zoon politikon

• (bkz: political animal)
• bir aristoteles tanımı. insan sosyal bir hayvandır demeye getirir.
• şehir hayvanı.
  (bkz: polis)
  
  (bkz: bu da boyle bir tanimdir)
• -sana hayvan değilsin demedim, politik hayvan değilsin dedim be hocam!
  -......... (noktalar saniyeye denk gelsin)
  -hatta mariana çukurundaki nebati yosunsun benim nezdimde, yeni bir türsün
  -ha şööle
  -harikasın, dur bi fotoğrafını çekeyim kapak olsun nasyonel coğrafiğe
  
  ulan iyice osmanlıca-türkçe sözlük maddesi oldu bu entry, ortaokuldaki "cimri" piyesleri gibi (bkz: ham aklın eleştirisi)
• aristoteles bu ifadeyi, "politika" adlı yapıtının hemen başında kullanmıştır. bununla kastettiği şey insanın toplumsal, devlet kuran ve siyaset yapan bir varlık olduğudur.
• tabii bir yandan da zoon logon echon ile el ele tutuşup gidiyor. çünkü niye? çünkü işte insan benzersiz bir birey olarak konuşabildiği ve rasyonel biçimde düşünebildiği için siyasal bir varlık ve siyasal bir varlık olduğu için düşünebilme yeteneğini haiz. falan filan.
• rousseau'nun reddettiği önerme. onun öyle olduğunu iddia ettiği doğal (vahşi) insan, hemcinslerini tanıma gereği duymadığı gibi, cinsel ilişkileri dahi bir kurum oluşturma çabasına yürümez; birleşir ve ayrılırlar ve bunların hepsi rastlantı sonucu oluşur. ilk çağın yüzyıllarını bu şekilde anlatır: "... her sanat onu yaratanla birlikte yok oluyordu; eğitim ve ilerleme yoktu; kuşaklar boş yere çoğalıyordu; her kuşak hep aynı noktadan yola çıktığı için, yüzyıllar hep ilk çağların kabalığı ve yontulmamışlığı ile akıp gidiyordu; insan türü artık yaşlanmıştı, ama insan hala çocuktu." ^*
• kavramın manası, toplumsal hayvan.
  insana yüklenen ilk mana aristoteles tarafından i.ö 4.yy da yapılmıştır. son da olmayacaktı. adam smith’e kadar sürecek anlamlandırma sürecinin arefesinde idi insanlık. benjamin franklin bile homo faber demiştir.
  insan ile diğer türler arasındaki ortak ve farklı noktalara değinmek insanlığın düşünme sürecindeki bebek adımlarından birisi olmuştur.
• aristoteles'in "politika" kitabında kullandığı “insan politik bir canlıdır-hayvandır” sözü yani “antrapos zoon politikon”...
  
  insanın toplumdan ayrı olarak yaşamını sürdürebilmesi imkansızdır ve bu nedenden ötürü tek başına mutluluğa ulaşması da doğal olarak imkansızdır. aristoteles, insanı mutluluğa götürecek eylemlerin sadece toplum içerisinde gerçekleşebileceğine inanmaktadır. insanlara özgü olan ve doğada yalnızca insanlarda olan ve diğer canlılarla paylaşmadığı tek şey akıldır. bu yönüyle insanı diğer canlılardan ayıran en önemli ayırt edici özellik de akıldır. insan, dil ve anlamlı konuşma yetisi ile yargılarda bulunup birliktelik oluşturarak örgütlenmeler meydana getirebilmektedir. bu bakımdan insan, konuşma kapasitesiyle donatılmış tek canlı olarak siyasal bir varlıktır. haz ve acı hissine sahip olan ve bunu başkalarına bildirme düzeyinde olan arılar, eşek arıları, karıncalar ve turnalar gibi bazı hayvanlar vardır ki bunlar da bir bakıma siyasal canlılardır. ancak insan, bunların dışında akli konuşma yetisi ile en siyasal hayvan olmaktadır. o halde siyasal yaşam, insanlar için doğaldır; çünkü bu yaşam, insan doğasının en ayırt edici özelliği olan konuşma ya da akıl kapasitesi niteliğindeki potansiyelin gerçekleştirilmesine izin verir ki bu da insan doğasının hem rasyonel hem de sosyal olduğunu gösterir. başka bir deyişle insanlar için bir arada yaşamak demek sadece bedene ait şeylerin paylaşımı demek değildir, aynı zamanda düşüncelerin de paylaşımıdır.
• insanı tanımlamakta en doğru iki sözcük. ne kısa, ne de fazla. tevfik güran'ın da dediği gibi politikon sözü, yalnız "siyasal" anlamına gelmez. aristo'nun dönemindeki polis gelmesine çağrışım yapar ve bu da ekonomik, toplumsal ve düşünsel bakımdan yetkin bir toplum örneğini gösterir. bu nedenle insan "toplumsal ve siyasal hayvandır" -tabii ilk önermede, daha sonraları insan yüzlerce hayvan kalıbına girdi-