leave no trace

• dogayla ilgilenenlerin temel mottosu: "iz birakma".
  
  eger gunu birlik hiking/trekking icin, ormanin iclerine dogru (backcountry) camping icin ya da baska bircok sekilde dogal hayatin oldugu yerlere misafir olarak gidiyorsaniz aklinizda tutmaniz gereken, bilmiyorsaniz da ogrenmeniz gereken esasli bir ogreti. gavur ellerde bu islerle ugrasanlar bunu hem cok iyi bilir hem de uygularlar gercekten.
  
  pekala ne demektir "iz birakma". ornegin sen orada kamp yapacaksan, cadirini kuracaksan eger, yani ille de cimenler, cicekler ezilecekse, senden once birilerinin kullandigi yer varsa orayi kullan oncelikle; ya da bitki ortusu en az olan yeri tercih et. ates yakacaksan orada, daha onceden ates yakilmis yerde yak, tekrardan baska bir yerde ates yakip oradaki canlilara da zarar verme gereksiz yere. bu saydiklarim, bir sekilde iz birakilacakken o izlerin minimuma indirilmesi aslinda.
  
  gercekten iz birakmama ise ozen isteyen ve insanin gercekten dogayi benimsemesiyle gerceklesecek bir surec aslinda. simdi herkesin bildigi temel seylerden biri, dogaya cop atmamak degil mi? ornegin pinik icin gidilen bir yerde, isimiz bitip donmeden once coplerimizi toplamak, falan filan. copumuzu (ki bunlarin cogu pet sise ve turevi, dogal ortamda uzun yillar boyu kalacak nesneler) toplama konusunda bile toplumsal bazda ciddi sorunlara sahip oldugumuz ve gerekli bilinc duzeyinden maalesef uzaklarda takildigimiz da muhtemelen hemfikir oldugumuz bir durum tesbiti olacaktir.
  
  amma velakin, mesela bir hiking yuruyusunde yedigimiz snickersin ambalajini dogaya atmayip bir sonraki cope kadar cebimizde saklarken biraz sonra yedigimiz elmanin copunu ne yapiyoruz? yoksa elma dogal bir sey oldugundan aslinda onu ormana dogru sallamak pek de sorunlu gorunmuyor mu? pekala ya o ortamin ekosistemine zararliysa o attigimiz "dogal" sey? ya bizim firlattigimiz elma copunun belki de yakinlarinda, bir gun sonra orayi ziyaret eden baska bir grubun konaklamasi ve etrafin tum guzelligini o curume asamasindaki elma copunun bozmasi ihtimali.
  
  bu aslinda uzar gider. ana fikir: dogaya ciktiginda, gittigin yerlere ait olmayan seyleri orada birakma. ozellikle backcountry camping yapanlar bilirler ki, sirt cantalarinda her daim coplerini atacaklari cop posetleri olmalidir. zira gunlerce issizda dolanabilecekler ve bu sirada urettikleri tum coplerini de sorumluluk bilincleri geregi sirtlarinda tasiyacaklardir.
  
  "leave no trace" konusunda muhtemelen isin tanimlanmasi ve boyle bir seyin varliginin farkedilmesi bile toplumumuz icin onemli bir asama iken, gavur ellerde bu islerin prensipleri olusturulup cocukluktan itibaren sabilere bilfiil ogretilir olmus.
  
  leave no trace principles
  
  "buraya gelene kadar daha ne problemler var, onlari halletsek de keske is buralara kalsa" diyorsaniz eger baska bir incik-boncuk meselesi icin buraya buyurun: (bkz: üst etik)
  
  not: imla