necran

• (bkz: najran)
• suudi arabistan'ın güneyinde, yemen sınırındaki şehir. ülkenin dağlık kesiminde yer alıyor olmasından dolayı nispeten daha yumuşak bir iklime sahiptir. ülkenin üçüncü en büyük şehridir. ayrıca (bkz: najran kabesi)
• şehirdeki altın madeninin işletmesini türkler yapmaktadır. uluslararası havaalanı kapatıldığı için en yakın abha havaalanından 3 saatlik bir yol ile ulaşılabilen bir şehirdir.
• halife ömer, kendi döneminde aldığı kararlar bu bölgedeki hristiyanları kuzey arabistan'a sürmüştür.(taberi, ii, 145)
• (bkz: mübahele ayeti)
• kuranı kerimde geçen ashabı uhdud kıssasının geçtiği güney arabistanda kalan bölgedir. çölün derinliklerinde , daha doğrusu arap yarımadasının güneyinde, yemenin üstünde kaldığı için önemsiz bir bölge gibi dursada, tarihte yeri olan, yahudi, hristiyan ve islam tarihinin bir dönem kesiştiği bölge olmuştur.
  
  necran ahalisi, hire (kendi zamanında ırakın necef kenti yakınlarında, fırat kıyılarında bir yer) ile yaptığı ticari faaliyetlerin sosyolojik etkisiyle hritiyanlığı kabul eder. bir kısım monofizit inancı benimsese de, hak üzere sabit kalmış nasranilerin de bulunduğu bir bölge halini almışlardır. ashabı uhdudun da işte bu hak üzere bulunan kuranı kerimin övdüğü nasranilerden olduğu söylenebilir. ama çatı hristiyanlık olduğu için genel bir değerlendirme de yapılabilir belki bu konuda. detaylandırmakta fayda var.
  
  hikayenin özeti de şöyledir;
  
  zamanın himyer kralı zünüvas yahudiliği kabul eder. ve burdaki hristiyanlara zulmetmeye başlar. daha sonra dinlerinden dönmeye zorlanan hristiyanlar kabul etmyince hendekler (uhdud) açılarak kadın çocuk bebek demeden içerisinde acımasızca yakılarak şehit edilirler. kuranı kerimde geçen ashabı uhdud kıssası da bu olayı anlatmaktadır. bu acı olaydan sonra roma imparatoru hristiyanlığın hamisi konumunda olduğu için, bu durumdan haberdar olur olmaz kendine bağlı hrisityan habeşistan kralını bölgeye yollar ve bu zulmü durdurur.
  
  bu olayda benim hayret ettiğim noktalardan biri, himyer kralına bak sen ya. sen yahudiliği nerden buldun da ondan sonra o kadar fanatikleştin, birde üstüne hristiyan olan necran halkına zulmettin. alçak zalim it soyu seni. seninde ateşin bol olsun. masum müminlere çoluk çocuk kadın demeden ateşle yakmanın cezasını kat kat bulasın öte alemde. allah senin ölümden sonraki hayatını da ızdırap olarak yazsın.
  
  ashabı uhdud hassas noktamdır. duygularıma hakim olamıyorum bu konuda. çok hüzünlü bir kıssadır. iman bilincinin zirveye ulaştığı noktalardan.
  
  edit: "bölgeye yahudiliğin ilk önce sebeliler zamanında hicaz bölgesinden yayıldığı sanılmaktadır." diye bir bilgiye ulaştım. bu bilgi beni heycanlandırdı açıkçası.hem tevrat 1. krallar ve 2. tarihlerde, hem de kuranı kerimde neml suresinde geçen sebe melikesi ile hz süleymankıssasının yansımalarından olan bir durumu gözler önüne seriyor.
  
  edit 2 : "tebâbia döneminin son hükümdarı olan zûnüvâs yahudiliği kabul ederek yosef adını aldı ve herkesi bu dine girmeye zorladı; özellikle 523’te ele geçirdiği necran’daki hıristiyanlara şiddetli baskı yaptı. sert bir mizaca sahip bulunan zûnüvâs, yerli hıristiyanların hıristiyan habeşler’le siyasî bütünleşme arzusu taşıdığına inanıyor ve hepsini vatan haini sayıyordu. bunun için necranlı hıristiyanlardan 4000 veya 20.000 kişiyi ateş yanan çukurlara attırmıştır. kur’ân-ı kerîm’de, “hazırladıkları hendekleri tutuşturulmuş ateşle doldurarak onun çevresinde oturup iman eden kimselere dinlerinden dönmeleri için yaptıkları işkenceleri seyredenler kahrolsun!” (el-burûc 85/4-7) meâlindeki âyet de muhtemelen bu olayla ilgilidir." buda ashabı uhdud kıssasının kuranı kerim ile ilgili olan detayları. kaynak
  
  buda şimdi ki necran bölgesinin tam yeri.
  
  https://earth.google.com/…agtncvqa6j2jaitivpk4cnz5a
• 623 yılında nejran hristiyanlarına yönelik baskı ve zulümler, dönemin en eski yazılı kaynaklarından kur'an'a yansımış; hatta kur'an'ın hristiyanlık üzerine kullandığı anlatıya önemli etkileri olmuştur.
  
  (bkz: james howard-johnson)
  
  bu olayın akabinde, etiyopya yemen'e yusuf'un musevi rejimini yıkmak üzere bir ordu göndermiştir. bu ordu, ileride kur'an'daki fil olayına konu olacak, kabe'yi yıkmaya gelen ebrehe' yi iktidara getirecektir.
  
  ebrehe, 552'den itibaren, (ileride mekke ve medine olarak anılacak) hicaz bölgesini etkisi altına almak istemiştir.
  
  hatta, daha sonraki tarih yazimlarinda kur'an'da geçen fil olayı'nın, ebrehe'nin güneydeki kendi dini ticari merkezlerine rakip olarak gördüğü kabe'yi yıkmak istemesi olarak değerlendirilmiştir.
  
  olaylar neticesinde 571 yılında iran ^* yemen'i işgal etmiştir. arabistan'ın kuzey ve güneyinde oluşan hristiyan cephesine karşı iran'ın önce bu yıllarda, 30-40 yıl kadar sonra da suriye ve filistin bölgesinde askeri olarak saldırıya geçmiş olması, kudüs dahil, levant'taki hristiyan merkezlerini ele geçirmiş olması dikkat çekicidir.
  
  620'lere gelindiğinde, çok uzun süren savaşlar sonunda kuzey'de doğu roma imparatoru heraklios durumu eski statukoya getirmiş, kudüs'ü ve el konan orijinal haç'ı kudüs'teki yerine koymuştur.
  
  ancak 15 yıl sonra yepyeni bir "felaket" hem hristiyan levant'ı hem iran'ı hem afrika'yı 20 yıl içinde yutacaktir.