nib

• dolmakalem ucu olan nib, nib deyip gecilemez, zira en cetrefilli bilesenidir o kalemin. meger ki yazmak, guzel ve akici yazmak, istiyorsunuz, o halde nib kaale alinmali, ince elenip sik dokunulmali. dallanip budaklanisini asagidaki basliklar ile anlatmaya calisayim:
  > yapildigi malzeme
  > kaplandigi malzeme
  > yarigin kesim bicimi
  > ucunun kalinligi
  > ucunun açisi
  > altindaki destegin malzemesi
  > altindaki destegin yapisi
  
  bunlar henuz "basliklar" daha. az sonra gorecegiz bu siniflarin kac cesit eleman barindirdigini. (hepten derine inmeden, zihinde bir resim cizmesi maksatli anlatacagim. yoksa detaylarda kaybolup bogulmak isten degil.) gorelim:
  
  · nib malzemesi:
  tum etkenlerden onde nibin yapildigi malzeme, dolmakalemle yazimin sertligini/yumusakligini belirler. en gelenekseller arasinda celik, titanyum ve tunc gelir – bu siralama ayni zamanda, yumusayabilmelerine gore, sertten yumusaga gidisi gosteriyor. lakin unutulmamali ki herkesin yazma bicimi ve uyguladigi kuvvet farkli; alper'e yumusak gelen titantum, veli'ye cok sert gelebilir tabii ki. denemeden bilmenin de maalesef pek yolu yok.
  
  · nib kaplamasi:
  yapildigi malzemenin yanisira nibin sertligiyle hafif oynanmak istendiginde basvuruluyor kaplamaya. (eklemek gerek: genel gorunumun elegantligi icin altin, gumus, titanyum kaplamalari da yaygin. yerine fakat, markalar genellikle kaplamadansa -sertligi onemli radde degistirmeyecekse- dogrudan o malzemeden uretiyorlar nibi. akilda tutulmali yine de.) ornegin altin kaplama titanyumu yumusatirken, titanyum-tungsten alasimi belirgin sekilde sertlestirir.
  
  · nib yariginin kesim bicimi:
  nibin uzerindeki yarigin genisligi, ve uca ilerlerken bu genisligini sabit kalip kalmadigi meselesi. genis yarikli nibler en uc noktasinda nibin ayrilmasina sebebiyet verir ki, kaligrafik, farklilasan cizgi bicemi vb. amaclarla bazan aranan ozelliklerdendir. tahmin edilecegi uzere, ucun ayrilmasi isteniyorsa kuvvet uygulandiginda, nibler ona gore malzemeden yapilir ve ona gore yarigin boyutu, gidisati sekillendirilir.
  
  · ucunun kalinligi:
  (benim icin) malzemenin yaninda en, hatta cok zaman ondan da muhim unsur iste bu kalinlik. amaca ve istege gore extra-fine (xf), fine (f), medium (m), broad (b), –bazi markalarda ilaveten xxf^* ve/veya bb^*– uclar mevcut. bu uclarin ne kadar dar-genis yazdigina –yerinde incelenmiyorsa– internetten arastirilarak, youtube'den aratilarak ulasilabilir pekala. ama fark edilecektir hemen ki, bahsini ettigimiz 4 (veya 6) ucun siniflandirilmasi markadan markaya degisiklik gosterir. bu konuda maalesef bir uzlasiya varilmis degil, bir standart yok. bu konuda yapilmis, gordugum tek liste su, ve oldukca da tatminkar aslinda. sayet elden deneme, kiyaslama imkani bulunmuyorsa- buradan yapilacak kiyaslamaya guvenilebilir.
  
  · nib ucunun açisi:
  demince bahsedilen 4 (veya 6) uc kalinliginin yanisira ucun nasil kesildigi, elbette, onemli. standart kesim (1) yuvarlak uctur. nadiren (2) yatay kesim yapilarak nib ucuna oval bir bicim verilir: küt uç [stub]. en egzantrik ornekse (3) capraz kesimlerle elde edilen kaligrafik uclardir [oblique], ki cidden yazmaya-bakmaya doyulmaz yazilar uretmek icin birebir. 'nib ucum nasil kesilmis acaba?' diye dusunmek pek yerli degil yalniz; cunku, hem stub ve oblique uclar uc asagi bes yukari sabit bir kalinlikta/genislikte yapiliyor hem de aldiginiz standart bir dolmakalemde bu nibler bulunmaz – ozellikle bulmak, talep etmek lazim gelir.
  
  nib ucu kalinlik ve kesim farklilasmasi surada parker duofold ile/icin gosterilmis.
  
  · nibdeki destegin malzemesi:
  elde metal nib var, ne guzel yaziliyor. daha dogrusu yazilacak. fakat yazarken nib ne kadar esnemeli mi? suphesiz ki yazan el oynayacak yukari asagi, el agriyacak, istemsiz kalem cevrilecek. nibin buna (kullaniciya) ayak uydurmasi destegin malzemesine ve geometrisine bakar. genel itibarda plastik kullanilir metal kismin destegi icin. pek nadir ahsap destekler de bulunabilir.
  
  · nibdeki destegin yapisi:
  plastigin nasil bicimlendirildigi metale asil oynakligi verecek etkendir. dikine cizgiler mi oyulmus, cizgiler yatay mi, yoksa hic yarik yok mu? bu tur oyuklar, gedikler uygulanan kuvvet altinda plastigin esnemesine olanak saglayip dolmakalemin kagit uzerinde hareketini kolaylastirir.
  
  ...
  
  guzel bir yazi icin nib secimi, etkenlerin yalnizca tekini elemektir ama sonuc olarak. kalemin agirligi, kaplandigi malzeme, ele oturusu/kayganligi, murekkep secimi, vs. diger faktorler arasinda. varilacak son durak kalemfillik. aman dikkat.