• (birtakım) renkler bakımından türkçeyle benzerlik gösteren bir dil. ancak sayılar birbirinden tamamen farklı. sadece dördün moğolcası dörben. diğerleri türkçeyle alakasız. 100 'ün moğolcası nüür. n---y ve z---r değişimine uyduğu için az buçuk benzerlik gösterir.

    sayılarda benzemez moğolca bizim dile. ama ikiz kelimesinin karşılığı "ikher"dir. z---r değişimine uyuyor.

    evet, moğolca renklere gelelim şimdi :

    sarı---şar (macarcada sarga)
    kara---kar
    mavi---kök (eski türkçede de kök, hatta macarcada kek)
    kırmızı----ulaan (türkçede al)
    kahverengi: eski türkçede konur ya da boz denirdi. moğolcası bor. macarcası barna.

    ilaveten: sonradan farkettim, 1000'in moğolcası myangan. diğer türk lehçelerinde 1000'e min dendiğine göre myan(gan) çok uzak sayılmaz türkçeye.
  • sağrının deri ve kalça anlamları moğolcada yerine oturmuş görünüyor: moğolca sağuri(n) yani oturak sağu- yani oturmak sözcüğünden gelirken, moğolca sağari yani deri, nasır, yara kabuğu sözcüğü sağsay- yani kabarmak sözcüğünden geliyormuş. (bkz: sağrı/@ibisile)

    (ilk giri arihi: 30.7.2016)

    (bkz: moğol/@ibisile)
    (bkz: siye), biye, kara üzüm habbesi/@ibisile
    (bkz: amcık/@ibisile)
    (bkz: elçin), elçi/@ibisile
  • sky anlamındaki gök'e tenger diyorlar, renk olan gök ise aynı kökh olarak söyleniyor. gök tengri/tenger demeye çalıştığınızda onların dilinde mavi gök anlamına geliyor. moğollar ise tanrıya burkhan diyorlar. ayrıca moğolistandaki burkhan khaldun dağı türkler ve moğollar için kutsal sayılmaktadır.

    (bkz: burhan haldun)
  • ordu kelimesi de türkçe ile ortaktir. tatarca'da "urda" seklinde soylenir. lehçe'ye "orda" seklinde gecer. ingilizceye de "horde" olarak gecer. avrupalilar bazen bu kelimeyi "göçebe yaşayan halk" manasinda da kullanir, askeri anlami dışında.
  • sanırım tek kelime bilmediğim dil. moğol dilinde "asker" kelimesinin karşılığı yokmuş, çünkü onlara göre herkes askermiş; ben böyle bir duyum aldım; ne kadar doğru bilmiyorum. emin olmadığınız kokularda salak salak yorumlar yapmayın lütfen. yapıyorsanız da emin olmadığını belirtin. bence.
  • moğolistan'ın resmi ve çin'in özerk bölgesi iç moğolistan'ın gayri resmi dili. anadil olarak konuşanların sayısı, nasıl baktığınıza bağlıdır zira birisi moğalistan'da diğeri iç moğolistan'da konuşulan olmak üzere iki büyük lehçesinin* yanı sıra ordos, oryat, buyrat gibi diğer küçük benzer lehçeleri de vardır. ancak kimilerince bunlar ayrı bir dil olarak kabul edilir. bütün sayılan lehçeleri topladığımızda altı milyona yakın konuşanı bulunur.

    proto-moğolca*, cengiz han'dan önce avrasya steplerinde konuşulan birçok dilden yalnızca biriydi. çin'in belli başlı bölgelerini işgal edip bir süre yöneten moğollar tarafından çin kültürü üzerinde de etkisi azımsanmayacak ölçüdedir. hatta rusça'da "çin" için kullanılan kelime hitay'dır ve direkt olarak moğol kabilesi olan hitaylardan gelir.
    12. yüzyıla kadar yalnızca konuşulan birçok kabile dilinden biri olan proto-moğolca, cengiz han'ın kurduğu imparatorlukla, bu bölgede lingua franca hâline geldi.

    sovyetler birliği etkisine girmeden ve sosyalist moğolistan halk cumhuriyeti kurulmadan önce mongol bichig adı verilen moğol alfabesi, eski uygurcadan türetilmiştir ve sanırım en ilginç özelliği yukarıdan aşağıya* doğru yazılmasıdır. görsel

    telaffuzu görece zor bir dildir çünkü art arda yazılan ünlü harfin bulunduğu kelimeler hariç (bkz: boroo), (bkz: khuushuur), ünlü harfler okunmadan yalnızca ünsüz harfler telaffuz edilir. kanaatimce dilin kulağa bu kadar sert ve zor gelmesi de bu yüzdendir.

    tıpkı latin alfabesinde olduğu gibi, her bir sesi temsil eden ünlüler ve ünsüzler bulunur. birçok dilde yaygın olan k ve l sesleri moğolca'da bulunmaz. (k sesi yalnızca başka dilden alınan sözcüklerde vardır, l sesi iç moğolistan'ın bazı kısımlarında kullanılır.)

    türkçedeki gibi ünlü uyumu görülür. yuvarlak ünlü uyumunun yanı sıra; dişil, eril ve nötr olarak sınıflandırılan ünlülerle oluşturulan bir ünlü uyumu daha bulunur. dilde cinsiyet olmasa bile, bahsettiğim ünlü uyumu için dişillik ve erilliğe bakılır. on üç ünlü harf olsa bile yedi ses vardır.

    eklemeli dil olması, cinsiyetsiz olması, fiilin her zaman cümle sonunda yer alması, cümle sonuna soru edatı eklenmesi gibi gramatik benzerliklerin yanı sıra, türkçeyle yüzlerce ortak kelimeyi paylaşması altay dil ailesi teorisi için güçlü bulgular gibi gözükse de, temelde yetersizdir. mesela herhangi bir dil ailesinde yer alan dillerde sayılar için kullanılan kelimeler hemen hemen benzer bir sese sahiptir; ancak moğolca ve türkçe sayılar için kullanılan sözcüklerin sesi kulağa oldukça farklı gelir. sonuçta altay dil ailesi tartışması on yıllardır devam etse bile, kanımca bu benzerlikler yüzyıllarca aynı coğrafi bölgede yaşamanın ve kültürlerin birbiri üzerindeki muazzam etkisinden başka bir şey değildir.

    günümüzde, sovyetlerin kendilerine en büyük mirasından biri olan kiril alfabesinin moğolcaya uyarlanmış hâlini kullanan moğollar, 2025 yılında geleneksel moğol alfabesine dönmeyi planlıyormuş.

    özellikle son zamanlarda dile verdikleri önemi artıran moğol devleti, başka güzel değişiklikler de yaptı. rusçadan ve çinceden geçen birçok kelime, yeni türetilen moğolca karşılıklarıyla değiştiriliyor.
    örneğin, rusça bira demek olan "pivo", sarı kımız anlamına gelen "šar ajrag" kelimesiyle takas edildi.
  • iki farklı dil arasındaki yakınlığın, sadece kelime benzerliği seviyesinde incelenmesinin mümkün olmadığını bilenlerin entrilerini boşuna aradığımız başlık.
  • #147863918
  • isimler, fiiller ve ekler konusunda ortak bir noktamızın olduğunu söylemek zor.
hesabın var mı? giriş yap