batı'nın sömürdüğü için gelişmiş olması

• üç şeyi birbirinden ayırmak lazım.
  1) batı sömürgecilik yüzünden zengin olmadı. abd'den almanya'ya batı'nın en zenginleri, sömürgeciliğe (işgale değil, bunlar ayrı şeyler) en az bulaşanları. batı, kapitalizm ve onu destekleyen teknoloji (matbaa..vs) ile kurumsallaşma (tüzel kişilik, üniversite, sivil toplum...vs) sayesinde zengin oldu. bu, dünyaya yepyeni bir bakış açısı demektir ve 20. yüzyılın başlarına kadar sadece batı'ya özgündü.
  2) sömürgecilik zengin etmese de, insanın içindeki hükmetme güdüsüne uygun düştüğü için cazipti ve ahlaken rezil ötesi bir durumdu. kongo'da belçika kralı leopold'u eğlendirmek için, zencilerin götüne dinamit sokup patlatıyorlardı. örnekler sonsuz çoğaltılabilir ve ahlaken sömürgecilik kınanmalıdır.
  3) doğu, sömürgesi olmadığı için geri kalmadı. kapitalist zihniyete yabancı olduğu için geri kaldı. osmanlı ekonomik zihniyetini merak edenler, mehmet genç okusunlar.