george bissell

• amerikan petrol endustrisinin kurucusu.
  
  19. yy'in ikinci yarisinda aydinlatma icin lambalarda komurden elde edilen cesitli yakitlar ve giderek pahalilasan balina yagi kullaniliyormus. new york'ta avukatlik yapan bissell dartmouth college'de bir profesorun odasinda gordugu petrol orneklerinden yola cikarak petrolden daha kaliteli ve ucuz aydinlatma yakiti cikarilabilecegi fikrine kapilmis. finansman icin new haven'li bankaci james townsend ile kafa kafaya vermis ve fikrini bilimsel olarak desteklemek icin de o siralarda yale'de taninmis bir kimya profesoru olan benjamin silliman jr.'dan petrolu analiz etmesini istemis. silliman arastirmasi sonucunda petrolden damitma yoluyla cesit cesit karbonlu ve hidrojenli bilesik elde edilebilecegini ve bunlardan bir kisminin yuksek kaliteli aydinlatma yakiti olabilecegini iceren raporunu yazmis. bissell ve townsend ellerindeki kapi gibi bilimsel raporla projeleri icin gereken finansmani cok rahat toplamislar ve pennsylvania rock oil company adini verdikleri sirketi kurmuslar. silliman da sirketin ilk hissedarlarindan biriymis.
  
  tabii sirketin kar edebilmesi icin hammadde olacak petrole ihtiyaci var ve o zamanlar genelde ilac yapiminda kullanilan petrol pennsylvania'da cok az miktarda ilkel yollarla cikarilmaktaymis, aslinda toplanmaktaymis demek daha dogru olur cunku, battaniyeye benzer kalin kumaslari yerustu ve yeralti maden ocaklarindan sizan petrole batirip, daha sonra varillere sikiyorlarmis.
  
  hizli ve cok miktarda petrol cikarmanin bir yolunu arayan bissell, edwin drake'i pennsylvania'ya gonderek, tuz cikarmak icin kullanilan metoda benzer sekilde bir petrol kuyusu acilip acilamaz mi diye denemesini istemis. uzun ugraslar ve parasal sikintilar sonunda drake 1859'da titusville'de amerika'nin ilk petrol kuyusunu acmayi basarmis.
  
  ayni zamanlarda abraham gesner asfalt ve benzeri maddelerden kerosen adini verdigi bir aydinlatma yakitini az miktarda da olsa uretmeyi basarmis.
  
  altina hucuma benzer bi sekilde akin akin pennsylvania'ya gidenler bolca bulunan petrolden cok ucuza kerosen ureterek aydinlatmada bir cigir acmislar. pennsylvania'nin "oil region" denilen kuzeydogu bolumunde petrol uretimi 1862'de yilda 3 milyon varile kadar cikmis. tabii bissell herseyi herkesden once bildigi ve buldugu icin petrol uretiminden ve pennsylvania'da aldigi arazilerin satisindan koseyi donmus.
  
  kaynak: the prize - daniel yergin (yazar da bir suru yerden toplamis)