ailenin özel mülkiyetin ve devletin kökeni

• engels‘in insanlık tarihinin aşamalarını anlattığı kitap.
  
  yazar, insanlık tarihini 3 ana aşamaya ayırıyor:
  
  1-yabanıllık: doğa ürünlerinden, onları hiç değiştirmeden yararlanmanın ağır bastığı dönem. insan eliyle yapılan üretim, her şeyden önce bu yararlanmayı kolaylaştıran aletlerin üretimidir. kendi içinde üç aşamaya ayrılır:
  a-aşağı aşama:insanın, sıcak ve ılıman ortamla kısmen ağaçlarda yaşaması; kabuklu ve kabuksuz yemişlerle, köklerle beslenmesi.
  b-orta aşama: balık tüketimi ve ateşin kullanılmaya başlanması ( bu ikisi sayesinden insan yer ve iklime bağlı kalmaktan sıyrılıp dünyaya yayılmıştır). mızrak ve topuzun bulunması.
  c-yukarı aşama: ok ve yayın üretilmesi (bu tarz kompozit araçların yapımı, insanın zihninin gelişmesine de yardımcı olmuştur).
  
  2-barbarlık: hayvan yetiştirme, tarım ve insanın faaliyetleri sayesinde doğal ürünlerin üretimini arttırmayı sağlayan yöntemlerin üretilmesi. üç aşamaya ayrılır:
  a-aşağı aşama: çömlekçiliğin sahneye çıkışı.
  b-orta aşama:doğu’da (eski dünya’da), evcil hayvan yetiştirilmesi; batı’da(amerika’da), suluma ile yapılan tarım, taş ve kerpiç ev yapımı.
  c-yukarı aşama: demirin eritilip kalıplara dökülmesinin öğrenilmesi. alfabe ve yazının bulunması. saban’ın bulunması ve ekim alanlarının açılmasında kullanılması.
  
  3-uygarlık:insanın doğal ürünleri hammadde olarak kullanmayı öğrendiği dönem; asıl anlamda sanayi ve ustalık dönemi.