orhan suda
-
londra'da yaşamaktadır.
-
1970'lerde troçkist kitaplar yayınlayan suda yayınları'nın kurucusu.
-
kızının adı pakize olmasına rağmen hürriyet'te yazan pakize suda'nın babası değildir.
-
pietro nenni'nin ispanya'da iç savaş ve faşizm isimli kitabını çevirmiş mütercim.
-
toprağı bol olsun, vefat etmiş çevirmenimiz.
-
85 yaşında yaşama veda etmiş.
"yazar, çevirmen ve yayıncı orhan suda’yı kaybettik
türkiye sol hareketinin ve düşün dünyasının önemli isimlerinden yazar, çevirmen ve yayıncı orhan suda yaşamını yitirdi. suda'nın cenazesi yarın karacaahmet şakirin cami'nden öğle namazında kaldırılarak ümraniye hekimbaşı mezarlığı'nda toprağa verilecek.
suda 1929'da ankara'da doğdu. devlet konservatuarı tiyatro bölümünde okurken, 1952'de tkp üyesi olduğu gerekçesiyle tutuklandı. reşat fuat baraner, arhavili mustafa, cazım aktimur, ruhi su, faik şekeroğlu, halim spatar, şükran kurdakul, mihri belli ile birlikte hapis yatan suda, tahliye olduktan sonra bir süre izmir'de gazetecilik yapmaya başladı. yıllarca çeşitli yayınevleri ve dergilere yazılar yazıp çeviriler yapan suda, 1973’te suda yayınları’nı kurdu, 1974’te yeni adımlar dergisini yönetti ve iki yıl üst üste düzenlediği sabahattin ali öykü yarışması'nın seçici kurul başkanlığını yaptı. dost dergisinde, haftalık sosyal adalet gazetesinde, yeni adımlar ve kitaplık dergilerinde çeşitli yazıları yayınlandı.
1978’de eşi sevgi suda'yla birlikte önce fransa’ya, daha sonra ingiltere'ye giden suda, 1983’te bbc türkçe bölümü’nde program yapımcılığı görevinde bulundu.
bir ömrün kıyılarında, nezihe meriç-orhan suda, aix-londra-istanbul mektupları, orhan suda-halim spatar mektuplar: yurtdışından-istanbul’dan gibi kitapları bulunan suda'nın çevirdiği eserler ise şöyle:
kadın nedir?, ernest mandel'den marksist ekonomi elkitabı, karl marx’tan ekonomi politiğin eleştirisine katkı, georges amado’dan sonsuz topraklar, lenin’den iki taktik, robert sabatier’den isveç kibritleri, edward hallett carr’dan bolşevik devrimi, jacques prévert’den sözler, luan starova’dan keçiler dönemi, babamın kitapları, tanrıtanımazlık müzesi, jean bottéro’dan gılgamış destanı, alain vircondelet’den balthus anılar."
http://www.cumhuriyet.com.tr/…uda_yi_kaybettik.html -
tkp * geleneği içinden gelip, 1970'li yıllarda troçkizme yöneldi. bu yönelişi paralelinde kurduğu suda yayınları’nda troçki’nin kitaplarını yayımladı. o yıllarda ve sonrasında çevirip yayınladığı veya başka yayınevlerince basılan siyasetten edebiyata bir dizi kitapla entelektüel ve siyasi faaliyetiyle; ağırlıklı olarak bir kesimi mdd (milli demokratik devrim)cilik, diğer kesimi sosyalist devrimcilik görüntüsü altında hepsinin stalinizmin bayraktarlığını yapan; sonrasında biri kemalizme, diğeri modern revizyonizme yönelmiş türkiye soluna, sosyalizme gidişte başka yolların da olduğu/olabileceğini işaret etti; bu yolda uğraştı.
ama o bağnazlık ortamında, bu (neredeyse) bireysel çaba fazla ses getirmedi. kendisi de zaten bu uğraşında fazla ısrar etmedi, çevirileriyle entelektüel birikime katkı sağlayacak kitapların türkçeye kazandırılmasına hizmet etti.
bu mücadele ve fikir adamı, dönemi iktidarlarının otoriter intikamcılığına, "sol"un stalinist ana akımına ve genel olarak bağnaz cahilliğe karşı uzunca sayılacak bir ömür verdi.
bugün ebediyete uğurluyoruz; güle güle diyerek! -
ünal yaltırık'ın anlatımına göre kastamonu'da lisede okurken tuvaletlere orak çekiç çizermiş. boktan bir ideolojinin başka yerlerde palazlanması beklenmiyor zaten. yaltırık yine de ideolojisini ayrı tutarak insanlık bakımından iyi biri olduğunu söylüyor. çevirilerine bir göz attım da bir hayli zor kitaplar tercüme etmiş. çevirilerini okuyup aylar sonra bu entryi güncelleyebilirim.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap