little dorrit

• charles dickens'ın, amy dorrit adlı bir kızın hikayesini anlattığı romanı. 2008'de bu eserden uyarlanan, başrollerinde claire foy ve matthew macfadyen'in yer aldığı emmy ödüllü, bbc yapımı 14 bölümlük dizisi de mevcut. bir oturuşta izlemek için ideal ki ilk bölümünden itibaren büyük merak uyandırıyor. ayrıca matthew macfadyen'i, mr. darcy olarak benimseyenler ve ona mr. darcy kadar yakışan bir rolde^* izlemek isteyenler için kaçırılmayacak bir dizi.
• 1800 yılların ingiltere'sini konu alan hikayeleri sevenler için bbc'nin hazırlamış olduğu 14 bölümlük harikulade bir mini dizi. keyifle izlenilir trajik bağlantılar çok iyi kurgulanmıştır her bir ayrıntıyı merak edersiniz merakınız tam geçiyorken yeni bir meraka sizi sürükler, döngüsel keyifli bir kurgu. ayrıca dizi karakterlerine özel bir sempati beslemeniz olası.
  
  (bkz: tavsiye)
• beklentilerimin çok üzerinde müthiş dizi.
  uzun süredir bekletiyordum en son aradan çıksın diye başladım ama başlar başlamaz hikâye sizi içine alıyor ve büyük merak uyandırıyor.
  kitabını okumadım ama olay örgüsü, farklı karakterler sanki hikâye 19. yüzyılda değil de 21. yüzyılda yazılmış gibi.
• oldukça tiyatral başarılı bir uyarlama. tenks yapanlar.
• "akıl hastanesine kapatılmış, akıl sağlığı yerinde biri gibiyim; deliliğin^* zerresine bile katlanamıyorum. buraya geldiğimde, tüm hayatım boyunca nasılsam yine öyleydim; ama benim de hasta olduğumdan şüphelenmek, hastalığı bana da bulaştırmakla bir. benden şüphelendikleri için ben de hastayım." charles dickens - little dorrit
  
  "-dün sana küçük dorrit'i [little dorrit] gönderdim. biliyorsundur o kitabı. dickens'ı nasıl atlayabilirdik? kitabın tamamının çocuklarla birlikte okunması iyi olmayacaktır, fakat kısım kısım işlendiğinde hem senin hem de onların hoşuna gidecektir.-" franz kafka - briefe an felice
  
  "gözleri burun kemerinin çok yakınında olduğu için ancak little dorrit'teki (küçük dorrit) meşum mösyö rigaud-blandois'yı aklıma getirerek yüzünü hatırlayabiliyorum." alvaro mutis - la nieve del almirante
• hem dizisi hem de kitabı için bazı karanlık noktaları aydınlatayım. çünkü izlerken olmaması çok zor ve dönüp baktığımda sözlüğe kimse yazmamış ben yazmış olayım bari
  o yüzden ağır spoiler içerir. diziyi /kitabınbitirmeden okumayın sakın
  
  --- spoiler ---
  
  1.amy ile arthur’un ilişkisi ne?kardeş mi lan bunlar derken buldum kendimi diyorsanız :
  
  hayır.
  amy ve arthur kardeş değiller.
  arthur’un babası mr. clennam annesi kitapta şarkıcı dizide bir dansçı..arthur, kocasının ihanetini öğrenen mrs clennam tarafından annesinden koparılıyor ve annesi hapiste vefat ediyor.hapse de mrs clennam sebebiyle giriyor.detayı ne bilmiyoruz ama orada fakirlik içinde öldü.
  amy nin anne ve babası mr ve mrs dorrit..amy nin özelliği arthur’un annesinin öldüğü gün aynı hapishanede doğmuş olması..arthurun babası vicdan azabından dolayı çocuğunun annesine yardım edemediği için aynı gün aynı hapishanede doğmuş olan amy ye para bırakıyor.
  bu arada arthurun dansçı/şarkıcı annesi amy nin amcasının pansiyonunda kalıyordu ki amca daha sonraları aynı pansiyonu amy nin babasının borçları yüzünden kaybetti.
  
  amy ile arthuru birbirine bağlayan 2 sebeb bu.
  
  2.para meselerine gelelim.
  
  mr clennam parasını merdle a yatıramadan öldüğü görülüyor dizide ama anlıyoruz aslında yatırmış.halbuki biz kendisine gelen mirası bile mr clennam ın nasıl aldığını görmedik.prosedürü yani.dizide es geçilmiş sürekli kitapta da..bunun sebebinin dickens in bipolar olmasına bağlıyorlar.olaylar karmaşık ve atlanmış.
  dizinin sonunda amy neden arthur a fakir olduğunu söylüyor ki sonuçta clennamların mirası ona kalmıştı; bunun için kitapta ve dizide ayrı sebepler gösteriliyor.kitaba göre amy mirasın kendisine kaldığını gösteren mektubu yırttığı için diziye göre clennamların evi yerle bir olduğu için.sanki bütün servetleri evmiş gibi:)
  
  bu arada arthur ve babasının çinde ne iş yaptığı bilinmiyor. tekstil,ipek üzerine olduğu tahmin ediliyor.gerçekten paraları var mıydı büyük bir şirket miydi yoksa parasızlar mıydı bilmiyoruz..işin sonunda arthur un ortağı gelip durumu kurtarıyor gördüğümüz kadarıyla yoksa amy ve arthur hapishane de yaşayacaklardı sonsuza kadar.
  
  3. tattycoram meselesi
  yetimhaneden evlatlık alınıp pet e arkadaşlık yapması için eve getirilen kız.sürekli isyankar ve sinirli?neden?kendisine yapılan muamelen ötürü..bu şekilde wade i kendisine çekiyor.çünkü wade zamanında gowan a takılıp terkedilmiş bir mürebbiye.bu yüzden pet in ailesiyle çok ilgili ve onlara acı çektirmek istiyor.peki mektupların falan onun eline geçmesi? ne bileyim biraz saçmalık gibi ama neyse sonuçta kurgu böyle...
  --- spoiler ---
• charles dickens'ın aynı adlı seri romanından bbc tarafından mini dizi olarak uyarlanan tek solukluk yapım.
  
  dizi 14 bölümden oluşuyor, bölümler de oldukça kısa tutulduğu için bir solukta izleyip bitiriyorsunuz.
  claire foy'un daha fazla bilinmeyen zamanlarında dahi oyunculuğunun hakkını nasıl verdiğini de gözlemliyorsunuz.
  romandaki o naif, içine kapanık, iyi niyetinden ölecek karakteri direk yansıtıyor.
  ingiltere'nin kasvetli, maviye çalan grisinde ufak bir hikayeyle gezintiye çıkmak isteyenlere tavsiyedir.
• bitcoin'in doların tozunu artırmasından sonra tekrar gündeme gelen ponzi şeması için ponzi'ye ilham kaynağı olan charles dickens'ın hikayesidir.
• alfa yayınlarından 2019 aralık ayında çıkmış, turgut berkes tarafından çevrilmiş dickens romanı. dickens'ın hareketli iç dünyası kitaba da yansımış. maşallah çevirmen de "ifadeleri biraz toparlayayım" derdiyle değil "bırak dağınık kalsın" mantığıyla çevirmiş eseri. doyasıya hissediyorsunuz "çeviri" okuduğunuzu.
  ikinci kitapta (430.sayfada başlıyor) konuya, üsluba alışıyorsunuz. mevzu da şekil alıyor ama iş oraya kadar gelebilmekte. çok yorudum ama olsun. dickens yazmış. okunacak elbette.
• amy dorrit karakterini dickens'ın, kendi babasının marshalsea borçlular hapishanesi'nde geçirdiği zamandan edindiği tecrübeler ile oluşturduğu, uzun, yer yer dağılıp gittiğiniz, bazen yorucu ama sonuçta enfes charles dickens eseri.
  
  yer yer dağılıp gittiğiniz diyorum çünkü ben okurken geçen bazı isimleri, verilen bazı kaynakları, yapılan göndermeleri de araştırayım derken, 1 saat kitap okuyorsam 3 saat kendimi internette o konular üzerinde araştırma yaparken buluyorum. şikayet edemem elbette, o dönemin ingiltere borç sistemi hakkında baya şey öğrenmiş oldum mesela.