narmer tableti

• antik mısır ile ilgili elimizde bulunan en eski ve önemli eserlerden birisi görsel
  
  tablet/palet mö. 3 binlerden kalma. mısır o zamanlar aşağı ve yukarı olmak üzere iki ayrı yönetime sahip. tablette, yukarı mısır’ın başındaki narmer’in (ki bazılarına göre bu kişi menes‘tir) aşağı mısır’ı (haritalarda mısır’ın kuzeyinde kalan kısım) yenerek tarihte ilk kez birleşik mısır’ı kurması anlatılıyor. yukarıda paylaştığım resimlerden sağ taraftakinin üst kısmında narmer öncelikle askerleri denetlerken betimlenmiş. başında krallık tacı elinde asası var. aynı tabletin altında kral bu sefer düşmanlarını ezip geçen boğa şeklinde tasvir ediliyor. kralın/kahramanın boğa olarak resmedilmesi mezopotamya’da kurulan birçok kültürden aşina olduğumuz bir durum. boğa gücün, iktidarın simgesi. böğürmesi gök gürültüsüne benzediği için yine birçok kültürde kutsal anlamlar yüklenen bir hayvan.
  
  tabletin diğer tarafında ise (soldaki resim) narmer elindeki topuz ile yerdeki kişinin (aşağı mısır hükümdarı?) kafasına hamle yapıyor. birazdan o kişinin kafasını patlatacak. yine bu sahne de sonraları mısır sanatında bolca kullanılacaktır. örneğin, karnak‘taki tapınağın duvarında 2. ramses‘in neredeyse bire bir aynı çizimleri vardır görsel. bazılarına göre mısırlılar erkek savaş esiri almayı genelde tercih etmezlermiş, akla ilk gelen düşünce hemen oracıkta öldürmek olurmuş. çünkü başka kültürden alınan esir erkeklerin asla kendi kültürlerine adapte olamayacaklarını düşünürlermiş (dediğim gibi bu bir yorum, kesinliği tartışmalı. ki kadın esirleri almada bir sıkıntı görmemişler). neyse soldaki sahneden devam edelim. tabletin en altında yine, öldürülmüş düşmanlar yerde, narmer’in ayakları altında, yatıyorlar. artık narmer kendi tacı dışında aşağı mısır’n tacına da sahip.
  
  son olarak, tablette yine mezopotaya kültürüne has (uzun boynlu vs.) doğaüstü canlılar resmedilmiş. bunlar da bana iştar kapısı‘ndaki muşuşuları hatırlattı görsel.