sabit kur rejimine geçilmesi

• cok kisa vadede cok sorun yaratmayabilecek, zaman ilerledikce sakatlasma riski giderek artan fikirdir.
  
  simdi sabit kurdaki durum; devletin para biriminin kurunu baska bir birime (dolar, euro vs) sabitlemesi, sadece bu kurdan veya esdegerinden doviz satmasi, diger kurlardan satisi yasaklamasidir. su an ulkede kor topal da olsa isleyen bir doviz piyasasi var, e yasaklanma sonucu da karaborsamsi yollardan devam edecegini tahmin ediyorum, ki bu durumda devletin verdigi kura paralel bir de serbest piyasa kuru olsacaktir, venezuela ornegine bakabiliriz.
  
  bu durumda devletin sabit kuruna paralel bir serbest dolasan dolar kuru dusunebiliriz. bu paralel kurun degerinin uc asagi bes yukari devletin kuruna esit olmasi lazim, yoksa sabit kur patliyor. mecazi anlamda degil, baya fiziksel patlamalardan bahsediyorum.
  
  paralelde dalgalanan kur arttiginda devlet bunu nasil sabit tutacak? faiz oranini arttirarak. a? o da ne? siyaseten bagimsiz bir merkez bankamiz yok ve cumbaba faiz arttirmaya izin vermiyor mu? hass... neyse doviz rezervleri falan var, onlardan kullaniriz.
  
  neyse kullandik, kuru uc asagi bes yukari yerinde tuttuk, yer yer devaluasyona gidildi zaman zaman, aradan belli bi sure gecti, o da ne? doviz rezervleri bitmis. bu durumda o paraleldeki kuru ziplamaktan koruyacak hicbirsey kalmadi, ve acik konusursak piyasadaki diger aktorlerin devletin dolar kurunu umursamasi icin de pek bir sebep kalmadi (siyasi baski haric).
  
  bu durumda olan su, diyelim ki devlet sana diyor ki, 1 dolar x lira. karaborsada ise 1 dolar 2x lira. senin de x liran var, gidiyor ve devletin sana bictigi fiyattan dolar satin aliyorsun, sonra da bunu karaborsada satip 2x turk lirasi alabiliyorsun. tl kurunda sonsuz para uretme yontemi buldun!
  
  bu durumda devletin buna devam edebilmesinin iki yolu var(+1 gecici cozum), ya sabit kuru birakacak dalgaliya geri donecek, ya da sonsuza kadar (veya elindeki kagit bitene kadar) lira basmaya devam edecek. gecici cozum ise devaluasyon, tl nin degerini dusurecek, paraleldeki serbest kur buna yetisene kadar sorun gecmis olacak.
  
  ha bu arada, amerikan dolari biraz bu sekilde calisiyor. dolarin bagli oldugu herhangi bir rezerv yok. fiyatinin surekli ucup gitmemesindeki sebep amerikan devleti'ne olan guven, dunyanin kalaninin dolari rezerv birimi olarak kullanmasi (dolayisiyla diger devletlere de olan guven) ve adamlarin aklina durup dururken neden sonsuza kadar para basmiyoruz ki? gibi fikirlerin gelmemesi.
  
  sonsuza dek para basmanin sorunlarini anlatmakla ugrasmadim, sorunsuz bi is olsaydi para basip borclarimizi odeyebilirdik zaten. para basmanin sikintili yanlarini bilal'e anlatilir gibi dinlemek (ve bu arada nispeten ilginc bir iki hikaye de duymak) istiyorsaniz https://www.youtube.com/…yj_5cl-krstyn532qy1ayo27s1 adresine alalim sizi. neyse bugunku econ 101 dersimizin de sonuna geldik.
  
  not: lan bugun iki oluyo paralelli entry girdim, bilincaltim fetocu mu yoksa?