game of thrones

• öncelikle 5x9 için: #52143395
  
  reddit'deki lukeatlook adlı kullanıcı 2. sezonun ortasından beri her bölüm sonrası kitapları okumayanların ne olup bittiğini daha iyi anlaması için kitapta o noktaya kadar bahsedilen ama dizide bahsedilmeyen çeşitli olay ve bilgilerle dizinin atladığı olayları spoiler vermeden anlatıyor. ben de diziyle ilgili spoiler yemeden düzgün bir şeyler okumak isteyenleri düşünerek 4. sezondan beri haftalık yazılarını çok kaba bir şekilde türkçe'ye çevirmeye çalıştım.
  
  spoiler içeriği: 5x10 ve kitapların buna denk geçen kısımlarından bilgiler içerir -ki spoiler verebilecek pek bir şey de kalmadı zaten.
  
  --- spoiler ---
  
  yazının orijinali: http://www.adventuresinpoortaste.com/…others-mercy/
  reddit başlığı: http://www.reddit.com/…or_nonreaders_mothers_mercy/
  
  * patlama ^*
  
  kuzeydeki olayların kitaptaki versiyonunu bilince hayal kırıklığına uğramamak elde değil; tüm kuzeyli lordların es geçilmesi, westeros'daki en iyi askeri komutanın bir psikopat tarafından alt edilmesi, mance rayder'in brienne ile yer değiştirmesi... evet 3 farklı hikaye (brienne'nin riverlands gezisi, sansa stark'ın eyrie'de kalışı ve davos seaworth'un muhtemelen 6. sezona ertelenen kuzeydeki yolculuğu) birleştirilerek epey vakit ve para kazanıldı ama sonuç pek de iç açıcı değil, stannis baratheon'un karakteri bu amaçta yok edildi. kitapta en son bıraktığımız noktada stannis yaklaşan bolton kuvvetlerine karşı dikkatli bir şekilde tuzak kurmakla meşguldü (doğal olarak yirmi iyi adam gibi saçma şeyler yok). öncesinde bazı kuzeyli lordların desteğini arkasına aldı ve şartların alehine olduğu bir kaç savaşı kazandı. ayrıca insan kurbanına da sıcak bakmıyor, melisandre'nin sadece yamyamlık veya hainlik gibi suçlar yüzünden ölüme mahkum edilenleri yakmasını izin veriyor. yani eğer dizi stannis'in sonunda varacağı noktayı hızlandırdıysa bunu karakterini yok ederek ve kendiyle çelişerek yaptı.
  
  sansa ile ilgili kitaptaki ve dizideki hikaye tamamen farklı olduğu için söylenebilecek pek bir şey yok, the winds of winter'ın tanıtım bölümünde halen eyrie'de takılıyor ve yavaş yavaş gelişiyordu. dizideki sansa yardıma ihtiyaç duyan kız faslına geri döndü ve "bunu uzun sürekli çıkarlarım için isteyerek kabul ediyorum" düşüncesini uzun süre önce bir kenara bıraktı.
  
  theon greyjoy'un dönüşüne gelirsek, psikoloji konusunda uzman olduğumu söyleyemem ama bu ani değişim çok sebepsiz. kitaplarda winterfell'i theon'un bakış açısından görüyoruz ancak bölümlerin isimleri "reek", "dönek" ^* veya "winterfell'deki hayalet"^*, taa ki theon godswood'da dua ederken gerçek adını duyana kadar. adını duyduktan sonra reek olarak değil theon olarak ölmeye karar veriyor, bu yüzden ejderhaların dansı'ndaki son bölümünün adı "theon". dizideki son sahnesi "winterfell'deki hayalet" bölümünde ramsay'in karısı (arya rolü yapan jeyne poole) ile surlardan atlaması ile aynı. "theon" isimli bölümü stannis'in kampında geçtiği için muhtemelen görmeyeceğiz.
  
  yazarlar diğer bir tartışmaya açık hikayeyle dandik senaryoyu affettirebilirler; stannis'i öldürmeyerek. zor ama imkansız değil, ölümünü direk olarak görmememiz dizinin tarzının dışında ve sahne kitaplardaki brienne'nin kendini benzer bir durum içinde bulduğu son bölümüyle epey benzerlik taşıyor. brienne'nin bölümünde gerçekleştirilmek üzere olan bir ölüm cezası, son sözlerin sorulması ve brienne'nin değerlerini ve motivasyonunu sorgulaması var. dizi ne kadar benzer olur bilinmez ama en azından stannis'in (şimdilik) son sözleri epey iyiydi. ayrıca ilginç bir şekilde son 2 sezon finalinde brienne bir ana karakteri öldürdü ancak ikisinin de gerçekten öldüğü %100 kesin değil. (the hound'un da öldüğünü görmedik)
  
  * bait and switch
  
  ister inanın ister inanmayın samwell tarly'nin hikayesi daha ancak 4. kitap olan kargaların ziyafeti'nin ilk bölümüne ulaştı. jon snow lord commander olduktan hemen sonra sam'e oldtown'a gitmesini ve melisandre'nin eğer targaryen olduğunu öğrenirse yakacağından korktuğu maester aemon'u yanına almasını emrediyor. aemon gemideyken ölüyor ama son anları yaklaşık olarak "egg rüyamda yaşlı olduğumu gördüğüm" kısmı da dahil kitapla aynı. gemideki diğer bir yolcu da melisandre'nin bir diğer potansiyel hedefi olan mance'in yeni doğmuş oğlu. jon mance'in dizide olmayan eşinin bebeğiyle gilly'nin bebeğini değiştiriyor.
  
  sam karadan gidiyor gibi gözükse de halen gemiye binme ihtimalleri olduğu için bu kısmın kitabı tam olarak yakalayabildiğini söyleyemeyiz. not olarak belirtmiş olalım; kitaplarda sam'in gittiği oldtown'u ilk olarak kargaların ziyafeti'nin giriş bölümünde özenti bir citadel üstadının cinayeti sırasında görüyoruz. set için yapılan keşifler de büyük ihtimalle oldtown'u gelecek sezon(lar)da göreceğimizi gösteriyor.
  
  jon'un öldürüldüğü sahnedeki en büyük eksik "bardağı taşıran son damla"'nın olmayışı. dizideki "nöbet için"^* soğuk kanlılıkla hazırlandı ve jon ve yabanıllara olan nefretle desteklendi. kitapta ise wun wun'un çıldırıp sağa sola saldırması ve tam bunun üstüne jon'un night's watch'ın dayandığı ilkeleri bir yana bırakıp kişisel çıkar için winterfell'e gitme kararına verilen bir tepkiydi. dizideki night's watch bir avuç nankör ve ırkçı suçludan oluşurken kitaptakiler bir parça da olsa haklıydı.
  
  ve bu benjen stark ne ayak? kimse bilmiyor. "önceki bölümlerde" kısmında gözükmesi hakkında yıllardır hiç bir bilgi olmadığı için kitapları okuyanların aklını kaybetmesine sebep oldu. benjen'le ilgili bazı uçuk teoriler var, "benjen aslında daario naharis" gibi, hiç bir ipucu olmadan yıllarca bu konuyu deşince insanlar biraz delirdiler...
  
  kitapları okumayanlar bile çoktan bu noktada melisandre'nin bir şeyler yapacağı beklentisine kapıldılar. evet jon'un yakınlarında, evet beric -altı kere dirilmiş- dondarrion'u ^* önceden gördü ve evet jon'u diriltmesi gayet mümkün. aslında bunun dizide olması kitaplardan daha mümkün, kitaplarda jon'un başka bir kurtulma ihtimali daha var, beden değiştirmek ^* bran gibi kralların çarpışması'ndan -yani 2. sezondan- beri ghost'un bakış açısından rüyalar görüyor ve kitaptaki son sözleri "olly" değil "ghost". bu fikre ejderhalarla dans'ın giriş bölümünden kapıldık, bölümde bir beden değiştiren ölmek üzereyken bir kurtun bedenine geçiyor. bir de melisandre'nin öngörüleri var, "önce bir adamdı, sonra kurt, sonra yine adam. ama etrafında kafatasları vardı, kafatasları etrafını sarmıştı. melisandre tehlikeyi daha önce görmüş ve oğlanı uyarmaya çalışmıştı. etrafı düşmanlarla sarılı, karanlıkta hançerlerle. dinlemeyecekti" ^*. melisandre'nin tek bir bölümü olsa da bu bölüm karakterine yeni bir bakış açısı getirdi ve bazı teorilerin çıkış noktası oldu. thoros of myr ve beric ile karşılaşmasının sadece dizide olan sahnelerden olduğunu göz önüne alırsak beden değiştirme kısmı kitapta olsa bile dizide muhtemelen olmayacak.
  
  * çok yaşlı
  
  stark'lar ve kurtlarla yakınlıklarından bahsetmişken... arya stark'ın da kurt kimliği yok olmuş değil. riverlands'da gezinen ve arya'nın kurtu nymeria'dan başkası olamayacak gizemli bir dişi kurt tarafından yönetilen tehlikeli bir kurt grubu var ve arya'nın rüyalarında bazen nymeria'nın bakış açısından neler olduğunu görüyoruz.
  
  meryn trant'ın bu kadar uç noktada kötü biri haline getirilmesini çok da desteklemiyorum. kitaptaki night's watch kaçağı yerine ahlaksız kral muhafızının ^* koyulması arya'nın hareketindeki ahlaki çelişkiyi yok etmiş. dizi iyilerdeki kusurları törpüleyip kötülerdeki olumlu özellikleri genellikle yok ediyor, kitaptaki meryn trant'ın da pek savunulacak yanı zaten yok ama karakteri giderek kötüleştirilmesi aslında arya'nın iyice parlatılmasından başka bir şey değil.
  
  cinayeti işleme biçimi büyük oranda the winds of winter'ın tanıtım bölümündekiyle aynı ki bu bölümün adına uygun şekilde kitaptaki bölümün adı da "merhamet" ^*. kitaptaki bölümde öldürdüğü kişi rafford the sweetling, arya, gendry ve hot pie'ı king's landing'de kovalayan lannister askerlerinden biri. merhameti tek kabul edenin rafford olması meryn trant'ın pedofili olmasının mantığını açıklasa da fiziksel şiddet kısmı olayı iyice abartmış. arya rafford 'u yaraldıktan sonra yürüyemediğini onu taşıması gerektiğini söyletiyor, bu da daha intikamını aldığı lommy'nin son sözleriyle aynı. (kral'ın yolunda ^*'da gendry sanılıp öldürülen çocuk)
  
  bahsettiğim merhamet bölümü aslında grrm'in asıl planındaki 5 yıllık aradan sonra arya'nın ilk bölümü olacaktı. daha sonra braavos bölümüne dönüştü, önce ejderhalarla dans'daki son arya bölümü olması planlansa da en son the winds of winter'a kaldı.
  
  cinayetin ardından kör olması arya'nın hikayesinin kargaların ziyafeti'nde bittiği nokta, yani uyarlama yaklaşık olarak aynı ama sırası değiştirilmiş, yüzler odası ^* ve sigortacı adam görevleri ejderhalarla dans'dan alınmış, ilerleyen sezonlarda hem yeni içerik hem de kitaplardaki kalan bölümleri görmemiz mümkün.
  
  * burası salak bi yer, hadi gidelim
  
  anlaşılan kum yılanlarının ^* dizinin içine etme faslı henüz bitmemiş. hangisi daha kötü olur bilemedim; jaime lannister'ın myrcella baratheon'un intikamını almak için geri dönmesi mi yoksa sadece kum yılanlarının olduğu bir dorne mu? daenerys targaryen'in güya mucize eseri kurtulan yiğeni aegon targaryen'i de içeren dorne komplosunun diziden çıkartıldığını göz önüne alırsak sırf dizide olan bu hikaye izleyicilere hakaret gibi bir şey.
  
  "aegon targaryen mi? o hangisiydi, şimdi nereden çıktı?" bunu dizinin bir noktada işleyeceğini düşünerek bir süredir çevirilerde atlıyordum ama artık olmayacağı kesin gibi bir şey olduğuna göre bahsedebilirim; daenerys'in ağabeyi rhaegar targaryen ve elia martell'in oğlu aegon targaryen sözüm ona mucizevi bir şekilde king's landing yağmasından sağ olarak kaçırıldı. tyrion lannister'in pentos'dan volantis'e yolculuğu sırasında "young griff" kimliğiyle karşımıza çıkan bu karakter varys ve illyrio mopatis'in kitaplarda daenerys yerine gizlice destekledikleri kişi. uzun süredir okurların gerçekten targaryen olup olmadığını tartıştığı bu karakterin hakkında dizide şu ana kadar hiç bir bilgimiz olmaması ve varys'in açıkca daenerys'i desteklemesi ve hikayesine dahil olması %99 diziden çıkarıldığı anlamına geliyor.
  
  myrcella kitaplarda halen yaşasa da bir kavga sırasında ciddi şekilde yaralandı. büyük resme baktığımızda ölümü çok bir şey değiştirmese de maggy the frog'un cersei'ye yaptığı kehanetin tüm çocuklarının "altın tacı" ve "altın kefeni" olacağı kısmını geçersiz kılıyor. kargaların ziyafetinde doran martell'in kızı arianne martell dorne kültüründen yola çıkarak myrcella'yı yedi krallığın kraliçesi olarak tahta çıkarmaya çalışıyor. myrecella'nın ölmesi kehaneti biraz sarssa da zaten prenses olmasının altın tacı olması şartını sağladığını biraz zorlayarak da olsa varsayabiliriz, sonuçta bu evrendeki kehanetler öyle ya da böyle gerçekleşiyor.
  
  dorne'daki tüm hikaye kötü senaryodan müzdaripti; ellaria sand'in komplosu çok sevdiği oberyn martell'in inandığı her şeye tersti, kum yılanları klişe laflar edip durdu ve water gardens'daki ^*dövüş sahnesi hem dövüş olarak dandikti hem de herkesin tesadüfi bir şekilde aynı anda aynı yerde olması gibi bir saçmalıkla başlamıştı. (benzer bir tesadüf de bu bölümde brienne'nin nöbeti bırakmasının hemen ardından sansa'nın mumu yakmasıyla gerçekleşiyor) anlaşılan dorne hikayesinin amacı sadece sezon boyunca jaime'yi meşgul tutmak ve dizideki yeni yere bilinen bir karakteri getirmekti. ve hepsi baya baya bu.
  
  * drogon'unu nasıl eğitirsin 2 ^*
  
  ejderhalarla dans'ın son bölümünün %90'ı daenerys'in düşünceleri, yemek araması ve rüyaları. dizide gördüğümüz ise kalan %10. kaybımız ise ağabeyi viserys targaryen'in olduğu rüyalar, quaithe'den yeni şifreli sözler (qarth'daki maskeli kadın) ve bu muhteşem paragraf;
  
  "dany gün batınımda, çimenlerin arasında çömelmiş bir hâlde inliyordu. çıkardığı her dışkı, bir öncekinden daha suluydu ve daha kötü kokuyordu. daha çok su içtikçe daha çok sıçıyordu fakat daha çok sıçtıkça daha çok susuyordu ve susuzluk onu daha çok su içmesi için dereye götürüyordu. sonunda gözlerini kapattığında, dany o gözlerini bir daha açacak kadar güçlü olup olmadığını bilmiyordu."
  
  ve böylece daenerys'in hikayesi tam bir döngüye girmiş oldu. burası tam olarak ejderhalarla dans'da daenerys'i bıraktığımız yer. karşılaştığı khalasar khal drogo'nun yardımcısı khal jhaqo tarafından yönetiliyor. dany'nin bu gruba kişisel düşmanlığı var çünkü drogo hastalandığında onu geride bırakıp gitmiş ve jhaqo'nun yeminli muhafızı bloodrider mago daenerys'in korumaya çalıştığı bir kıza tecavüz etmişti. daha sonra aynı kıza jhaqo ve adamları da tecavüz etmiş ve en sonunda öldürmüş, daenerys bunu öğrendiğinde mago ve jhaqo'dan intikam almaya yemin etmişti.
  
  jhaqo'nun askerleri kitapta tasvir edilen 50 adamdan epey fazla ki bu da 1. sezondan beri bütçenin aslında ne kadar arttığını gösteriyor, essos'un güya binlerce süvariden oluşan en büyük khalasar'ı daha çok deve kervanı boyutlarındaydı. drogon'un atları yemesi ise dizide atlanmış, 6. sezonda dany ve jhaqo arasında kitapta göreceğimizden farklı bir dinamik görebiliriz.
  
  yüzüğü atmasını bazı izleyiciler kimliğini gizlemeye çalışmak olarak yorumlasa da "bölümün içinden"^* videosunda olası arayan kişilerin bulması için daenerys'in bıraktığı bir "ekmek kırıntısı" olarak açıklanıyor. drogon'un daenerys'i meereen'den kilometrelerce uzağa taşıdığını düşünürsek epey saçma. arama grubu yeni birşey olmakla birlikte dany'nin yönettiği şehirde kalan destekçileri de zaten aynı değil. daario yunkai'de tutsak, tyrion lannister ve jorah mormont hala çok uzakta ve second sons^* isimli kiralık asker grubuyla takılıyorlar, missandei küçük bir kız, grey worm bu kadar öne çıkan bir karakter değil ve varys tamamen farklı bir yerde. meereen yönetimi ise dizide ölü olan barristan selmy ve hizdahr zo loraq'da
  
  * utanç yürüyüşü ^*
  
  high sparrow, cersei'nin doğruyu söylemediğinden şüphelense de tommen baratheon'un piç olduğunu ilan etmek tahtı stannis ve onun "kırmızı ateş şeytanı"na vermek anlamına geleceği için sparrow için pek mantıklı bir hareket değil. bu yüzden şu an cersei'nin yalan söylediğini görse de gitmesine izin veriyor.
  
  eğer bu sahnenin uzun ve rahatsız edici olduğunu düşündüyseniz kitaptaki sahne değiştirilmeden uyarlansaydı dehşete düşerdiniz. cersei vücudunda tek bir kıl kalmayacak şekilde tıraş ediliyor. bazı oyuncuların bu tarz şeyleri yapmakla sorunu olmayabilir (v for vendetta'daki natalie portman gibi) ama her oyuncunun bunu kabul etmesi de zaten mümkün değil. cersei septa'lar onu tıraş ederken gülüyor ve jaime'nin öpücüklerinin ne kadar sıcak olduğunu hatırlayıp jiletin ne kadar soğuk olduğunu düşünürken bir yandan da etrafındaki herkesten ayrı ayrı intikam almak için plan yapıyor. en başta gururla,umutla, oğlunu yakında tekrar göreceğini düşünerek yürüyor. tek bir hareketle cübbesini çıkarıp "güzel" bedenini gururla sergiliyor.
  
  ama bu çok da uzun sürmüyor. kafasındaki yarattığı kendi ilizyonu paramparça olurken cersei de yıkılıyor. buna sadece acı veya pislik değil, küçük bir çocuğun "ama bu kraliçe olamaz, annem kadar sarkık" demesi gibi şeyler de neden oluyor. en sonunda kalabalıkta ned stark, sansa'nın kurdu, babası ve en son maggy the frog'u görerek iyice kendini kaybediyor.
  
  bunların dışında sahne neredeyse olduğu gibi aktarılmış. bahse değer bir diğer konu da dizinin robert strong hakkında kitaba göre daha fazla bilgi vermesi, kitap daha küçük ipuçları bırakıp gregor clegane ve yeni kral muhafızı arasındaki bağlantıyı kurmanızı beklerken dizi dağ'ın^* üzerinde çalışan qyburn'u iki farklı sahnede gösteriyor.
  
  * son ?
  
  ve hepsi bu kadar millet. ejderhalarla dans'ın sonuna geldik... mi aceba?
  
  aslında hayır. kitapta işlenebilecek halen tonla konu var, sam'in oldtown'a yolculuğu, arya'nın braavos'daki eğitimi, tüm demir adaları^* konusu, davos'un kuzeydeki bölümleri -yani muhtemelen aslında es geçilen kısımlardan dizinin sonraki sezonu için yeteri kadar sahne çıkartılabilir. eğer mucize olur da the winds of winter sezon 6'dan önce yayınlanırsa en azından dizinin takip edeceği gerçek bir kaynak olmuş olacak.
  
  şimdi soru şu: eğer the winds of winter yayınlanırsa alıp okuyabilir misiniz? teknik olarak evet okuyabilirsiniz ama cidden çok kötü bir fikir. başlamanız yer, taht oyunları bölüm 1. öbür türlü dizideki hikayeler değiştiği, bir sürü karakter kitapta yaşarken dizide öldüğü veya dizide yaşarken kitapta öldüğü için inanılmaz şekilde kafanız karışır -ki diziden çıkartılan karakterleri saymıyorum bile.
  
  bu arada yazıları sezon boyu takip edenlere teşekkürler!
  
  --- spoiler ---