lozan masası

• lozan antlaşmasının imzalandığı, geçmişte, gerek resimlerde ve gerekse karikatürlerde görmüş olduğumuz masadır.
  işte bu masa, isviçre hükümetince, kendileriyle diplomatik ilişki kurulmasının 80nci yılı vesilesiyle türkiye’ye hediye edilmiş, bu “jest” hükümetlerimizce bir-kaç yıl kamuoyundan gizlenmiş ve sonra geliştirilen “olumlu” yorumlarla geçtiğimiz yıl aralık başından beri, birinci mecliste sergilenen masadır.
  
  tarihimize tanıklık etmiş bu masa, lozan dahil türkiye'nin yaptığı antlaşmaların anlatıldığı kanunlar ve işleyiş odası'ndadır. müzede yer alan ismet inönü'nün kabartmalı portresi ile üzerinde "ismet paşa lozan 24 temmuz 1923" yazan madalyonu yer almaktadır.
  
  ve tabii, resmi/milli ruhu temsilen anlaşmanın imza ve teatisini müteakip ismet paşa (inönü) ile gazi mustafa kemal’in içine hislerini de kattıkları aşağıdaki telgrafnamelere de yer verilmiş.
  
  ilki, gazi mustafa kemal’den, lozan'da ismet paşa hazretlerine; “18 temmuz 1923 tarihli telgrafnamenizi aldım. hiç kimsede tereddüt yoktur. kazandığınız başarıyı en sıcak ve samimi duygularımızla tebrik ederek, usulen imza edildiğinin bildirilmesini bekliyoruz kardeşim.” türkiye büyük millet meclisi reisi başkumandan mustafa kemal.
  ikincisi, "telgrafı alan ismet paşa’dan, gazi mustafa kemal paşa hazretlerine; “her dar zamanımızda hızır gibi yetişirsin. dört beş gündür çektiğim azabı tasavvur et. büyük işler yapmış, yaptırmış bir adamsın, sana bağlılığım bir kat daha artmıştır. gözlerinden öperim, pek sevgili aziz kardeşim."
  ismet paşa, lozan’da imzaladığı antlaşmayı tbmm'ye sunarken söylediği nutukta bu anlaşmayla ortaya çıkan türkiye'yi şöyle tarif etmektedir: "mütecanis, yeknesak (birlik ve bütünlük içinde) bir vatan; bunun dahilinde (içinde) harice (dışa) karşı gayri tabii kuyuttan (olağanüstü sınırlamalardan) ve hükümet içinde hükümet ifade eden imtiyazattan (ayrıcalıklardan) müberra (aklanmış) bir vaziyet; gayri tabii (olağanüstü) mükellefatı maliyeden (mali yükümlülüklerden) azade (kurtulmuş) bir hal, hakk-ımüdafaası mutlak, menabii mebzul (kaynakları bol) ve serbest bir vatan. bu vatanın adı türkiye'dir. o türkiye'yi bu muahedenameler (antlaşmalar) ifade ve tavzih etmektedir."