dinu lipatti

• yorumları ve teknigiyle unlu romanya asıllı piyanist.
  (1917-1950)
  bükreş'te dogdu.
  ünlü müzisyen besteci george enescu'nu vaftiz ogludur.
  florica musicescu, alfred cortot, yvonne lefebure,
  charles munch, nadia boulanger ile calısmıstır.
  ilk kaydı 1937'de brahms'in piyano eserleridir.
  1939'dan 1943'e kadar romanya'da kalmıs ve
  bircok konserler vermistir.1943'te cenova'ya piyanıst
  esi madeline cantacuzene ile donmustur.
  hastalıgı nedeniyle konserleri azaltmıs ve
  amerika ve avusturalya'yı kapsayan buyuk etkinliklere
  katılamamıstır. cenova'da vefat etmistir.
• 33 yaşındayken kan kanserinden ölmüştür.
• 5 senedir löseminin çilesini çekmektedir sene 1950 olduğunda, yaş 33, hastalık ilerleyen safhada. 1950 yazında bir grup seçkin müzisyen bir araya gelir, lipatti'nin pahalı olan tedavi masraflarını karşılamak ve yeni çıkmış kortizon ilacını edinmesini sağlamak için. üstad da gücünü toplar ve cenova radyosundaki kayda girer arkadaşlarıyla birlikte, walter legge yönetiminde oldukça başarılı bir kayıt gerçekleşmiştir, temmuz sıcağındaki 10 gün içinde. ama kortizon, dertlere derman olmamaktadır.
  
  o senenin 23 ağustos'unda konser vermesi için lucerne festivali'nden davet alır, hastalığının geldiği noktayı bilmesine rağmen davete icabet etmemek olmaz, der. şef herbert von karajan'dır, mozart'ın k 467 'sini yorumlayacaklardır (bkz: mozart piyano konçertosu no 21). bu ikili sadece bir kere bir araya gelmiştir bundan önce, 1948 haziran'ında karajan'ın yönettiği ingiliz filarmoni orkestrası ile gerçekleştirdikleri schumann piyano konçertosu, gizli bir çatışmanın da kaynağı olmuştur bu iki dev arasında. karajan'ın eserin yorumlanışına dair klasik görüşü ile lipatti'nin şiirsel yorumunun düellosu.
  
  an gelir çatar, izleyenler merakla ve endişeyle lipatti'nin bu eseri layıkıyla çalıp çalamayacağını düşünmektedir. artur schnabel her ihtimale karşı, üstadın ikamesi olarak konserin devamlılığı için kendini hazır tutmaktadır kenarda. lipatti sahneye yöneldiğinde, schnabel'i yedek kulübesinde bekleteceğini göstermektedir. o da tahminimce sahneye çıkmamaktan bu kadar memnun olmamıştır, o güne dek. an gelir, lipatti piyanonun tuşlarına dokunmaya başlar, ve o geceyi ne fiziksel bir güçsüzlük ne de yorumunda bir eksiklikle kapatır. hasta olduğunu bilmeyen varsa o salona gelirken, öğrenmemiş de olabilir konser bitinceye dek. 30 dakikalık eser sonlandığında, salondaki alkışın coşkusu lipatti'nin ölümünden 4 ay önce bir kez daha onurlandırılmasının belgesidir.
  
  üstad bununla da kalmaz, fransa besançon'da bir resitale daha katılır, tarih 16 eylül'ü göstermektedir. bu son konseridir. 2 aralık'ta ise hayata gözlerini yumar. yaş 33. yolun yarısına bile gelmemişken dünya böyle bir piyano virtüözünden mahrum kalır.
  
  o dinlediğim en güzel piyano yorumlarına sahip, sihirli elleriyle insanı mest eden zat-ı şahanedir.
  
  (bkz: huzur içinde yat)
• emi'nin türkiye'de bulunan gayet güzel bir kaydından kendisinden 14 adet chopin valsini zevkle dinlemek mümkündür.
• clara haskil, bu adam için şöyle demiş: "o, kendi dehasından utanan bir adamdı." emi'nin "great recordings of the century" serisinden çıkan şopen-enescu-ravel-listz-brahms kaydının olduğu albümü meraklısına öneriyorum. clara haskil alıntısı da bu albüm kapağının içindeki kısa yazıda geçiyor zaten.
  
  http://www.youtube.com/…-deo3-mvrzw&feature=related
• acaip ateşli bir mozart kv.467 yorumunu dinlediğim, beğendiğim piyanist.
  
  http://www.youtube.com/…=hdwxq8pmsb0&feature=relmfu