gelmez
-
nâbi'nin 5 beyitten müteşekkil "gelmez" redifli gazeli.
1-
hayâlinden gelir gam hâtıra cânâneden gelmez
sitem hep âşinâlardan gelir bî-gâneden gelmez
gam, sevgilinin hayâlinden gelir, kendisinden değil. yani onu düşünmek âşığı gâma salar; acaba kiminledir? gönlünde âşığa yer vermekte midir? ve sâire. sevgili bizzat acı vermez; size gam ondan gelmez, hayâlinden gelir.
sana senden gelir her ne gelirse… nitekim ikinci mısrada "sitem tanıdıklardan gelir, yabancıdan değil" diyor. tabiî ya… "akrabânın akrâbaya akreb etmez ettiğin" denilmiştir.
2-
umarsan bir nevâziş açdığı bin zahm için ammâ
bu insâniyyet ey dil gamze-i cânâneden gelmez
sinende açtığı bin türlü yaraya bir gün de pansuman eder diye ümit edersin ama, heyhât! o insanlık, sevgilinin gamzesinden gelmez.
3-
hased evkâtına ol ârif-i âlem-şinâsın kim
elinden câm düşmez kûşe-i meyhâneden gelmez
şu irfan sahibinin yaşayışını kıskanmaya değer ki, elinden kadeh düşmez ve kendisi meyhaneden gelmez. (zâid olmakla beraber şu izahat yapılmalı; klasik şiirimizde kadeh kalbi, meyhane tekkeyi temsil eder.)
4-
misâl-i halka tutdum gûşumu ebvâb-ı âfâka
sadâ-yı nağme-yi ayş ü tarab her hâneden gelmez
kulağımı kapı halkası gibi ufuklara dayadım (yani insanlığı dikkatle inceledim) ve gördüm ki, neş'e ve saadet çığlıkları öyle her evden gelmiyor; çok nadir yani.
5-
n’ola güstâh olursa pîş-i gülde bülbül ey nâbî
mürâat-ı edeb dest-i dil-i mestâneden gelmez
ey nâbî! gülün önünde bir edebsizlikte bulunursa bülbül, şaşılır mı? sarhoşun gönlünün elinden gelmez ki edebe riâyete güç yetirsin. akıl mı kalmış zavallı âşık, sarhoş gönlümde…
(bkz: can veren pervaneler)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap