inançoğulları

• germiyanoğulları hânedânından bir beylik, fakat inanç bey'le babasının hangi germiyan beyinin oğlu veya kardeşi olduğu bilinmiyor. bunlar o zaman "lâdik" denen denizli başkent olmak üzere denizli bölgesinde hüküm sürmüşlerdir. topraklan 8.000 km2'yi geçmemiştir. 1276'dan 1368'e kadar 92 yıl devam etmişlerdir.
• gayet mumin bir beyliktir.
• sırasıyla mehmet, ali, inanç, murad arslan ve ishak beyler tarafından yönetilmiş beylik.
• denizli ve çevresinde hüküm süren beylik. ladik beyliği olarak da bilinir.
  
  kösedağ savaşı'ndan sonra anadolu'da çok fazla göç hareketleri yaşanmaya başladı. türk boyları, moğol tehlikesinden kaçma maksadıyla anadolu'nun doğusundan batıya doğru göç etmeye başladı. bu dönemde başında mehmed bey'in bulunduğu, yaklaşık 200 bin çadırlık bir aşiret de denizli, uşak bölgesine yerleşti. mehmed bey bu bölgede anadolu selçuklu devleti'nin uc beyi olarak görev yapmaya başladı.
  
  1256 senesinde mehmed bey, ii. izzeddin keykavus ile ters düştü. ikisi antalya'da karşı karşıya geldi ve mehmed bey anadolu selçuklularını mağlup etmeyi başardı. 1257'de ise ii. izzeddin keykavus denizli bölgesini bizans'a bırakma kararı aldı. mehmed bey, gelen bizans kuvvetlerini geri püskürtmeyi başardı.
  
  1261 senesinde anadolu selçuklularının iyice güçten düşmesi ve sultanla yaşadığı sorunlar sebebiyle mehmed bey, moğol hükümdarı hülagu han'a elçi gönderip bağlılığını bildirip, ilhanlılara bağlı bir uc beyliği olarak tanınmasını talep etti. hülagu han da bu isteğini kabul etti ve mehmed bey'i denizli, honaz ve dalaman'ın beyi olarak tanıdı. böylelikle beylik resmen kurulmuş oldu. mehmed bey, ilhanlılara bağlılığını bildirdiyse de 1 sene sonra isyana kalkıştı. erzincan'dan sinop'a, antep'e kadar uzanan bölgelere saldırıp, yağma ve talan yaptı. bunun üzerine ilhanlı kuvvetleri bölgeye gelince geri çekildi. bu olaydan sonra hülagu han, mehmed bey'i huzuruna çağırdı. mehmed bey gitmedi. ilhanlılar, mehmed bey'in damadı ali bey'e çeşitli taahhütler verdi, ali bey ilhanlılara bağlı olan anadolu selçukluları sultanı rükneddin kılıçarslan'la bir oldu. dalaman'da yapılan bir savaşta mehmed bey'i yendi. mehmed bey de yakalanıp idam edildi. ali bey, beyliğin başına getirildi.
  
  ali bey döneminde (1262-1278) beylik anadolu selçuklularına bağlılığını sürdürdü. 1277 senesinde ali bey cimri olayı'na destek verdiğinden, sultan iii. gıyaseddin keyhüsrev tarafından yakalanıp hapsedildi. 1278'de de zindanda öldü.
  
  ali bey'in ortadan kalkmasıyla denizli, uşak bölgesinde 11 sene boyunca germiyanoğullarının hakimiyeti sürdü. 11 yılın sonunda germiyanoğulları, karamanoğulları ve eşrefoğulları birleşip moğol egemenliğine karşı ayaklandılar. bu ayaklanmayı anadolu selçukluları moğolların desteğiyle bastırdı. bu isyanın sonunda germiyanoğulları beyi bedreddin murat öldürüldü. bundan sonra denizli'ye 2 yıl boyunca sahipataoğulları hükmetti. bu 2 yıl boyunca anadolu selçuklularına bağlı kaldılar. 1291 senesinde karamanoğulları öncülüğünde anadolu'da tekrar isyan hareketleri başladı. bu isyana oldukça öfkelenen ilhanlılar hükümdarı geyhatu han büyük bir orduyla anadolu'ya girdi. ilk önce karamanoğullarını ezdi geçti. akabinde eşrefoğullarına saldırdı. beyşehir'i ele geçirdi. sonra denizli'ye saldırdı. denizli'yi de zaptetti. şehri 3 gün boyunca yağmalattı, halkı kılıçtan geçirdi. denizli'den onra menteşeoğullarına saldırıp orayı da tahrip etti. 1292'de geri döndü.
  
  1291 - 1335 yıllarında beyliğin başında ali bey'in oğlu inanç bey vardı. inanç bey döneminde beylik tamamen ilhanlılara bağlıydı. 1314 senesinde ilhanlıların anadolu valisinin halka yaptığı baskı ve zulüm sebebiyle karamanoğulları öncülüğünde türk beylikleri tekrar bir isyana kalkıştı. ilhanlı hükümdarı temür olcaytu han da anadolu'ya emir çoban komutasında bir ordu gönderdi. karabük'e gelip ordugahını kuran emir çoban türk beylerine haber göndererek ilhanlılara itaat etmelerini, bunu göstermek için de yanına gelmelerini bildirdi. türk beyleri de emir çoban'ın yanına gidip bağlılıklarını bildirdi. bu dönemde inanç bey hiçbir isyan faaliyetine karışmayıp, ilhanlılara bağlılığını sürdürdü.
  
  1335'te inanç bey öldükten sonra beyliğin başına murad bey geçti. murad bey dönemine dair bilgiler kısıtlıdır.
  
  1360'ların başında beyliğin başına murad bey'in oğlu ishak bey geçti. bu dönemde beylik germiyanoğullarına bağlandı. 1380'lerde de germiyanoğulları, osmanlılar ile akrabalık kurdu. böylelikle germiyan beyliği osmanlıların yönetimine geçti. böylelikle inançoğulları da osmanlı'ya bağlanmış oldu. 1402'deki ankara savaşı'nda osmanlılar yenilince, timurlenk denizli'nin yönetimini germiyanoğulları soyundan ii. yakup bey'e verdi. şehir, 1429 senesinde tekrar osmanlıların eline geçti.
  
  kaynaklar:
  + hüseyin kayhan - ladik beyliği (1261-1403) - türkler ansiklopedisi - cilt: 6 - yeni türkiye yayınları - 2002.
  + tuncer baykara - inançoğulları - tdvia - cilt: 22 - yıl 2000.