ebubekir hazım tepeyran

• yazar ve devlet adamı. niğde'de doğdu. istanbul'da rüştiyede okudu, sonra özel dersler alarak arapça, farsça, fransızca öğrendi. küçük memurluklardan, mutasarrıflıklardan geçerek valiliğe yükseldi. şura-yı devlet üyesi oldu. sıvas, ankara, bursa valiliğinde bulundu. damat ferit paşa'nın dahiliyi nazırlığı görevini üstlendi ise de kuvayı milliye'ye yardım ettiği için, önce ölüm, sonra ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. tevfik paşa'nın sadrazam oluşuyla özgürlüğünü yeniden elde etti.
  anadolu hükümeti onu önce sıvas, sonra trabzon valiliğiyle görevlendirdi. cumhuriyet'ten sonra niğde milletvekilliğinde bulundu (1939-1946). 5 haziran 1947'de istanbul'da öldü.
  
  yapıtları;
  
  roman:
  küçük paşa (1910)
  
  öykü:
  eski şeyler(1910)
  
  otobiyografi:
  zalimane bir idam hükmü (1946)
  
  anı:
  canlı tarihler (1947)
• dürüst bir adamdır. anılarında koçgiri ayaklanması'nın topal osman'ın eşkiyalığı yüzünden çıktığını ve sakallı nurettin paşa'nın nasıl canavarca davrandığını bütün açıklığıyla anlatır. bir de yanlış hatırlamıyorsam, oktay akbal'ın dedesidir.
• küçük paşa isimli romanı köy edebiyatının önemli yapıtlarından biridir. ayrıca 1982 yilinda "belgelerle kurtuluş savaşı anıları" kitabi cagdas yayinlari tarafindan yayınlanmıştır. tepeyran isbu kitabinda, umraniye (kocgiri ya da zara) hadisesini etraflıca anlatmaktadır.
• tepeviran olan yeri soyadı olarak almış, bu yer ismin halk dilinde tepeyran olarak teleffuz edildiği için onun kafakağıdına da o şekilde geçmiştir. nüfûzlu bir ailenin yaramaz bir çocuğu olanı olan hâzım'ı babası okutmak için akla karayı seçmiş nihayetinde ebubekir hâzım bugün edebiyat tarihimizdeki yerini almıştır.
• çalışkan, başarılı bir devlet meruru ve edebiyatçıdır. hayatını okuduğumuzda, vali olarak atandığı illeri kalkındırdığını ve çete olaylarını başarılı bir şekilde bastırdığını görürüz. edebiyatta her ne kadar küçük paşa ile ün salsa da fransızca kaleme aldığı şiir kitabı, yabancıların yazdığı şiirler arasında paris'te yapılan bir yarışmada ödül almıştır. hayatı, edebi kişiliği, eserleri hakkındaki bilgiler abdulkadir hayber'in ebubekir hazım tepeyran adlı kitabında mevcuttur.
• eski vali. türk edebiyatında anılarıyla hatırlanacak bir isimdir. roman ve öykülerinde de yaşadıklarıyla konuya dahil olarak kendisini gösterir.
• (bkz: #64084915)
• alman jeologlarının ırak ve körfez bölgesinde petrol araştırmalarını takip edip, şimdilerin ana enerji kaynağı olan petrolden bir kaç şişelik numeler almış ve bunları bilgilendirme bağlamında saraya göndermiştir.
  
  ancak bu yaptığının karşılığını sarayın tehditleri ile almış o dönemin valisidir. bu tarz gerek alman jeologlarını takip etmeye devam eder ve böyle numuneler gönderirse valilik görevinden atılacağı saray tarafından kendisine iletilmiştir.
• anısına tüyap istanbul kitap fuarı’nda belirlenen günde düzenlenen bir törende ödül verilen edebiyatçımız. 2011'de adnan binyazar kazanmış.
• musul'a 34 yaşında vali olarak atandığında, çevre eşrafı onun bu görev için çok genç olduğunu ve kesin büyük bir torpili bulunduğunu düşünürlermiş.
  
  fakat 2. abdülhamit döneminde sadakat kadar liyakata da değer verildiğini gösteren başka bir olaydır. abdülhamit sevici, liyakata zerre önem vermezlerin, devleti çöplüğe döndürenlerin bunları da düşünmesi gerekir.