virtue signalling

• önce faydacı perspektiften bakarak "erdem" kavramını yok sayan bir anlayışla bazı kavramların savunusunu yapmanın mümkün olduğunu ifade eden şu entry'mi şuraya bırakayım (bkz: eşitlik/@bahis hesabi) sonra konuya geleyim: virtue signalling nedir? erdem(lilik) şovudur. "bakın ben ne kadar da erdemli bir insanım" diyerek çevreye şov yapma halinin gavurcasıdır. erdemlilik şovu yapmak, evet, hoş bir şey değil, ona ben de katılıyorum ama bazı sorunları da beraberinde getiren bir kavram olduğu açık.
  
  bu meriç tatavasıyla da yakından alakalı bir konu bu; mesela bu meriç entry'leri ifşa platformu mu ne sikimse öyle bir başlık var. gidip oraya bir entry yapıştırıp "aha bu bir meriçtir" demek; çoğu zaman, "işte bu şerefsiz virtue signalling yapıyor, sinsilik ve şov peşinde bir orospu çocuğu bu" demekle eş değer. yukarıda da belirtildiği üzere, bunu yapmanın kendisi de bir "virtue signalling", yani "bu şerefsiz virtue signalling yapıyor" demek de aslında "bakın ben muhteşem bir insanım ve virtue signalling gibi samimiyetsizliklere, yavşaklıklara prim vermiyorum, bu konuda bir bilinç yaratıyorum" gibi başka bir şov yapma niyetinin sonucu olabiliyor. hatta bakın bu paragraf dahi benim "siz başkalarına virtue signalling yapıyorsunuz ama siz de onlardan farklı değilsiniz" anlamındaki bir virtue signalling'im olarak nitelendirilebilir, ve haksız da sayılmaz.
  
  biz insanlar, sözlerimizin ve davranışlarımızın farkında olarak bunları sergiliyoruz. bu da şu anlama geliyor: eğer iyi olduğunu düşündüğünüz/iyi olduğu düşünülen bir davranışı gerçekleştirecekseniz bunu yaparken kendinizi virtue signalling'den tümüyle arındırmanız mümkün değil. örneklendirelim: "iyilik" olarak algılanan bir davranış yapacaksınız mesela, bir dilenciye para vereceksiniz. dilenciye para vermenin iyilik olduğunun farkında olduğunuz için ve çevrede insanların sizi para verirken gördüğünü bildiğiniz için parayı verirken çevredeki insanların sizi erdemli biri olarak göreceğini de otomatik olarak biliyor olursunuz, ve bile bile bu hareketi yapmak da bir virtue signalling olur. doğal olarak virtue signalling'den kaçınmak bir insan için neredeyse imkansızdır.
  
  bu noktada odaklanmamız gereken konu, bana kalırsa signalling'in düzeyi, derecesidir. peki bu nasıl olabilir? elbette ki işin şov kısmını minimuma indirerek olabilir ancak. mesela nusret'in dilenciye para vermesi bir virtue signalling'dir, nusret elbette biliyor ki dilencilere para verdiği zaman kendisini bir şekilde övmese veya bunu insanların gözüne sokarak yapmasa dahi çevrede onu görenler daha sonra hakkında konuşurken "nusret fakirlere hep yardım eder" diyecek, bu davranışı sayesinde iyi kalpli ve yardımsever bir insan olarak bilinecek. ama bunu bir de kamerayla kayda alıp video olarak sosyal medyada paylaştığın zaman, signalling'in iyice bokunu çıkarmış ve dibine vurmuş oluyorsun.
  
  sözlük için de farklı türde bir örnekten söz edilebilir. örneğin bir tecavüz başlığı açılmış, a kişisi de gitti altına "allah belanızı versin, bu ülkeden tiksiniyorum artık" diye entry girdi. bu da bir virtue signalling'dir, tecavüze karşı olan erdemli bir birey pozu kesmenin bir parçasıdır. bir de aynı başlığın altına bir b kişisi, tecavüzün sebepleri, onu yaratan çerçeve, toplumun içindeki başka hangi davranışların tecavüzü doğurabileceği, bunların nasıl engellenebileceği vs. gibi konular hakkında detaylı, bilgi ve fikir dozu duygu dozuna kıyasla çok daha yüksek bir entry yazdı. peki bu virtue signalling olmadı mı? elbette ki oldu. neticede ikisi de kendilerince bir "yanlış"a işaret ediyor, bir soruna parmak basıyor ve duyarlarını gösteriyorlar. ama bu noktada ikinci entry'de virtue signalling'in düzeyinin çok daha düşük olduğunu söylemek mümkün, zira içinde elle tutulur bir içerik barındırıyor ve kendini erdemli biri olarak pazarlamanın ötesinde bazı argümanlar ve veriler sunmuş oluyor. gördüğüm kadarıyla virtue signalling'e karşı alınabilecek en iyi önlem de budur. zaten "duyar kasma" teriminin de işaret ettiği budur, kasmanın samimiyetsizliği yani. duyarlı olmanın fayda sağlayacağı bir konuda "duyarlı olmak" ile duyarınızı göstermenin sadece bireysel şovunuza hizmet ettiği durumlardaki "duyar kasmak", birbirinden bu şekilde ayrılır.
  
  son olarak şunu da hatırlatmakta fayda var diye düşünüyorum, yine ikinci örnek üzerinden gidelim. b kişisi tecavüzle ilgili bu entry'yi yazdıktan sonra biri gelip bu yaptığının virtue signalling olduğunu iddia etse haksız mıdır? değildir, zira bahsettiğimiz üzere o da bir virtue signalling'dir. ama bir davranışın, örnekte bahsettiğimiz gibi bilgi ve fikir içerikli bir entry'nin virtue signalling olduğunu belirtmek de bir argüman üretmek değildir, dolayısıyla birine "virtue signalling yapıyorsun sen" diyerek onun verdiği bilgileri yanlışlamak veya fikirlerini çürütmek söz konusu olamaz. kendi şovunuzu yapıp beğeni toplamanızı sağlayabilir bu virtue signalling çığırtkanlığı ama somut olarak virtue signalling'in bir kısmına virtue signalling'le cevap vermiş olmaktan başka hiçbir iş de başarmış olmazsınız neticede. yani ki bu virtue signalling kimseye faydası dokunan ve aç gibi saldırmanızı gerektirecek bir kavram değil, doğal ve kaçınılmaz bir canlı davranışıdır. buna işaret ederek milletin foyasını ortaya çıkaracağım derken insanlığın koskoca fikri müktesebatını göz ardı etmenin hiç kimseye bir yararı dokunamaz.