• çift doğalılık. isa'da beşeri doğayla tanrısal doğanın bir arada bulunduğunu savunan, genelde ortadoğu'da rastlanan hıristiyan inanışı.
  • hz. isa'nın beşeri doğa ve tanrısal doğadan mürekkep bir şekilde her ikisini de içerisinde barındırdığına inanan ve oryantal ortodoksluk'un temel taşlarından birisi olduğunu dile getirebileceğimiz kristolojik inanış.

    nasturilik inanışının vurguladığı hz. isa'nın beşeri ve tanrısal kimlikleri birbirinden farklı olan ilahi duygulara sahip bir öğretmen olduğu fikrine şiddetle karşı çıkan miafizitizm, yine nasturilik'in reddettiği "tanrı doğuran" manasına gelen ve meryem için kullanılan theotokos ifadesine de sıkı sıkıya bağlıdır. ünlü kilise polemikçisi ve m.s. beşinci asrın hatırı sayılı bir süresi boyunca iskenderiye patriği olan iskenderiyeli cyril, her ne kadar hayatı boyunca iznik itikadı'na bağlı bir din adamı görüntüsü çizmiş ve neredeyse bütün dini kariyerini aryusçuluk'un bir spin-off'u olarak değerlendirdiği konstantinopolis patriği nestorius'un daha sonra nasturilik olarak isimlendirilecek öğretilerini çürütmeye adamışsa da kendisinin belki de nestorius'u yermek ve hatta aforoz edebilmek maksadıyla efes konsili'nde kullandığı "logos** tek doğada ete bürünendir" ifadesi, aslında bu inanışın da temel direği olmuştur.

    miafizit inanışın monofizit inanıştan farkı hz. isa'nın hem beşeri hem tanrısal doğasının bir potada erimiş olduğu görüşünü savunmasından gelmektedir. monofizitizm ise hz. isa'nın tek bir doğası olduğunu ve bunun da sadece tanrısal doğa olduğunu savunmaktadır. bir diğer deyişle, miafizit inanışa göre hz. isa iki doğayı bir varlıkta birleştirmişken monofizit görüş hz. isa'nın beşeri doğasını tamamen reddetmektedir.

    kristolojik tartışmanın tarihsel boyutunu bir kenara bıracak olursak, günümüzde merkezi iskenderiye'de bulunan kıpti kilisesi'nin benimsediği kristolojik anlayış doğrudan miafizitizm olarak ifade edilmektedir. 1973 senesinde iskenderiye kıpti kilisesi ve roma katolik kilisesi doğrudan her iki kilisenin de başpiskoposları, yani papaları, tarafından deklare edilen bir açıklama ile hz. isa'nın doğaları üzerine bir anlaşma yoluna gitmiş ve 1990 senesinde de toplanılan bir sinod sonucunda da katolik kilisesi, kıpti kilisesi'nin doktrinini büyük ölçüde kabul etmiş ve iki kilise arasında tarihte eşi benzeri görülmemiş bir anlaşma zemini oluşturulmuştur. ideolojik ve kristolojik olarak hâlen arada farklar olsa da bazı rum ortodoks çevrelerince miafizitizm savunucuları ve iskenderiye kıpti kilisesi mensuplarına "doğu katolikleri" lakabının takılmış olması da bu yüzdendir.

    bu arada kıpti kilisesi'nin başpiskoposları da "papa" sıfatıyla anılır. genellikle gazetelerimizde sıklıkla gördüğümüz mevcut papa tavadros ve önceki papalar için kullanılan "patrik" ifadesi yanlış bir ifadedir.

    son olarak, miafizitizm görüşünü savunan ve ağırlıkla kıpti kilisesi'ne mensup hıristiyanların kullandığı haç motifi de bildiğimiz ortodoks ve katolik versiyonlarından farklılık arz etmektedir. söz konusu motif; bir nevi antik mısır'daki yaşam çarmıhı olan ankh sembolü ile etiyopya hacı olarak bilinen sembolün bir araya gelmesinden ortaya çıkmış, salt sanatsal bir gözle bakıldığında zannımca hıristiyanlık alemindeki en estetik görünümlü haç motifidir.

    günümüzde kristolojik olarak miafizitizm'in etkisini sürdürdüğü kıpti kilisesi'nin halen 55 ilâ 60 milyon civarında inananı mevcuttur.
  • (bkz: #112731390)
  • (bkz: monofizitizm)
hesabın var mı? giriş yap