kılmak
-
kılmak. belirli işlemlerin fiili
örn: namaz kılmak
geçersiz kılmak -
karar kilmak da bir ornektir ama nerden bilinmez..
-
-
(bkz: killanmak)
-
oldurmak, yapmak anlamlarıyla çok ilginç bir fiil.
edebiyat, sesi, sözü edebiyat kılmaktır. bu bakımdan bir tür istençtir. aynı anlama gelmek üzere yazın, yazı ve yazmak demektir. yine de her yazı yazın değil. yazınlığını veya değilliğini zaman ve alıcılar doğruluyor.
(bkz: yapmak etmek olmak kılmak eylemek) -
yapmak/etmek anlamlarında kullanılan bir yardımcı fiildir. örneğin; mümkün kılmak, önemli kılmak, mutlu veya mutsuz kılmak vs.
kılmak sözcüğünün orhun yazıtları'nda da yapmak/etmek anlamlarında kullanıldığı görülmektedir. örneğin; bay qılmak (zengin etmek), üküş qılmak (çoğaltmak), uruş qılmak (savaş yapmak). kaşgarlı mahmut'un divanü lugati't-türk eserine bakıldığında, türklerin 11. yüzyılda da bu sözcüğü aynı anlamlarda kullanmaya devam ettiği görülür. fakat kaşgarlı mahmut'a göre sadece oğuz boyları bu sözcüğü günlük yaşamda kullanmaktan kaçınmışlar. çünkü bu sözcük oğuzlarda cinsel ilişkiyi ima etmek için kullanılırmış. örneğin; ''er qızıg qıldı'' (adam kızı yaptı/adam kızla cinsel ilişkiye girdi). bu sebeple oğuz boyları günlük yaşamda ''kılmak'' yerine ''etmek'' sözcüğünü kullanmayı tercih etmişler.
kaynaklar:
+ kâşgarlı mahmûd - dîvânü lugâti't-türk - çev: seçkin erdi, serap tuğba yurtsever - kabalcı yayınevi.
+ hendrik boeschoten - yapmak neden etmek yerine kullanılıyor (tarihsel bir bakış) - çev: muna yüceol özezen - türkbilig dergisi - sayı: 5. -
(bkz: render)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap