kadı

• esasen osmanlı devlet sistemi'nin şer-i yönünün belki de tek pratik makamıdır. buradaki temel husus yargı makamı olmasına rağmen ilmiyye sınıfından oluşları ve saray'a direk arz yetkileri bulunması, diğer enderun çıkışlı ehl-i örf denen mülkiye sınıfı idarecileri ile bir ast-üst ilişkileri olmamasıdır. buna ilmiyye sınıfının devlet geleneği olarak siyaseten katlinin mümkün olmamasını da eklerseniz aslında osmanlı'yı bir imparatorluk olarak ayakta tutan en önemli yapıdır kadı ve kadılık. bir nevi bölgesel yetkili, dokunulmazlığı haiz direk halife(padişah) temsilcisidir.
  
  ben bunu şöyle görürüm. osmanlı şeriat ile yönetiliyordu demek yanlıştır. seküler bir liyakat cenderesinden geçen mülkiye geleneğidir osmanlıyı osmanlı yapan. yani osmanlı yasama ve yürütme'den çok yargı erkinde şer-i'dir. bunun temel taşı da mevleviyet, kadılık ve naibliktir, ki hepsini kadı görmek lazım.