1983

• türkiye 1983 yılında gün gün şu olayları yaşamıştır:
  
  7 ocak: cem karaca, türk vatandaşlığından çıkarıldı.
  -yök'ün, 'öğretim üyelerinin sakallarını kesmeleri' kararı tepki ile karşılandı.
  
  14 ocak: cumhurbaşkanı kenan evren'e istanbul üniversitesi'nce 'fahri profesör' ünvanı verildi.
  
  16 ocak: thy'nin istanbul-ankara seferini yapan afyon isimli uçağı, esenboğa havaalanı'na inişte piste çakıldı, 46 kişi öldü.
  
  25 ocak: sıkıyönetim komutanlığı tarafından, cumhuriyet gazetesi ile milli gazete kapatıldı.
  
  27 ocak: burhan felek'e, fransa'nın en büyük nişanı olan 'legion d'honneur' nişanı verildi.
  
  29 ocak: ermeni terörist levam ekmekçiyan idam edildi.
  
  3 şubat: adalet bakanı cevdet menteş istifa etti.
  
  3 mart: yeni siyasi partiler kanunu kabul edildi.
  
  5 mart: bulgaristan, abdi ipekçi suikastinin sanıklarından bekir çelenk'i iade etmiyeceğini açıkladı.
  
  9 mart: belgrat (yugoslavya) büyükelçimiz galip balkar ve makam şoförü necati kaya, asala töröristleri tarafından şehit edildiler.
  
  21 nisan: avusturya büyükelçisi'nin eşi ve kızını öldüren şener yiğit idam edildi.
  
  23 nisan: çetin alp ve grubunun söylediği 'opera' şarkısı, eurovision şarkı yarışması'nda puan alamıyarak sonuncu oldu.
  
  25 nisan: siyasi hayat yeniden başladı.
  
  30 nisan: seçimlerin 6 kasım'da yapılacağı açıklandı. 723 kişinin siyasi yasaklı konumuna girdiği belirtildi.
  
  5 mayıs: tikp davası sanıklarından doğu perinçek 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
  
  9 mayıs: kıbrıs sorunu birleşmiş milletler gündemine alındı.
  
  13 mayıs: bm, rum yanlısı kıbrıs tasarısını onayladı.
  
  14 mayıs: türkiye, bm'nin kıbrıs konusundaki kararının geçersiz olduğunu, türkiye'nin bu kararı kabul etmediğini açıkladı.
  
  15 mayıs: 12 eylül'den sonra ilk siyasi parti olarak milliyetçi demokrasi partisi (mdp) kuruldu.
  
  16 mayıs: 5 liralık banknotlar tedavülden kaldırıldı.
  
  18 mayıs: prof. erdal inönü, siyasi hayattan ve görevden kaçamayacağını açıkladı, tübitak ve boğaziçi üniversitesi'ndeki görevlerinden ayrıldı.
  
  21 mayıs: büyük türkiye partisi (btp), anavatan partisi (anap) ve halkçı parti (hp) kuruldu. 134 eski parlamenter btp'ye girdi.
  
  24 mayıs: banker cevher özden tahliye edildi.
  
  -türkiye'nin brüksel turizm müşavirliği, asala militanlarınca bombalandı, maddi hasar meydana geldi.
  
  -şair necip fazıl kısakürek öldü.
  
  25 mayıs: bulvar gazetesi tarafından düzenlenen yarışmada türkiye güzeli seçilen hülya avşar'ın, daha önceden evlendiği ortaya çıkınca 2. güzel dilara haraççı kraliçe oldu.
  
  26 mayıs: erdal inönü'nün liderliğinde sosyal demokrat parti (sodep) kuruldu.
  
  -btp'ye 33 eski parlamenter daha katıldı.
  
  1 haziran: milli güvenlik konseyi (mgk) tarafından btp kapatıldı. btp'nin kurucularından hüsamettin cindoruk, mehmet gölhan ve yasaklı siyasilerden süleyman demirel, sırrı atalay ve ihsan sabri çağlayangil'in de aralarında bulunduğu 16 kişi çanakkale'de bir askeri garnizonda (zincirbozan) mecburi ikamete tabi tutuldular.
  
  8 haziran: mgk, anap ve hp'den yedişer üyeyi veto etti.
  
  15 haziran: mdp kurucularından necla tekiner, cumhuriyet başsavcılığı'nın kararı ile kurucu üyelikten çıkarıldı.
  
  16 haziran: istanbul kapalıçarşı'da bir saldırgan tarafından düzenlenen bombalı saldırıda 2 kişi öldü, 23 kişi yaralandı. saldırgan kaçamayınca, karnındaki bombayıda patlatarak intihar etti.
  
  18 haziran: istanbul'da 6 rakamlı olan telefon numaraları 7 rakama çıkarıldı.
  
  20 haziran: doğru yol partisi (dyp) kuruldu.
  
  23 haziran: sodep'in 21 kurucusu mgk tarafından veto edildi. erdal inönü'de veto edilenler arasında.
  
  27 haziran: sodep genel başkanlığı'na cezmi kartay seçildi.
  
  29 haziran: cumhurbaşkanı kenan evren, genelkurmay başkanlığı görevinden ayrıldı, yerine org. nurettin ersin atandı. kara kuvvetleri komutanlığı'na org. necdet üruğ, mgk genel sekreterliği'ne org. necip torumtay getirildi.
  
  1 temmuz: istanbul'da taksilere taksimetre takılmasına başlandı.
  
  8 temmuz: dyp'nin 30 üyesi, mgk tarafından veto edildi.
  
  -bizim parti (bp) kuruldu.
  
  14 temmuz: brüksel ateşemiz dursun aksoy, asala militanlarınca şehit edildi.
  
  15 temmuz: paris'in orly havaalanı'nda bulunan thy bürosuna, asala militanlarınca bomba atıldı. 7 kişi öldü, 56 kişi yaralandı.
  
  22 temmuz: marmara üniversitesi'nde 79 öğretim üyesinin görevine son verildi.
  
  -muhafazakar parti kurucusu 24 kişi veto edildi.
  
  28 temmuz: devlet, hisarbank'a el koydu. ömer çavuşoğlu ve ahmet kozanoğlu'nun, sahip oldukları güneş gazetesi'ne ait hisselerini bir süre önce hisarbank'a devrettikleri anlaşıldı.
  
  29 temmuz: bizim parti kendisini feshederek, türkiye huzur partisi'ne katılmaya karar verdi.
  
  3 ağustos: türkiye huzur partisi hakkında kapatma davası açıldı.
  
  14 ağustos: tercüman ve milliyet gazeteleri süresiz kapatıldı.
  
  24 ağustos: nokta dergisi kapatıldı.
  
  26 ağustos: bir yazısından dolayı hüküm giyen yazar oktay akbal cezaevine girdi.
  
  27 ağustos: nokta dergisi ve milliyet gazetesi tekrar yayınlanmaya başlandı.
  
  2 eylül: sinema oyuncusu feri cansel öldürüldü.
  
  -tercüman gazetesi'nin yayınına izin verildi.
  
  14 eylül: sodep eski genel başkanı erdal inönü hakkında sıkıyönetim savcılığı'nca dava açıldı.
  
  15 eylül: gazeteci metin toker, 3 ay hapis cezasına mahkum oldu.
  
  4 ekim: idari sistemde köklü değişiklikler öngören yeniden yapılanmanın ilk adımı olarak, türkiye 8 bölge valiliğine ayrıldı. daha sonra bu kararın uygulanmasından vazgeçildi.
  
  8 ekim: orly katliamında kullanılan bombaları yapan soner nayır, fransız polisi tarafından yakalandı.
  
  10 ekim: bülent ecevit ve 133 eski parlamenterin, yurtdışına çıkış yasağı kaldırıldı.
  
  14 ekim: danışma meclisi'nin görevi fiilen sona erdi.
  
  21 ekim: merhaba gazetesi kapatıldı.
  
  22 ekim: mdp lideri turgut sunalp, anap lideri turgut özal ve hp lideri necdet calp trt'de açık oturuma katıldılar.
  
  24 ekim: diyarbakır eski belediye başkanlarından mehdi zana 24 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
  
  30 ekim: erzurum ve kars arasında sabaha karşı şiddetli deprem oldu. 34 köy yok oldu, 12 köy oturulamaz hale geldi. 1330 kişi öldü.
  
  -günaydın ve tan gazeteleri kapatıldı.
  
  2 kasım: istanbul'da ilk defa başarılı bir böbrek nakli yapıldı.
  
  5 kasım: merhaba gazetesi'nin yayınına izin verildi.
  
  6 kasım: genel seçimler yapıldı. mgk'nın seçimlere katılmasına izin verdiği 3 partiden anap birinci parti, hp ikinci, mdp ise üçüncü parti oldu.
  
  8 kasım: tan gazetesi'nin yayınına izin verildi.
  
  10 kasım: günaydın gazetesi'nin yayınına izin verildi.
  
  12 kasım: telefonlarda 3 dakika uygulaması başladı.
  
  15 kasım: kuzey kıbrıs türk cumhuriyeti (kktc) bağımsızlığını ilan etti.
  
  -türkiye, kktc'yi tanıdığını ilan etti.
  
  18 kasım: birleşmiş milletler güvenlik konseyi, kktc'nin bağımsızlık kararını geçersiz saydığını açıkladı.
  
  24 kasım: tbbm açıldı. başbakan bülend ulusu istifa etti.
  
  -cumhurbaşkanı kenan evren, hükümeti kurma görevini anap genel başkanı turgut özal'a verdi.
  
  2 aralık: cumhurbaşkanlığı konseyi'ndeki yerini almak için, genelkurmay başkanı org. nurettin ersin görevinden istifa etti.
  
  -org. necdet üruğ genelkurmay başkanı, org. haydar saltuk kara kuvvetleri, org. halil sözer hava kuvvetleri komutanı oldular.
  
  4 aralık: anap'lı necmettin karaduman, tbmm başkanlığı'na seçildi.
  
  5 aralık: tedavüldeki paranın düşük gösterildiği ortaya çıktı. (gizli emisyon)
  
  6 aralık: 3 yıldır görev yapan milli güvenlik konseyi, cumhurbaşkanlığı konseyi'ne dönüştü.
  
  9 aralık: erdal inönü, yargılandığı davadan beraat etti.
  
  10 aralık: 20 eski bakan ve 80 eski parlamenter dyp'ye girdi.
  
  12 aralık: kapatılan büyük türkiye partisi (btp)'nin 18 kurucu üyesi dyp'ye girdi.
  
  13 aralık: turgut özal'ın kurduğu kabine, cumhurbaşkanı tarafından onaylandı.
  
  başbakan : turgut özal
  başbakan yar. ve devlet bk. : kaya erdem
  köyişleri bakanı : ismail özdağlar
  milli savunma bakanı : zeki yavuztürk
  içişleri bakanı : ali tanrıyar
  dışişleri bakanı : vahit halefoğlu
  milli eğitim bakanı : vehbi dinçerler
  maliye bakanı : vural arıkan
  adalet bakanı : nejat eldem
  ticaret bakanı : kazım oksay
  sağlık bakanı : mehmet aydın
  gümrük ve tekel bakanı : mesut yılmaz
  ulaştırma bakanı : veysel atasoy
  tarım ve orman bakanı : hüsnü doğan
  kültür ve turizm bakanı : mükerrem taşçıoğlu
  sanayi bakanı : cahit aral
  çalışma bakanı : mustafa kalemli
  enerji ve tabii kaynaklar bk. : cemal büyükbaş
  imar ve iskan bakanı : sudi gürel
  bayındırlık bakanı : safa giray
  gençlik ve spor bakanı : abdullah tenekeci
  sosyal güvenlik bakanı : ahmet kurtcebe alptemuçin
  
  18 aralık: erdal inönü, yeniden sodep genel başkanlığı'na seçildi.
  
  21 aralık: ankara'da bir arabaya yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 100'den fazla binanın camları kırıldı. olayı islami dava örgütü üstlendi. yapılan operasyonlarda 9 kişi yakalandı. ankara ve istanbul'da ele geçirilen militanların 'hizbul dava-i islami' örgütü üyesi oldukları belirlendi.
  
  24 aralık: turgut özal hükümeti, tbmm'de güvenoyu aldı.
  
  (http://www.geocities.com/almanakturkiye adresinden alınmıştır.)