hakikat gecesi

• sene 2008. ece temelkuran milliyet'te bir yazı kaleme alır. yazının başlığı hakikat gecesi. yazıda anlatılan şudur. açık toplum vakfı bir araştırma yapar. araştırmayı boğaziçi'nden binnaz toprak yürütür. araştırmadan çıkan sonuç anadolu'da ciddi muhafazakarlığın olduğu, gülen cemaatinin insanların özgürlüklerini baskıladığı ve özgürlük için chp'den başka tercih bulunmadığıdır. 2 sene sonra çoğu 'yetmez ama evet' diyecek bu kesim, bu sonuca inanmak istemez ve tartışmalar başlar...
  
  yazıdan yaklaşık 15 sene sonra şunu konuşmak gerekiyor. bu kesim akademisyen/yazarlar ülkeden bihaberdir ve yıllar süren baskı rejiminin mimarlarıdır. peki chp hâlâ insanların kurtuluş umudu mudur? bundan emin değilim. en iyi öğretmenleri imam hatiplere göndereceğini söyleyen, genel başkanının danışmanları fetö'den tutuklanan, başörtüsü yasağının çıktığı dönem kapalı olan chp'ye yasağın sonuçlarını yükleyen bir parti dinci baskıdan bunalmışların umudu olabilir mi?
  
  önce chp'nin geri alınması gerekiyor. çünkü yalçın (küçük) hocanın dediği gibi, "kemal bey gitmezse tayyip bey daha 100 yıl kalırlar."
  2010'ların ve 2020'lerin hakikati budur...
  
  link
• bir araştırma yayınlandı: “türkiye’de farklı olmak- din ve muhafazakârlık ekseninde ötekileştirilenler”. açık toplum’un himayesinde gerçekleşen araştırmayı prof. binnaz toprak yönetiminde, gazeteci arkadaşlarımız tan morgül, irfan bozan ve nedim şener yaptılar.
  
  hiç bunu hedefleyerek yola çıkmamalarına karşın ortaya çıkan şuydu:
  koyu, ağır bir muhafazakârlık anadolu’yu kaplamış bulunuyor. fethullah gülen cemaatinin de içinde yer aldığı bu muhafazakâr örtü, dışında kalanların ekonomik, sosyal, siyasi haklarını ve özgürlüklerini baskı altında tutuyor.
  araştırma hakkında yazmadan önce sizleri istanbul entelejansiyasının anatomisinin ortaya çıktığı o ‘hakikat anına’, araştırmanın açıklandığı o geceye götürmek istiyorum.
  
  yer, bahçeşehir üniversitesi’nin öğretim üyeleri lokali. zaman: 19 aralık cuma. yemeğe katılanlardan bazıları:
  prof. ayşe buğra, prof. şevket pamuk, prof. yılmaz esmer, prof. ahmet insel, prof. fuat keyman, zaman gazetesi yazarları şahin alpay ve hüseyin gülerce, yazar nazlı ılıcak, yazar osman ulagay, açık toplum’un yöneticisi hakan altınay ve bendenizin de aralarında olduğu bir grup yazar ve gazeteci...
  
  *
  ‘chp’den başka yer yok’
  
  oturuyoruz. binnaz hanım araştırmanın oldukça düşündürücü sonuçlarını anlatıyor. anadolu’da yaşayan herkesin bildiği hikayeler. başını örtmeye zorlanan kızlar, oruç tutmadığı için dövülenler, giderek sertleşen haremlik-selamlık ayrımları, alevilere yapılan ayrımcılık, gülen cemaatinin araştırmayı nasıl engellemeye çalıştığı... ben ve benim gibi gazetecilerin onlarca kez yazdığı, yazdığı için de ‘anti-demokrat’ ilân edildiği hikayeler.
  
  hatta binnaz hanımın söylediği öyle bir şey var ki, liberal kesimin kendisini hepten aforoz etmesine neden olabilir.
  “muhafazakâr baskıdan dayak yiyenin, chp’den başka gidecek yeri yok! anadolu’da insanların özgürlüklerini chp koruyor.”
  velhasıl, “bizim derdimiz kemalistler. onlar olmasa bu memleket özgür olacak. müslümanlar devlet baskısı altında eziliyor” genel kabulünü paramparça eden bir konuşma.
  
  ortam gergin. zira bu gece oradaki topluluk entelejansiyanın bu araştırmaya karşı aldığı tavrı belirleyecek.
  aleyhte konuşanlardan ilki prof. pamuk’tu. pamuk ‘bu bilgiler sayısallaştırılamadığı sürece o kadar muteber değildir’ yolunda bir konuşma yaptı. başlama vuruşu metedolojiyi hedefliyordu. araştırma ‘derinlemesine görüşme’ yöntemiyle yapılmıştı ve ‘sayıların olmadığı yerde bilim yoktur’ anlayışı bir hamlesini yapmıştı.
  
  ardından şahin alpay mikrofonu eline aldı, bir kaç cümleyle lafa girip, şöyle dedi:
  “bu araştırmada niye kemalizm'in tutuculuğundan bahis yok? biz o tutuculuktan çekiyoruz!”
  arkasından nazlı ılıcak, “başörtülülerin gördüğü baskılardan da bahsetmek lazım...” dedi...
  
  *
  popper dersleri
  
  neyse ki ayşe buğra sözü aldı ve son derece zarif bir biçimde lafa girdi:
  “şahin’ciğim biliyorsun bilim yanlışlama yöntemiyle ilerler. karl popper’i seninle birlikte okuduk biliyorsun. siyah kuğu’yu hatırla. bu araştırma bizim bazı bilgilerimizi yanlışlamıştır. bugüne kadar biz hep ‘devlet müslümanları baskı altında tutuyor. tek baskı da budur’ söylemiyle yaşadık. bu araştırma bunu yanlışlıyor.”
  
  böylece kartlar yeniden karıldı. ruşen çakır, bu araştırmanın fethullah gülen’e yakın olmakla eleştirilen açık toplum tarafından yaptırılmasına, muhafazakârlar tarafından önceki araştırmaları göklere çıkarılan binnaz hanımın başkanlık etmesinden dem vurup, ortada bir güven problemi olamayacağını söyledi.
  
  ve binnaz hanım cevaplara geçti. tonu giderek yumuşayan binnaz hanım, “tabii genelleme yapamayız” demeye başlayınca buğra ikinci turu başlattı:
  “niye bu kadar özür diler tonda anlatıyorsun binnaz’cığım? bilim, sadece sayı saymak değildir. ben metedoloji dersi veriyorum ve bu araştırmanın yapıldığı yöntem, bilimsel bir yöntemdir.”
  
  bu noktada bendeniz mikrofonu aldım ve şunları söyledim:
  “binnaz hanım hoşgeldiniz. bu söylediklerinizi yazan insanlar uzun süredir bu ülkede karikatürleştiriliyor veya liberal entelektüel çevrelerden aforoz ediliyor. siz de anti-demokrat ilân edilen gruba gelmiş oldunuz böylece. sizin de başınıza bunlar gelecek. ben o zaman sizin yanınızda olacağımı söylemek istiyorum. şimdi de salondaki arkadaşlara sormak istiyorum. bu gerçeklerle ilgili bir şey yapacak mısınız yapmayacak mısınız?”
  
  gergin ve beni de tuhaf hissettiren bir sessizlik olduğunu itiraf etmeliyim.
  sözü benim hemen ardımdan zaman yazarı gülerce aldı. binnaz hanımın cemaatin şeffaf olmadığı eleştirilerine ‘evet, arkadaşlarla görüşeceğim. bu bursların şeffaflığı konusunu değiştirmemiz lazım’ dedi ve ‘hareketin’ kendisi için bir ‘hayır hareketi’ olduğunu söyledi.
  kuşkusuz, burada ancak çok kısa bir özetini aktarabiliyorum tartışmaların. ancak şurası çok açık: bu araştırma sadece fetullah gülen cemaati ve liberal aydınlar için değil, herkes için bir test olacak.
  göreceksiniz bu test iki uç arasında olacak:
  
  ya bu araştırma sükût cinayetine kurban gidecek ya da sonuçları türkiye’deki kimi ittifakları fena halde çatlatacak, dayatmacı muhafazakârlığın değirmenine su taşıyan liberal aydınlar dini tutuculuğa tavır alacaklar.
  
  ece temelkuran - 21.12.2008
  
  (bkz: ulan hepiniz oradaydınız be)