georges-eugene haussmann

• paris'in şehirciliği ve planlanmasının bugün çoğu instagram hesaplarında insanlar tarafından sağdan, soldan, kuşbakışı paylaşılmasının sebebi aslında 2. imparatorluk döneminde dönemin paris valisi hausmann ve 3. napolyondur.
  
  fakat 3. napolyon pek bilindiği gibi bu durumda etkin bir rol oynamamıştır. paris'in dümdüz edilerek dünyanın en modern, en planlı şehri olma isteği, 1. bonapart'tan beri gelen bir fikirdir. mimar ve yazar gaston bardet, 17. yüzyılda, şehrin neredeyse tamamını yerle bir ederek, daha asil, daha abartılı ve daha rasyonel ilkelerle yeni bir planının yapılması fikrinin olduğunu fakat dönemin hükümetinde sarayın parası git gide azaldığı için bu fikrin o dönemde gerçekleştirilemediğini söylemiştir.
  
  3. napolyon ise, daha gençken ilk sosyalist ve ilk sosyolog sayılan saint simon'un eserlerini okumuş ve sosyalizm düşüncesini benimsemiştir. bu yüzden napolyon, işçi kentlerinden tut masif kütleleri andıran işçi konutlarına, dümdüz yollardan tut mahallelerin yerle bir edilip tekrar yapılmasına kadar olan çoğu fikrin yapılmasını istiyordu. şehrin dışında, banliyolerde devlet kontrolünde olan bir işçi sınıfı ve tarım arazileri fikirlerini benimsemişti. hausmann da bununla alakalı kendi hatıratında "imparator, bizzat kendisinin çizdiği yeni şehir yollarını, planını bana göstermek için sabırsızlanıyordu fakat kıtlık ve kırım savaşı yüzünden yeteri kadar da konuyla ilgilenemiyordu" demiştir.
  
  hausmann otoriteyi eline tam bir asker disipliniyle aldıktan sonra, mahalleler yerle bir edilip, yeniden yapılmaya başlandı. radyal şehir planı kendi hatıratında, "bütün yollar paris'e ulaşıyor, bütün emir ve kararlar oradan çıkıyor" demiştir. paris yeni planı yapılırken, dönemde yaşanan fakirlik, kıtlık ve şehirde çıkan isyanların nasıl bastırılacağı konusunda da bir çözüm bulmaları gerektiğinin kanısındaydı hausmann. geniş, kontrol edilebilecek caddeler, barikat kurulamayan yollar ve şehrin merkezinden uzak bir fakir işçi sınıfını banliyölere yerleştirip, şehrin o dönemki sorunlarına kendi doğrultularında bir çözüm yarattılar.