*

  • (bkz: cenaze marsı)
  • op.35 "funebre-sonate" isimli, anton rubinstein'ın "ölüm şiiri" diye adlandırdığı sonattır, 4 bölümlüdür:

    grave-doppio movemento
    scherzo
    marche funebre
    finale

    *
  • (bkz: cenaze marşı)
  • chopin'in bence en buyuk piyano sonatidir. her nedense bu yapit kimilerince bestecinin 3. sonatiyla ayni kefeye konuyor. bunu anlayamiyorum. baslarken sunu da diyelim ki yapit chopin'in en buyuk sonati olmasinin otesinde genel olarak en buyuk yapiti addedilebilecek orjinallik, guc ve ifadede yazi icerir. ayrica (bkz: romantik piyano sonatı)
  • yapitin 1. bolumu doppio movimento basligini tasir. kastedilen temponun muzigin belli bir aninda 2 katina cikacak olmasidir. bolum yavas baslar ve birkac olcu sonra tempo bolumun basliginda ongoruldugu uzere iki katina cikar. karanlik acilisi takip eden serim iki celisik muzikal dusunce icerir. ilki nereye varacagi belli olmayan asiri tutkulu bir devinimin temasiyken 2.si daha merkezli ve naif bir temadir. serim bu iki temadan olusur.

    serim aynen tekrar edilir. burada bir detay onem arzeder: tekrar için kimi piyanistler kisa yavas acilisi hariç tutarak basa donerken
    https://youtu.be/k160xrh-6nw?t=120
    kimi piyanistler bolumun tam olarak basina donerek kisa yavas acilisi da dahil ederek serim tekrarini yaparlar:
    https://www.youtube.com/watch?v=o8jkcuvsxcu&t=126s

    buna benzer bir 'tercih', beethoven'in 8. piyano sonatinin ilk bolumundeki serim tekrarinda da gorulur. kimi piyanistler bu bolumun yavas acilisini seriminin bir parçasi olarak gorur ve serim tekrari geldiginde bolumun en basina donerek yavas acilisla birlikte takip eden hizli kismi 'tekrar' calarlar (andras schiff)
    https://youtu.be/jmqs8gge2_w?t=191
    kimileri, belki daha 'klasik' olanlar, orn. alfred brendel. serim tekrarini calacagi zaman bolumun en basina donmez, yavas acilisin sonundan baslayarak tekrari calar:
    https://youtu.be/w4qk5kjkn3u?t=215

    sonat formu uyarinca serimden sonra gelisme gelir. ilgili kisim 1. temanin tutkulu baz ritmi ve tutkulu deviniminin golgesi altinda gelisir.

    serimin turevinde (rekaputilasyon) 1. tema ihmal edilerek dogrudan 2. tema ile devam edilir. burada besteci sonat formuna iliskin goreli bir serbestlik almistir.

    bolumun kapanisini 2. tema, 1. temanin ritmi ile icice gecerek yapar. bu acidan bolum hem yapisal hem de muzikal isleme anlaminda oldukca ilginctir.

    edit : bolumun gelisme ve rekaputilasyonunun anlatimindaki hatayi duzelttigi icin our boys didint du dort'e tesekkurler.
  • 2. bolum olan scherzonun acilisi paranoyaklik acisindan chopin scherzo no. 1 ile kiyaslanabilecek boyutta bir cilginlik icerir. tutkulu ritm muzigi nefes aldirmadan bolumun orta kismina (trio) tasir.

    trio ilki tekrarsiz ikincisi tekrarli calinan iki parcadan olusur (trio=a-b-b). 2. parcanin tekrari bolumun basina doner.

    bastaki sirazesiz muzik tekrar calinir ancak bolum bu firtinayla bitecek diye beklerken bolumun son olculerinde trionun ilk olculerine bir gonderme yapilarak bolum sessizce sonlandirilir.
  • 3. bolum meshur cenaze marşı / marche funebre'dir. bolum ternary formda kaleme alinmistir. (a-b-a)

    a kismi meshur marstir. bir marstan beklenecegi uzere daimi devam eden bir tempo tutusu vardir. bu tempo uzerine oldukca karanlik ve ic parcalayan tema yerlesir. tema islenisi esnasinda cok etkili doruklara cikar ve guclu trillerle bu doruklardan asagi cekilerek bastaki karanligina mahkum olur.

    bolumun orta kismi (b) ilahi bir huzurun yansimasidir. chopin'in en sessiz, essiz ve romantik sayfalari arasinda yer alir.

    bolum a'nin tekrari ile sona erer.
  • 4. bolum nedense baska suserler tarafindan olumsuz elestirilmis. bu bolum sonatin en orjinal bolumudur. oncelikle : daha onceki bolumler sirasiyla yaklasik 7-6-9'ar dakika surerken bu bolum sadece 1,5 dakika kadar surer. o ana kadar sonatta sunulmus olan devasa muzikal materyal icin beklenenden cok daha kisa bir final vardir karsimizda... belki ancak bir intermezzo olmaya layik bir cap...

    ancak bundan cok daha onemli olan bu capin ne ile dolduruldugudur. iste burasi filmin koptugu yerdir. o ana kadar bestelenmis tum piyano muzigi icerinde ve dahi dogal olarak chopin'in muzigi icerisinde de boylesi bir bolum yoktur. nereye baglanacagi hicbir sekilde anlasilamayan karmakarisik bir nota dizisi vardir karsimizda... durmak bilmez, ne hizlanir ne yavaslar, ne nota sikligi kaydadeger bicimde degisir.

    bolumun muzigi, bolumunun en sonundaki akora kadar hic bir kiyiya yanas(a)madan salinan bir sal gibi davranir. icinden tema \ muzikal dusunce cikarir ama bunlari ne isler ne de gelistirir, adeta sadece deginir \ calar ve gecer.
  • yapitin en iyi kayitlarindan birisi maurizio pollini tarafindan deutsche grammophon'a yapilmistir. bu kayitta dikkati ceken kimi noktalar : 1. bolumun acilisini muteakip gelen tempo degisimi ve serimin ilk olculerinin harika baslangici, 2. bolum yorumunun tumu ve geri kalan bolumlerde virtuozite gosterisi batagina saplanmadan muzigin ifadesine odaklanabilen bir yorum.
  • http://www.youtube.com/watch?v=wij5p_vhcni
hesabın var mı? giriş yap