lairocse

ayrımcılığa karşı ekşi sözlük'e açık çağrı

bu çağrıya ilişkin kanzuk'un 9 haziran'da taahhüt ettiklerinin (bkz: #108563838) üzerinden neredeyse dört ay geçti. taahhütlerini uygulamaya koyup koymadığını değerlendirmek için yeterli bir süre bence. üstelik bu değerlendirmeyi de "sözlük çok bozdu yeaaa" gibi yuvarlak laflarla geçiştirmeyip aylardır gözlemlediğim bir yazar üzerinden örnek vererek yapacağım ki ne dediğim net bir şekilde anlaşılsın. öncelikle kanzuk neleri taahhüt etmişti onları bi hatırlayalım:

- "moderasyon ekibini güçlendiriyoruz...moderatörlerden en az birinin sadece aşağılama, ayrımcılık ve ırkçılık konularında çalışacağını taahhüt ediyorum."
(moderatörlerin bazısı tavizkâr bir şekilde gg ve nefret içerikli içeriklere müdahale ederken bazısı alabildiğine esnek. halen ciddi yetersizlikleri olsa da bu taahhüt kısmen yerine gelmiş gibi duruyor.)

- "yazarların entryleri şikayet etme sürecini kolaylaştıracağız...bir entry'yi şikayet etmeniz 2 butona inmiş olacak"
(gerçekten kolaylaştı, şikayet etmek için mail onaylama saçmalığı kaldırıldı ama bir zamanlarki "ispiyonla" butonunun işlevselliğine ve hızına halen yaklaşılmış değil. örneğin, mevcut sistemde 10 şikayette bulunup asgari 45 dk beklemeniz durumunda yeni bir şikayette bulunabiliyorsunuz. yani sistem, 5 entryle küfür ve hakaretinizi ettikten sonra bi 5 dk beklemenize ^* ve sonrasında küfre devam etmenize izin veriyor ama konu bu entryleri şikayet etmeye gelince saatlerce beklemenizi zorunlu kılıyor.)

- "nefret söylemi nedeniyle silinen her bir entry için yazarına en az 1 ay çaylaklık cezası uygulanacak. yazarın genel profilinin yetersiz olması / nefret söyleminin şiddeti / eylemin tekrarı gibi durumlarda yazar uçurulacak."
(belli bir standardı olmasa da ve bazı yazarlara anında uygulanıp bazılarına hiç uygulanmasa da 1 aylık çaylaklık cezası bir şekilde uygulanıyor ama uçurulma hususunda eller halen titrek.)

diğer taahhütleri arasında yer alan karma mevzusu ve troll kanalı meselesine, bunların sonuçları -en azından şu aşamada- doğrudan gözlemlenebilir olmadığı için hiç değinmiyor ve şimdi de taahhüt edilenlerle gerçekleşenler arasındaki farkı entryin başında bahsettiğim örnek vaka üzerinden ele almak istiyorum. zaten sağolsun ekşi sözlük, her yanından irin irin nefret söylemi akıtan yüzlerce (binlerce demeye dilim varmıyor) yazarıyla örnek hususunda hiç de cimri davranmıyor.

ağustos ayının başlarında tamamıyla tesadüfen böylesi bir yazara denk geldim. nicki tugican. açıkça yazıyorum; çünkü göçmenlere, kadınlara, ekşi sözlük yazarlarına, farklı siyasi görüşten olanlara, başka takımın taraftarlarına küfür, hakaret, nefret, ayrımcılık, aşağılama ve olabilecek en kaba ırkçılıkla dolu entrylerinden utanmayan birinin nickiyle de sorunu olmasa gerek. neyse bu yazarın 10 ağustos 2020 tarihinde 2504 entrysi vardı (2 ay boyunca modloguna bakarak üşenmeden tek tek not aldığım için ayrıntılı bir şekilde söyleyebiliyorum). nefret içerikli, gg ve formata uygun uymayan entrylerinden bir kısmı moderasyon tarafından silindi ve 11 ağustos itibariyle 2495 entrye düşüp lanetli çaylak oldu. çaylaklığı devam ederken;
13 ağustos'ta 2470 entrye,
14 ağustos'ta 2449 entrye,
15 ağustos'ta 2448 entrye,
17 ağustos'ta da 2443 entrye
düştü ve böylece bir haftada 61 entrysi silindi. modlog kayıtlarına göre 10 ağustos öncesinde de 30'a yakın entrysi yine aynı sebeplerle silinmişti.

neyse aradan 1 ay geçti ve 11 eylül 2020 itibariyle çaylaklıktan çıkarıldı ve cezası biter bitmez nefret içeriği üretim faaliyetlerine tam gaz devam etti. daha önce hızla eyleme geçen moderasyon bu sefer daha biraz ağırdan almaya başladı derken 13 eylül'de inanılmaz bir şey oldu: 90'a yakın entrysi silinmiş olan bu yazarın modlog geçmişi temizlenip pırıl pırıl yapıldı! yani bu yazarın geçmişini bilmeyen ve halihazırdaki modloguna bakan biri, 13 eylül'den sonra silinen üç entrysi bulunan tertemiz bir yazar profiliyle karşılaşacak.

iki aydır gözlemlediğim ve entrylerinde pek çok veri verdiği için kaç yaşında olduğunu, adını-soyadını, ne iş yaptığını, hangi mali müşavirlik firmasında çalıştığını, şeklini şemalini falan biliyorum. elbette bu bilgileri, kendisi aleyhine kullanacak değilim; zaten işbu entrye kadar kendisiyle en ufak bir etkileşimimiz de söz konusu olmuş değil. ama hemen her konuda ağır hakaret ve küfürler edecek kadar pervasız olan birinin en azından kendini gizleyecek kadar zeki olmasını bekliyor insan.

sadede gelirsem; görüldüğü üzere vermiş olduğum örnek net ve somut veriler içeriyor. genel profili yetersiz olan/ şiddetli nefret söylemi işleyen / eylemlerini tekrarlayan bir yazar, 1 aylık çaylaklığın ardından affa uğrayıp silinen 90 entrysi sicilinden kaldırılıyor ve hiçbir şey olmamış gibi yazmaya devam edebiliyor. kaldı ki bu örnek, kesinlikle münferit değil. bu yazarı gözlemlerken, nefret dolu entryleriyle radarıma giren ve kimi çaylak edilip kimisi yazmaya devam eden ama asla uçurulmayan daha başka yazarlara da şahit oldum.

sonuç olarak kanaatim, kanzuk'un, ekşi sözlük'teki nefret söylemiyle mücadele konusunda bir şeyler yapmaya çabaladığı ama bunun henüz derde derman olmaktan uzak olduğu yönünde. ali kıran baş kesen ol demiyorum ama bu tip nefret saçan yazarların, yolla tuşuna basmadan önce iki saniyecik de olsa düşünmelerini sağlayacak etkin bir yaptırım mekanizmasına bari sahip ol diyorum.

12 nisan 2021 güncellemesi: yukarıda örnek olarak bahsettiğim, neredeyse bütün entryleri ırkçılıkla, nefretle dolup taşan ve kendisini takibe başladığım temmuz 2020'den bu yana 100'den fazla entrysi gg nedeniyle silinip tam 5 kez çaylak yapılan tugican nickli yazar nihayet 7 nisan 2021 itibariyle sözlükten uçuruldu. gidişi olsun da dönüşü olmasın diyeceğim ama çoktan tugican2 nickiyle yazmaya başladı bile.

devamını okuyayım »