jumbo

• jumbo aslında bir filin ismi. doğu afrikadan yakalanıp önce italyanlara, sonra almanlara, ordan fransızlara, buradan ingilizlere satılıyor. ingilterede manyak popüler olunca p. t. barnum satın alıp amerika'ya götürüyor. hatta ingilizler bu kadar iconic bir şeyin abd'ye taşımasına kıl oluyor adamı dava ediyorlar falan ama adam kazanıyor, parasını saymış tıkır tıkır.
  
  burada o sirk senin bu sirk benim geziyor. dünya'nın ilk superstar hayvanı oluyor. slogan da muazzam: "the children's giant pet"
  
  gel zaman git zaman kanada'da bir tren kazasında ölüyor kendisi. bütün dünya deli gibi üzülüyor ve bir kesim uzun süre barnum'u zan altında bırakıyor, "jumbo'yu gözünden vurduğu" iddia ediliyor. sonra otopsi yapılıyor, öyle olmadığı anlaşılıyor. hatta barnum demiryolu firmasını da dava ediyor ama düşük bir ücrete anlaşıyor, çünkü turun geri kalanında adamın sirk'ini bu firma taşıyacak...
  
  zavallı jumbo öldüğünde sadece 25 yaşında (afrikalı filler 60-70 yıl yaşıyor). öldükten sonra kemikleri sergileniyor vs. ama unutulup gidiyor. garip bir biçimde ingilizce'ye sonradan "çok büyük" anlamında bir sözcük olarak yerleşip kalıyor. bugün mesela bilişimde de teknik terim olarak kullanılıyor oluşu gayet tatlı. (bkz: jumbo frame) hadoop veya postgresql gibi teknolojilerin logosunda fil olması uzaktan ilintilidir gibime geliyor.
  
  jumbo isminin nereden geldiği bilinmiyor ama wikipedia'ya göre birkaç olasılık var. batı afrika (manginko) tribelarının kutsal adamlarından (tanrı diyebiliriz) mumbo jumbo isminden gelmiş olabilir diyorlar. özellikle barnum'un bir gorile mumbo ismini vermiş olması da bunu ikna edici kılıyor.
  
  disney'in meşhur dumbo'su da jumbo'dan esinlenilmiştir. hatta dumbo'nun annesinin ismi aslında mrs. jumbo'dur, çocuğuna da jumbo jr. ismini koyar (kendisinin film boyunca duyduğumuz tek repliğidir) ancak koca kulaklarıyla alay edenler kendisine dumbo ismini koyar vs.