efruz bey

• ömer seyfettinin asilzadelerinden.
  pek hörmetli ve de saygı duyduğu arkadaşı..
• türk edebiyatı'nın don kişot'u. tanzimat dönemi aydınının yerin dibine sokulup sokulup çıkartıldığı ömer seyfettin romanı.
• gayet ilgili bir çağrışım için,
  (bkz: bihruz bey)
• ömer seyfettin'in bir kaç öyküsünün hahramanıdır.münevver olma adına nelere girip çıkmaz ki? asilzadeliğe,turancılığa,batıcılığa,sosyolojiye...
  son hikayesinde adalar yakınında marmara denizi'ndeki bir kayalıkta sosyoloji okulu açmaya karar verir.öyle ya ''memleketi sosyoloji kurtaracak''tır.hem memlekette modern bir üniversite de yoktur,bir yunan academia'sı gibisi kurulmalıdır,bakmayın şark kafalı dar-ül fünun'a...tabii susuzluktan,açlıktan bitap düşer hepsi o kayacın üzerinde.
  türk edebiyatı'ndaki en bomba karakterlerdendir kendisi,çok güldürür...
  efruz kendine bulduğu takma ismidir,''ışık saçan'' demektir.
• efruz bey- hürriyete alyık bir kahraman, asiller klubü, tam bir görüş, bilgi bucağı’nda, açık hava mektebi, inat…
  
  bunlar ömer seyfettin’in fantezi roman adını verdiği efruz bey’in bölümleridir. efruz bey, 1918’den birinci dünya savaşı’nın ortalarına kadar uzanan devrin romanıdır. bu eserde türkiye’nin o çağındaki bilim, türkçülük, köycülük, eğitim, felsefe vb. akımları ele alınmış ve bu akımların temsilcisi olan kişiler adları değiştirilerek efruz bey’in kişiliğinde birleşmiştir.
  
  bu roman tek parça halinde değil, çeşitli gazete ve dergilerde^*** muhtelif zamanlarda yayımlanmıştır. daha sonra çeşitli edebiyat adamları ve akademisyenler tarafından ^** efruz bey nüshaları toplanarak bir bütün haline getirilmiştir.
  
  ömer seyfettin, don kişot’u sayılan bu eserinde, devrinin tüm çarpıklıkları olabildiğince gözler önüne sermiş; devleti, halkı ve toplumun kültürel mirasını hiçe sayan başroldeki figüranları büyük bir ustalıkla hicvetmiştir.
  
  erasmus deliliğe methiye’de skolastik düşünce sistemini ve batıl inançları, shakespeare venedik tarici’nde tüccarların alçaklıklarını, moliere tartuffe’de softaların riyakarlığını, kibarlık budalasında sonradan görmelerin zıpırlıklarını ve aristokratlığa özenişlerini eleştirmişse ömer seyfettin de efruz bey’de kendi coğrafyasında ve devrinde dönen dolapları öyle eleştirmiş ve hicvetmiştir. aynı bahsi geçen yazarlar gibi ne bir eksik, ne de bir fazla…
  
  ömer seyfettin dopdolu kısacık hayatında sadece efruz bey’i vermiş olsaydı bile kendine yalnız yeni türk edebiyatına değil, dünya edebiyatına da üstün bir yer sağlardı; ve hep mağlubiyetle karşılaştığı kısacık yaşamı 2-3 yıl daha devam etseydi ve türk ordusunun o görmeyi çok arzuladığı zaferlerinden birine şahit olsaydı belki de bir yıldız gibi çarçabuk kayıp gitmez, gitse bile kalbi mutmain, dudağının kenarında hafif bir tebessümle olurdu bu veda.
• roman boyunca yadırgatıcı biçimde abartılı saçma sapan şeyler yapan efruz bey'in bu davranışları aslında ömer seyfettin tarafından birilerine ayar vermek için kasıtlı olarak yaptırılmış davranışlardır. bu ayar verilmek istenilen kişilerin kimler olduğu araştırmacıdan araştırmacıya değişmekle beraber orhan okay'a göre bu kişler: ziya gökalp, rıza tevfik, hamdullah suphi, mustafa şekip tunç, ismail hakkı baltacıoğlu, satı bey gibi yazarlardır.
  
  romanda efruz bey, türk dili ve kültürü ile ilgili düşünceleriyle ziya gökalp'e; felsefe ve filozoflukla ilgili düşünceleri ile rıza tevfik'e; milli eğitim ve alfabe gibi konularda hamdullah suphi ile satı bey'e; sanat ve eğitimle ilgili konularda ismail hakkı baltacıoğlu'na; pedogoji ile ilgili düşünceleriyle de mustafa şekip tunç' a sataşır.
• satın aldığınızda kitapyurdu.com'dan aldığınız diğer ürünlerin kargosunu bedavaya getiren kitap. bu şekilde bir çok kitapseverin kütüphanesine girmiş olmalı diye düşünüyorum. sadece diğer kitaplarımın kargosunu ödetmek için almış olsam da iyi ki bunu da okumuşum dediğim bir eser oldu.
• vakt-i zamanında öyle bir anlattılar ki bu beyzadeyi, gerçek bir kişi zannetmiştim.
  
  roman kahramanıymış meğer, çok sonradan öğrendim.
• nedense liseden bir arkadaşıma ve üniversiteden tanker götlü bir moruk hocaya benzettiğim adam. bu açıdan gülmekten dalağım yarılarak okuduğum da bir kitap.
• nedense bir ülkenin başbakanına feci benzettiğim adam. bu açıdan dalağı gözden çıkararak tekrar okuduğum enfes kitap.