helmuth karl nernhard graf von moltke

• yüzbaşı rütbesinde iken osmanlı devleti hakkında ülkesine verdiği raporlar ve yazdığı mektuplarda şu değerlendirmelerde bulunan prusyalı asker:
  
  “burası tembelliğe en elverişli ülke ve bütün bir ulus terlikle dolaşıyor. padişah ıı. mahmut’un yanında yeniliklerinde yardımcı olacak aydın bir kişi bile bulunmamaktadır. türkiye’deki eğitim düzeyinin ne derece düşük olduğunu bir avrupalı tasavvur dahi edemez. hafız denilen okuryazar bir türk, alim sayılıyor. yüksek makamlardaki birçok türk, kendi dilleriyle yazılmış mektupları dahi başkalarına okutmak zorunda kalıyorlar”