hikmet boran

• tıbbiye lileri temsilen sivas kongresi ne katılmıştır. sivas kongresi nde amerikan mandasi gündeme gelidiğinde,"türk gençliği beni buraya bağımsızlık yolundaki çalışmalara katılmak üzere gönderdi. manda ve himayeyi kabul edemem." (sonra, mustafa kemal pasa ya bakarak); "manda fikrini siz kabul ederseniz, sizi de reddederim!" demistir.
• orhan boran'ın babası olup; milli mücadele sırasında izmire giren ilk birlikte subay olarak görev almış,sivas kongresinde tıbbiyeyi temsilen görev almış,hayatını veteriner olarak sürdürmüştür.
• 45 yaşında tüberkülozdan vefat etmiş doktor. cumhuriyetin ilk yıllarında atatürk'ün emriyle başlatılan verem ile savaşta oldukça etkin rol almıştır. cumhuriyet üniversitesi'nde adına bir konferans salonu vardır.
  
  (bkz: hikmet boran konferans salonu)
• (bkz: manda ve himaye kabul olunamaz/@de nada)
• türk tababetinin yüz akı. kocaman yürekli ve o yüreği bitmez vatan sevgisi ile dolu doktor. çalışma odamda beni masamda yalnız bırakmayan idolüm.
• kendisi cerrahtır. sadece sivas kongresine katılmamamış 3 yıl boyunca kurtuluş savaşında cephede tabiplik yapmıştır. savaş sonrası eğitimini tamamlayıp cerrahi alanında ilerlemiştir.
• aralık 1918 istanbul işgal altında. mekteb-i tıbbiye-i şahane öğrencileri şubat 1919'a kadar direnip okulu teslim etmediler. 14 mart 1919, mekteb-i tıbbiye-i şahane ingiliz karargahı olarak kullanılmakta. hikmet boran 3.sınıf tıp öğrencisi ve kendisi gibi genç doktor adaylarıyla okullarının kuruluş yıldönümünü kutlama bahanesiyle toplanıp mekteb-i tıbbiye-i şahane'nin iki kulesi arasına türk bayrağını astılar ve direnişin önemli simgelerinden oldular. işte bu yüzdendir ki 14 mart tarihi tıp bayramı ilan edilmiştir ve bu bayram her ne kadar bu gün çok bilinmese de fedakarlıkların, cesaretin ve direnişin bayramıdır.
  yine bu öğrenciler eylül 1919'da toplanan sivas kongresine kendi aralarında para toplayıp hikmet boran'ı gönderdiler ve sivas kongresine katılan 40 kadar delegeden biri de hikmet boran'dır. hikmet boran bu tarihte 18 yaşındadır. kongrede mandacılık fikrine karşı sert bir duruş sergilemiştir. savaştan sonra eğitimini tamamlamış daha sonra da sarıkamış'a gönüllü olarak mesleğini icra etmeye gitmiş ve orada vereme yakalanıp 1 yıl sonra da ölmüştür. hayatı kahramanlıklardan ibaret bu adam tanınmalı ve unutulmamalıdır.
• türkiye cumhuriyeti sınırları içerisinde hikmet boran tıp fakültesinin olmaması türk tıbbının en büyük ayıbıdır.
  sivas kongresinde yaptığı konuşma her okunduğunda gözlerimizi yaşartır;
  
  paşam, murahhası bulunduğum tıbbiyeliler beni buraya istiklâl davamızı başarma yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler, mandayı kabul edemem. eğer kabul edecek olanlar varsa, bunlar her kim olurlarsa olsunlar şiddetle red ve takbih ederiz. farz-ı mahal (örnek olarak), manda fikrini siz kabul ederseniz, sizi de reddeder, mustafa kemal’i vatan kurtarıcısı değil vatan batırıcısı olarak adlandırır ve tel’in ederiz (lanetleriz).
• memleketi balıkesir'in savaştepe ilçesinde bulunan ve savaştepe köy enstitüsü'nün kurucusu olan sıtkı akkay ile beraber isminin verildiği park içerisinde yine ismini taşıyan "tıbbiyeli hikmet" büstü dikilmiş ve mustafa kemal atatürk'ün sivas kongresi'nde tıbbiyeliler olarak "her kim olursa olsun mandayı kabul etmeyeceklerini" bildiren kahramanlık dolu sözlerine cevaben verdiği;
  "arkadaşlar gençliğe bakın, türk milli bünyesindeki asil kanın ifadesine dikkat edin. gençler, vatanın bütün ümit ve istikbali size, genç nesillerin anlayış ve enerjisine bağlanmıştır.
  evlât, müsterih ol. gençlikle iftihar ediyorum ve gençliğe güveniyorum. biz azınlıkta kalsak dahi, mandayı kabul etmeyeceğiz. parolamız tektir ve değişmez. ya istiklâl ya ölüm!"
  şeklindeki övgü dolu sözleri anıt üzerine yazılmıştır.
• 14 mart tıbbiye direnişinin sembol isimlerinden gazi genel cerrah.