chikamatsu monogatari

• kenji mizoguchi'nin tüm filmografisine yayılan japon toplumunda kadının konumu izleğinin yansımalarından biri bu film de. baştacı edilen 'geleneklerin' özellikle geyşa kültürüne yönelttiği sert eleştirilere -özgeçmişinin etkisi- kadının ailedeki konumuna yönetmenin sinemasında rastlamak mümkün. kırılgan yüzlü kadın karakterlere odaklanan kamera yüzlerdeki çaresizliği, nefreti seyirciye aksettirir. son filmi akasen chiati'nin son sahnesinde beş kadın karakterin 'en çirkininin' kameraya gönderdiği çaresiz, ne yapacağını bilmez bakış mizoguchi'nin harikulade filmografisinin anahtarlarından biridir.
  
  chikamatsu monogatari'de 17. yüzyılda kyoto'da yaşayan varsıl bir adam, karısı ve yanında çalışan işçiden mürekkep bir 'yasak aşk' öyküsü etrafında gelişen bir film. filmografinin diğer filmlerine yayılan gelenek vurgusu burada biraz ikinci planda. filmde daha çok erkek yapınca alkış kadın yapınca auuvvvv mevzusu anlatılıyor.
  
  mizoguchi'de filmin mesajı zaman zaman izleyicinin gözünün içine içine sokulur. alabildiğine basit anlatır derdini ama bunu yaparken ince dokunuşları ihmal etmez. bu filmdeki 'yasak aşk' mevzusu da bile isteye gelişen bir durum değil. yanlış anlamaların doğurduğu zincirleme reaksiyonlar diye özetleyebiliriz. tonlarca örneğini izlemişizdir bu zamana kadar bu durumun. mizoguchi'nin ustalığı da burada ortaya çıkar. yukarıda bahsettiğim ince dokunuşlar ve benzer filmlerde yer almayan sert eleştirel ton, kadın karakterlerin yanında saf tutma saiki nev-i şahsına münhasır yönetmeni ayrıksı bir yere koyar.
  
  diğer filmleri sıklıkla anma nedenim bu filmin ağızda bıraktığı kekremsi tat. mohei ve osan'ın ilişkilerinin gelişim süreci derinlikten yoksun diğer filmlerdeki karakterlere oranla. baş yayıncı, patron ıshun da fazlaca protitip. kötü, çıkarcı, riyakar. öyküdeki diğer karaktelerdeki yontulmamışlık hissi ıshun'da da var. bütün bu derinlikten yoksunluk kıyasları yönetmenin diğer filmleriyle alakalı yoksa 'yasak aşk' türevi envai çeşit filmden daha iyi chikamatsu. o kadar mizoguchi dedik madem benzer kadın konulu filmler için oldukça nitelikli örnekler olan akasen chitai, gion bayashi ve gion no shimai'ye de bakmakta fayda var.
• mizoguçi'nin tüm filmlerinde işlediği fakat bu filmde odağına aldığı "kadın" filmi.
  
  "medeni" batıda bu tür tartışmalar bile yokken, hollywood'ta kadın tipinin sınırları kalın kalemlerle çizilmişken japon sinemasında bu anlayışı fersah fersah geçen bir yaklaşım söz konusu. bu filmde de yine meselenin ekonomik ve toplumsal arka planı es geçilmeden, derinlikli bir çatı kurularak bir hikaye anlatılıyor.
• bu filmin batı'daki karşılığı "kanlı âşıklar" olurdu herhalde. bir aşk üçgeni kurulur ve sembolik baba-oğul mücadelesi ekseninde mesele halledilirdi. ama mizoguchi hiçbir klişeye itibar etmez. japon toplumunu birbirinden koparan sınıfsal eşitsizliklerden başlayarak güç mücadelesi, servet avcılığı, toplumsal statüyü kaybetme endişesi, ikiyüzlülük, hırs gibi derin mi derin mevzuları aşk kavramı üzerinden anlatır. çok şahane bir filmdir.