• onayladigimi kesinlikle soyleyemem ama bilmediklerinden degil yani bi cin fikirleri var.

    temel olarak şunu yapmaya calisiyorlar. normal sartlarda bir ulkede faiz ve enflasyonun ayni seviyede olmasi beklenir. ıktisat teorisine gore enflasyonun yuksek olmasi faizin de yuksek olmasini gerektirir. yani faiz enflasyonu degil , enflasyon faizi tetikler.

    ancak bu arkadaslar bunun tam tersini dusunuyorlar ve yapmaya calistiklari sey şu ; eger biz faizi dusurup bunun sonucunda kuru yukseltirsek ithalat azalir , cari acik duser , ihracat artar . ıhracatin artmasi demek uretimin ve dogal olarak istihdamin artmasi ve dusuk faizle kredi kullanan ureticinin daha cok uretmesi anlamina gelir.

    bakinca aslinda mantikli gibi ama madem oyle neden issizlik surekli artiyor ?

    cunku yapmaya calistiklari şey olan ihracat artirimi turkiye gibi ulkelerde işe yaramaz. bunun temel sebebi de bizim ihracatimizin yuzde 60 inin ithal girdilere dayanmasidir.

    yani basit bir anlatimla turkiye nin her 1 dolarlik ihracatinin , 60 centi ithal mala dayanir. bu yuzden yapmaya calistiklari sey son derece mantiksiz. arada kalan 40 centle ne ureticinin karı artar ne de iscinin refahi artar.

    peki niye bunu yapiyorlar ?

    aslinda bu biraz siyasi ve sosyolojik bi mesele. ıktisat bilimi asla sayilar ve matematik degildir. pozitif bilimlerde oldugu gibi kesinlik ifade etmez , 2 kere 2 nin cesitli kosullar altinda 5 , yer yer 6 yaptigi gorulebilir.

    ne demek istiyorum , daha acik konusalim.

    bizim ulkede bildiginiz uzere iki tane unlu is adamlari dernegi vardir. en cok bilineni tusiad (türk sanayicileri ve iş insanları derneği) digeri ise musiad ( mustakil sanayici is adamlari dernegi ) dir.

    tusiad , koc gibi sabanci gibi agir sanayicilerin oldugu sermaye yogun yani cok parayla yatirim yapan , paranin konustugu yatirimlar yapan sanayicilerin yeridir. mesela koc sirketlerini baz alalim. koc un bursa da otomobil fabrikasi var ve ihracat yapiyor. basit mantikla koc un kurun yuksek olmasindan memnun olacagini dusunebilirsiniz ancak kazin ayagi oyle degildir. biz otomobil fabrikasinda bir uretim yapmiyoruz yaptigimiz sey yurt disindan gelen ithal ara mallarini ucuz is gucuyle birlestirip tekrar yurt disina gondermek. butun olay bundan ibaret. bu yuzden kur arttikca koc un girdi maliyetleri artar , kapital yani sermaye yogun bir sektor oldugu icin de bu koc un isine gelmez ve finansal olarak öngörulemez bir durum oluşur. hic bir finans departmani yoneticisi 6 ay sonrasinin bile doviz kurunu ongoremedigi bir ortamda saglikli iş yapamaz.

    ıste size iki gun once tusiad yuksek istisare kurulu baskani tuncay ozilhan in yaptigi aciklama ;

    " başta merkez bankası olmak üzere düzenleyici ve denetleyici kuruluşların bağımsızlığı tartışma dışı olmalıdır."

    aciklamanin tamami

    burda da tam olarak anlatilmak istenen budur. merkez bankasi , spk , bddk gibi duzenleyici ve denetleme yetkisine sahip kuruluslar siyasi otoriden bagimsiz olmalidir ki benimle ayni iktisat fakultesine gitmiş adamın , ekonomik kriz aninda alacaği aksiyonlari tahmin edebileyim. ancak siyasi otoritenin gucune bagimli olundugunda bilime aykiri ( enflasyon yuzde 20 iken faizi 16 ya cekmek gibi ) kararlar alinabilir ve bunu ongoremezsiniz.

    neyse zaten tusiad ve hukumet ezelden beri birbirinden pek hoslanmaz. cunku cokta yadsinamayacak bir sekilde ozellikle turkiye de koalisyon hukumetlerinin hakim oldugu ve sabah aksam hukumetlerin degistigi 90 li yillarda tusiad cok aktif olmus ve siyasetin onemli aktorlerinden biri olmustur. o yuzden pek birbirlerini sevmezler. faiz lobisi falan derken de aslinda kastettiklerinin icinde bunlar da vardir.

    peki digeri , musiad kimdir ?

    ıste bunlar iktidarin sevdigi tipte sanayici ve yatirimcilardir. bu arkadaslarin bir cogu sermaye degil emek yogun sektorlerde iş yaparlar. nedir mesela , inşaat , tekstil , kucuk ve orta boy bir cok uretim . ancak buradaki temel fark bunlarin kullandigi ithal ara mali son derece kisitlidir. asil giderleri emeğe odedikleri ucrettir. yani bir tekstil firmasi uretim icin cok fazla ithal girdi kullanmaz ama 100 kisilik bir kadroya asgari ucret + sigorta + yol + yemek verdigi zaman bu onlarin pek hosuna gitmez cunku bu saydigim kalemler bugunun maliyetiyle yaklasik kisi basi 5 bini bulur.

    bu yuzden kurun yuksek olmasi bunlarin işine gelir. cunku kur her yukseldiginde bunlarin ihracat kalemi daha da artmakta ancak en onemli gider kalemleri olan emeğe odedikleri ucret kalemleri ise daha da azalmaktadir. boylece ne olur emekle calisan işçi surekli olarak enflasyon baskisi altinda ezilip reel olarak surekli cebinden para kaybederken bu tip sanayici ve iş adamlari daha cok para kazanirlar. ve iktidarin da onlardan beklentisi dusuk faizle bu arkadaslara daha cok kredi verip bunlarin istihdami arttirmasi ve boylelikle iç piyasayi canlandirmasidir.

    ancak tabiki de oyle olmaz.

    niye ? cunku reel enflasyonun yuzde 40 50 lerde oldugu bir ulkede emeği yani işciyi aylik 200 - 250 dolar bandina indirirseniz bu insanlarin hayat kalitesi sifira duser ve yapabildikleri tek sey hayatta kalmaya cabalamak olur.

    yani klasik deyişle zengin daha cok zengin olurken fakir daha da fakirlesir.

    yapmaya calistiklari sey aslinda basitce turkiye den kucuk bir çin yaratmaya calismaktir. o iş tabiki o kadar basit degildir. cunku çin bizim gibi her alanda dişa bagimli olan , ara mali , ham maddeyi ve enerjiyi surekli olarak ithal eden bir ulke degildir.

    ve nihayetinde turkiye de olacak olan şey ise hiperenflasyondur. çunku piyasanin gercekleri ve ekonomi bilimi ortadadir. unlü bir çin atasozunun de dedigi gibi ; "kıçıyla inatlaşan donuna sıçar."

    edit : bazi eklemeler ve imla hatalari.

    edittito : ha bu arada şunu da vurgulamak isterim ki sozlukte ve diger sosyal medya mecralarinda bu faiz artirimlarini yapanlar için " bunlar cahil , bunlar ekonomiden anlamaz vs " gibi kucumseyici laflar yazilar goruyorum. bizim muhalif cenahin en buyuk sorunu bu arkadaslar " rakibimizi kücumsemek ".

    hala 1950 secimlerinden once demokrat parti icin " biz gidecegiz de yerimize kim gelecek haso'lar , memo'lar mi gelecek ? " diyerek kucumseyen kalantor chp mebuslari gibi davranarak bi yere varamayiz.

    meseleyi " bunlar zaten anlamiyor , yonetmeyi bilmiyor , iktisattan anlamiyor , tek adam rejimi iste vb " kısır donguye sokarsaniz cozumden o kadar uzaklasiriz.
  • bugün yüzde yüz emin oldum

    adam resmen doları uçurmak için mesai harcıyor, durmadan uğraşıyor.

    sabah kalkıp bütün batı büyükelçilerini kovmakla tehdit ediyor,

    biraz sonra islami finans merkezi kuracağım diyor,

    öğleden sonra akla hayale gelmeyecek faiz indirimi yaptırıyor.

    madem burada bilinçli bir durum var, sıradan bir vatandaş olarak ben neden bile isteye fakirleştirildiğimi bilmek istiyorum.

    bambaşka bir oyun, plan veya hesap varsa bunu bizimle neden paylaşmıyor?

    burada geleceğimiz yıkılıyor, hayatımız kayıyor!

    herşeyin sorumlusu sayın cumhurbaşkanımız: bir zahmet angola’da uyuklamak yerine bize bir açıklama yapın artık, bu ülkeye ne oluyor!?
  • (bkz: 128 milyar dolar)
  • ülkede sanayi ve ihracat atılımı yapmanın en kolay yolu para birimini değersizleştirerek zamanında çin'in yaptığı gibi rekabet gücü sağlamaktır.

    yalnız bunu her alanda dışa bağımlı hale getirilmiş, ara mal ve hammaddede dışa bel bağlayan bir ülkede yaparsanız halkın canına okursunuz. işin garibi ülkede gerekli sermaye yapısı da oluşturulmuş değil.
  • en son 128 milyar doları buhar etti. ondan önce devlet kasasından çaldıklarının miktarını bilen yok. ihalelerden ve diğer yolsuzluklardan hortumladığı dolarlarla üç ülke kurulur.
    benimde o kadar dolarım olsa, elbette doların uçmasını isterim…..
    ama aslında dolar uçmuyor, biz tükeniyoruz
  • türkiye' nin dolar açlığı var. hem de öyle böyle değil. brüt 450 milyar dolar dış borcu var ülkenin. -40 milyar dolar da(cumhuriyet tarihinde ilktir eksi rezerv) içeride merkez bankası.

    ekleme iki: dolar bulmaları lazım. cds(kredi risk primi) yüksek türkiye' nin. bu da demek oluyor ki borç bulman zorlaşacak ya da çok yüksek orandan borçlanacaksın. bunu da halk ödeyecek tabiki. ucuz iş gücü yaratıp yatırımcı çekme taktiğin burada suya düşüyor çünkü gelmiyor adamlar. aşağıda bahsettik sadece ekonomi, ekonomi değildir diye. bir de üzerine taft(kara paranın aklanmasının önlenmesine yönelik mali eylem görev gücü) seni gri listeye aldı. yatırımcı iyice uzaklaşacak demek oluyor bu. daha öncede bahsettim kasım veya aralıkta fed(amerikan merkez bankası) faiz arttıracak. doları değerlendirip global piyasadaki parayı yuvasına çekecek. o zaman da kur şoku yememiz hiç uzak değil. euro/dolar 1,16 seviyesinde. muhtemelen 1,07-1,05 gerileyecek.

    ekleme dört: bir yazar swapla vb kapatıyorlar borcu dedi. swapla yani değiş tokuş edilen parayla borç kapatamazsınız. şöyle anlatalım. arkadaşınızdan 100 tl borç aldınız. sizin 200 tl borcunuz var. aldığınız 100 tl' yi diğer halledilebilecek işlerinize verip örneğin ay sonu gelen 110 tl' nin 100 tl' sini arkadaşınıza geri verirsiniz. gelen 10 tl ile de size gelen faizi çevirmeye çalışırsınız. siz aldığınız 100 tl' yi direk 200 olan borcunuza verseydiniz elinizde koca bir sıfır(0) ve arkadaşınıza ödeyeceğiniz paranız kalmazdı. güzel bir küfür ve yumruk yeme ihtimalinizde artıyor. demek ki neymiş? swapla borç ödenmezmiş. dönemlik hararetinizi alır sadece.

    bu plan kısa vade planı değil. 10 yıllık bir plan en az. ama tutmayacağını ve yapılacaksa da 30 yıl önce denenmesi gerektiğini kısaca anlatalım.

    çin türkiye' nin nüfus olarak 16,623 katı. yani sen bir tane çelik üretirken adamlar senin 16,623 katın daha fazla üretebilir demek. burada kalmıyor tabi ki. sen bir çeliği 2 liraya üretiyorsun diyelim ki. adamlar 10 tane çeliği 2 liraya üretiyor. bir diğer konuda çin' in muazzam yeraltı kaynakları var. biz enerji bakımından bağımlı bir ülkeyiz. enerjiyi geçtim sebze ve meyve de bile bağımlı hale geldik. nasıl başa çıkacaksın? daha bunun japonya, tayvanı var ucuz ve kaliteli üretim olarak. bu planın tutması için loki' nin odini kandırıp hazinesinden 2-3 trilyon doları bize hibe etmesi lazım ki tutsun. ama siz odine inanmıyorsunuz bu da yaş.

    ekleme: çin' in piyasada 480 milyon hazır çalışanı var. türkiye' de ise 13 milyon 565 bin çalışan var sadece. bu da demek oluyor ki çalışan sayısı ve iş gücü olarak senin 35,38 katın adamlar. hadi rekabet et görelim.

    hep söylüyoruz yine söyleyelim. ekonomi sadece ekonomi değildir. hukuk, insan hakları, refah düzeyi, diğer ülkelerle ilişkin ve en önemlisi dünya' ya verdiğin güvendir vs diye uzar gider.

    şimdi gelelim olabileceklere. önümüzdeki ay da düşürecek faizi. nereye giderse gitsin kafasında anlaşılan o ki. gider gitmesine hiç de acımaz ama halk bunun altında çok ezilir, eziliyor, ezilecekte.

    acı reçete mi dersiniz, zehir mi dersiniz her ne varsa içilmesi lazım artık. öyle hayalcilikle, kurtarıcı beklemekle, düzelir ya bu geçici demekle olmaz bu işler. matematik yalan söylemez. ekonomi yalan söylemez. yanlış yapıyorsan gözüne sokar önce bunu eğer yanlışında ısrarla devam ediyorsan farklı yerlerine bakmaya başlar. 5-10-20 yıllık planlar lazım bu ülkeye. kısa, orta, uzun vadeli. içindeki çürüklerin hepsini temizlemen lazım ama hepsini. bu zaten başlı başına yılları alacak bir süreç. önümüzdeki 5-10 yıl zor geçecek.

    giden, gitme imkanı olan gidecek. kimsenin kal deme lüksü yok. herkesin kendi hayatı. her şeyi toparlarsın da giden insanını kolay kolay yerine koyamazsın. işte tam da bu başarıldı.

    ekonomi bu haldeyken gündeme gelmeyen önemli bir sorunda mülteci sorunu. milyonlarca mülteci var bu ülkede. içlerinde teröristler de fink atıyor. sokaklarda çocukların, ailelerin, bizlerin yanlarında geziyorlar. gün geldiğinde silah olarak kullanılabilecek milyonlar var!

    ekleme üç: türkiye' nin çok fazla kronik sorunu var ayrıca. en basitinden insanlar neye vergi ödedeğini bile bilmiyor. amerika' da, almanya' da vergi iadesi beyannamesi vardır mesela. yıl sonu gidip prosedürlerine göre ödediğiniz verginin bir kısmını geri alırsınız. halk bilir neye ne ödüyorum, benden ne kesiliyor diye. yanlış giden bir şey olunca da hesap sorar. bu para nerede, nereye harcanıyor derler. bu sistem ve farkındalıktır. size inanmayacağınız bir şey daha söyleyeyim. türkiye kime borcu olduğunu bile bilmiyor. siktir oradan dediğiniz duyar gibiyim ama gerçek bu :)
  • abi çıldırıyorum ya şunları okuyunca. çok cin planları varmış, kesin bi planı varmış, bilerek yükseltiyormuş. sizdeki öğrenilmiş çaresizlik artık arşa ulaşmış.

    plan falan yok arkadaşım. türkiye cumhuriyeti’nde dövizi düşürebilecek tek bir enstrüman dahi kalmadı. faizler inanılmaz yüksek ve bunu sürdürmek imkansız, mb net rezervleri negatif, köprü, yol ve hastaneler dolar üzerinden garanti ödemeli, yurt içi ve yurt dışı yatırımcıların türk lirasına güveni sıfır, millet maaşından 10 lira artsa dolar alıyor.

    türkiye’de dolar artık sadece piyasa ihtiyaçlarına göre günlük olarak değişiyor. genel trend de hep yukarı. ortada plan falan yok, bir tasarım yok, cinlik yok. yokuş aşağı gidiyoruz, frenimiz yok.
  • hazine tamtakır kuru bakır. bakmayın o açıkladıkları rakamlara. swap mwap çık, yakın vade borçları da düş, eksilerdeyiz. dövizi yükselterek ve vergileri arttırarak ithalatı belli bir ölçüde frenleyebiliyorlar. ben başka bir mantıklı açıklama bulamıyorum.

    ha tabi işin bir de pr yönü var. "dünya beşten büyük değildir, faize karşı amansız bir mücadele veriyoruz. öyleyse hüloğğ" yersen tabi :)
  • vay be, sayfalarca mantıklı, rasyonel nedenler sıralamaya çalışılmış* olum siz egitilmezsiniz. rte'yi hiç tanımamışsınız. rte'nin en büyük motivasyonunu inadıdır. faizler belki sabit bırakılacaktı ama kılıçdaroğlu mb'yi ziyaret etti diye bile 2 puan indirilmiş olabilir. tl'nin değeri, dolar kuru, işsizlik falan reisimizin umurunda mı sizce? reis fakir mi lan sizin gibi?

    tanım: inattır.
  • hesabi su; sacimi kaybedicez zaten ekonominin anasini belliyim gelecek hukumetin eline altindan kalkamayacaklari bir gocuk birakayim bir donem sonra bak bunlar duzeltemiyor der tekrar goreve geliriz.

    keza bu yukun altindan hicbir hukumet 4 senede kalkamaz, o arada da iste zaten tum yatirimlarimiz dolarla, yapigimiz evler vs hepsinin fiyati da dolara endeksli biz sefamizi surer geceriz diyorlar... klasik akp kurnazligi iste..
hesabın var mı? giriş yap