• schubert'in form anlaminda piyano muzigine yaptigi en buyuk katkidir. 11i tamamlanmis 20 kusur piyano sonati ve çok sayida impromptu, parça vs. yazmis bir bestecinin bir yapitina bu etiketi yapistirmak biraz iddiali tinlayacaktir ama yapit bunu hakeder.

    deutsch katalogundaki sira numarasi 760'tir, yanisira bir de eser numarasi vardir op.15, do major tonunda olup 1822 yilinda bestelenmistir ve schubert'in piyano muziginin son doneminin (son 8 sonat, 3 piyano parçasi, impromptuler) acilisini yapar.

    yapit hem

    dort bolumlu bir piyano sonati olarak ele alinabilir, hem de

    bir tema uzerinde cesitleme yapisi vardir. buradaki tema ikinci bolumun basinda sunulan temadir, diger bolumlerin temalari bundan turetilmistir, bu tema schubert'in daha once besteledigi gezgin isimli bir sarkidan alindigindan yapitin tumu de gezgin fantazisi olarak anilir.

    sonat formunda olmasini engelleyen sey ise bolumlerin birbirine gecislerle baglanmis olmasidir. bu nedenle yapit bir sapmadir, bir fantazidir.

    22 dakika kadar surer. schubert'e gore yapit seytani olculerde zordur ve ilginc olarak, bir virtuoz olarak un yapmamis bestecisi tarafindan tam manasiyla basarili bir bicimde icra edilememistir.
  • schubert klasik cagin ve dahi tum zamanlarin en onemli piyano sonati bestecilerindendir ancak forma katki anlaminda fantezi turune katkisinin sonat formuna olan katisindan daha buyuk oldugunu iddia edenler vardir. ben dinleyici kulagimla katilamiyorum, fantezi formuna katkisi inkar edilemez ama son 8 piyano sonati n.13-21 benim kulagimda o kadar buyuk ki baska bir forma katkisinin yaninda geride kalmasina ihtimal veremiyorum. ancak iddia sahiplerini de anliyorum: d894 fantezi sonat, meshur 4 el icin fa minor fantezi d 940 ve bu yapit bu fikrin uzerine kuruldugu cok saglam iki yapit.

    gezgin fantezisi bolumleri birbirine bagli calinan 4 bolumlu 20 dakikalik bir yapit. op.15 olarak basilmis. deutsch katalog numarasi 760. do major tonunda. 1822 bestesi. besteci yapiti kaleme aldiginda 25 yasinda. yapit onun klavye icin en zor yapiti kabul ediliyor.

    yapitin 1. bolumu sonat formundadir, ana muzikal materyalin omurgasi ostinato tek notalik bir ritmden ibarettir:

    serim: https://www.youtube.com/watch?v=lr43ti4w5mm
    gelisme: https://www.youtube.com/…atch?v=lr43ti4w5mm#t=2m14s
    serimin turevi: https://www.youtube.com/…atch?v=lr43ti4w5mm#t=4m13s
    kapanis: https://www.youtube.com/…atch?v=lr43ti4w5mm#t=5m15s

    ikinci bolum, 4 bolumun en uzunu, yapita adini veren d 493 gezgin sarkisinin orta kisminin karsimiza ciktigi bolumdur. sarkinin, bu yapita adini vermesinin nedeni, yapitin uzerine kurulu oldugu ostinato temanin bu sarkinin ortasindan alinmasidir.

    sarkinin ilgili yeri: https://www.youtube.com/…atch?v=br8_n-b8qu0#t=1m55s
    fantezi ikinci bolum: https://www.youtube.com/…atch?v=lr43ti4w5mm#t=6m10s
    ikinci bolum bu mukemmel gezgin temasi uzerine cesitlemelerdir. cesitlemeler cok degisik karakterdediler ve klasik cesitlemelerde gorulen tekrarlar burada gorulmez. bir cesitlemeden takip edene gecis cok dogaldir ancak ayni zamanda da kimi durmlarda carpicidir. ornegin ruya gibi bir tanesini:
    https://www.youtube.com/…atch?v=lr43ti4w5mm#t=11m8s
    oldukca gergin bir digeri takip eder.

    3. bolum ana kisim https://www.youtube.com/…tch?v=lr43ti4w5mm#t=13m40s
    orta kisim: https://www.youtube.com/…tch?v=lr43ti4w5mm#t=15m49s
    ana kismin turevi: https://www.youtube.com/…tch?v=lr43ti4w5mm#t=17m15s

    4. bolum (ostinato temanin fugal islenisi): https://www.youtube.com/…tch?v=lr43ti4w5mm#t=18m10s

    yapitin muzik tarihinde kendisi kadar onemli bir islevi de franz liszt'in askin yapiti si minor sonat'a ilham vermis olmasidir: (bkz: #32752196) schubert bu yapitinda klasik 4 bolumlu bir piyano sonatini (hizli sonat formunda bolum, yavas / yuruyus temposunda cesitleme yahut a b a formunda bolum, scherzo / menuet / dans bolumu, hizli final [sonat cesitleme yahut fugal yapida]), bir tema uzerine kurgulayarak ona olaganustu bir butunsellik kazandirmistir. yapitin bu acidan devrimci oldugu soylenebilir. ote yandan liszt bu dusunceyi farkli bir yontemle daha da ileri tasimistir.
  • schubert'in keman ve piyano için olan fantezisi -do majör, d.934- bestecinin son dönem işlerinden belki de en az övülenidir. eser, sei mir gegrüsst şarkısına dayanmaktadır. her bir bölüm, bir sonraki bölüme bağlandığından devamlılık arz eder ki; bu formun daha önce emsali yoktur. aynı zamanda schubert'in en dramatik eserlerinden biridir ve tamamlanmamıştır...
  • "wanderer fantasie". franz schubert'in piyano icin yazdigi en guzel eserlerden biridir. do major tonundadir ve numarasi d. 760 (op. 15)'tir. bolumleri:

    1- allegro con fuoco ma non troppo
    2- adagio
    3- presto
    4- allegro
  • franz liszt tarafindan piyano ve orkestra icin uyarlanmis bir versiyonu da mevcuttur.

    mesela: http://www.youtube.com/watch?v=wvgo1bra99g
hesabın var mı? giriş yap