3. ordu

• osmanlı üçüncü ordu başlangıçta balkanlar'da kurulmuş ve daha sonra osmanlı devleti'nin kuzey ve doğu kısımlarını savunmuştur. balkanlar'da olduğu sürede 1908 yeni türk devrimi desteklemiş ve bu haraketin askeri kuvvetlerinin çekirdeğini oluşturmuştur. başlangıçta ordu merkezi selanik'ti. ı. dünya savaşı ile erzurum kalesi'ne taşındı. karargahı erzurum suşehir içinde sonra sivas şehri yakınlarına taşındı. ünlü subaylarının arasında enver paşa ve mustafa kemal atatürk vardır.
  
  birinci dünya savaşı sırasında rus kafkasya ordusu, ermeni gönüllü tugayları ve kendi sorumluluğu altında ermeni milisleri ile savaştı. bu dönemde sarıkamış savaşı ile ezici bir yenilgi aldı ayrıca köprüköy ve erzurum muharebelerinde toprak kaybetti. 1916 yılında artık saldırgan bir güç olarak etkisi yoktur. 1917 rus devrimi ile rus kafkasya ordusu parçalandı ve bu ordunun talihi değişti. 1917-1918 ermeni ulusal kurtuluş hareketi sonucu kurulan ermenistan demokratik cumhuriyeti ile sardarapat'ta, abaran'da ve karakilise'de de savaşmıştır.
  
  sarıkamış öncesi: bütün sahasında mevcut jandarma kuvvetleriyle geri hizmetliler ve gayri muharip teşkilat dahil 190 bin asker 53.794 hayvandı. bu mevcut içinde nizamiye birlikleri 83.000. asker, yedek birlikler 13.177 asker, erzurum kalesi 13.383 asker, nakliye kolları 11.168 asker, menzil örgütü 5531 asker, depolar 10.081 asker, jandarma sınır birlikleri 28.588 asker, ordu karargahı 295 askerdi. sarıkamış savaşı sonrasında, tüm silah ve ağır ekipman ve yaklaşık 20.000 asker kayıp.
  
  kaynak
• eğer hala yerindeyse, erzincanda konuşlanmış, hayvani bir komutanlık girişine ve altın varaklı orgeneral odasına sahip bir yerleşkedir.
• elinizi çarptığınız her yer rütbeli komutanlar olduğu ve devamlı denetim yiyeceğiniz için biraz zorlanılabilir, ama bunun dışında salak olmadığınız ve verilen her işi yaptığınız müddetçe askerliğinizi paşa paşa yapar gidersiniz. yemekhanesini de askerlikten sonra hatırlayacaksınız. kahvaltı da keza. ama etleri yemeyin.
  
  not: 357 kd.
• komutanı korgeneral yavuz türkgenci dir.
• silahlı kuvvetlerin stratejik komutanlıklarından birisidir. şark görevinde eğer tayin olarak 3. ordu komutanlığına atandıysanız rahat bir şark görevi sizi bekliyor diyebiliriz.
• sarıkamış harekatında verilen şehitlerin çokluğundan bayburt'taki kop savunması sırasında ruslar lehine asker fazlalığı mevcut. trabzon işgalini sonlandırmak için bayburt'tan asker çekilince bayburt savunması kırılıyor. sahadaki askerden çok onlara emir veren akıl önemli. bu sırada 2. ordunun askerleri bağdat'ta, çanakkale'de ayrıca savaştayız. ruslarla savaşa girmek zorundaydık, ruslarla barış istenmiş ama reddedilmişti ancak her cephede savunmada kalmalı, tüm dünyaya barış istendiği söylenmeli, almanların kaybedeceği baştan belli olan savaşa onlarla iş birliği yaparak girilmemeliydi. 3. tarafız söylemi kullanılmalıydı. güney cephede askerlerin, sonucu baştan belli olan başarısız taarruzlarla süveyş kanalında şehit olmasına neden olunmuş. sonrasında savunulamayacak yerlerde askerin tekrar tekrar savaşa sokulması ile ordu dağılma noktasına gelmişti. 1. dünya savaşına mustafa kemal gibi sahayı yakından takip eden, gerçekçi bir komutan ile girseydik 3. ordu kafkas cephesinde yenilmezdi.