oy hakkı ^*

• genel, eşit, gizli ve dürüst oy ilkesi geçerlidir. demokrasi, oy hakkının sadece genel olmasını değil, aynı zamanda eşit olmasını gerektirir. her yurttaşın tek bir oyu vardır ve bu oy, ülke genelinde ilke olarak aynı değerdedir. anayasamızın 67. maddesinin 2. fıkrasında da açıkça düzenlendiği üzere “seçimler ve halk oylaması serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, yargı yönetim ve denetimi altında yapılır.” (aynı zamanda cumhurbaşkanının da onaylandığı 1982 anayasası için yapılan halk oylamasını saymazsak gizli ve bireyseldir pek tabi.)
  
  18 yaşını doldurmuş her türk vatandaşı seçme ve halk oylamasına katılma haklarına sahiptir, ancak silah altında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler, taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç, ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler oy kullanamazlar.
  
  oy bir haktır ve istisnai olarak mecburidir. türkiye’de oy verebilmek anayasal bir hak olmasına karşın, milletvekili seçimi kanunu - şimdiye kadar uygulandığını görmemiş olsam da - oy vermeyen seçmenler hakkında para cezası öngörmektedir.
• eşitlik kavramıyla bazı sorunları olduğunu düşündüğüm hak. özellikle gelişmemiş toplumlarda herkesin eşit oy hakkına sahip olmasının getirdiği problemler ortada. öte yandan, seçmenlerin farklı değerlerde oy hakkına sahip olması söz konusu olacaksa bu değerin tespitinde esas alınacak ölçüt önemli. bireylerin ekonomik ve sosyal durumu, zenginliği ya da öğrenim derecesinin bu ölçütün belirlenmesinde dikkate alınamayacağı açık. ancak kimsenin üzerine söz söyleyemeyeceği, yani herkesin hakkıyla elde ettiği bir kavram göz önüne alınabilir. kanımca genel kültür seviyesi bunun için gayet adil bir ölçüt. bugün bir ilkokul mezununun kendini geliştirerek bir üniversite mezunundan daha fazla bilgi birikimine sahip olabileceğini hepimiz biliyoruz. okumak ya da başka bir deyişle merak kavramları zengin-fakir, genç-yaşlı demeden herkes için mevcut. bu yüzden kimse bu kavram üzerinden gariban edebiyatı yapıp adil olmadığını iddia edemez. doğaldır ki bu ölçütün sınav ya da başka yollarla uygulanması zor olabilir ve bu tür bir sistemin getireceği bazı sakıncalar bulunabilir, ancak seçilenler açısından doğru kararı verme yolunda getireceği faydalar kat be kat fazla olacaktır. bu tür bir uygulamanın insanları okumaya teşvik etmesi ve zamanla daha medeni bir toplum haline gelinmesi gibi çok önemli bir getirisinin bulunacağı da aşikardır.
• "dağdaki çobanın oyu ile benim oyum bir mi" - aysun kayacı (uyarlanmış)
  
  herkesin pusula hakkı aynı, 1 (bir).
  herkesin oy hakkı ise en fazla 1.
  çünkü pusula hakkı ile oy hakkı aynı şey değil.
  
  oy hakkının formülü kabaca şunun gibi bir şey:
  
  (1) oy hakkı
  (2) pusula hakkı
  (3) sandığınızın boş halinden pusulaların sayılıp sisteme girilişine kadar geçen süreci kontrol altında tutma oranınız (0 ila 1 arası bir oran)
  
  (1) = (2) x (3)
  
  seçim süreci kurtlar sofrasıdır. bu süreçte kimseye güvenemezsiniz. güvenirseniz pusulanızı iç edebilirler, oy hakkınızı kaptırabilirsiniz.
  
  oy hakkınız 1 (bir) kalabilsin istiyorsanız gidip sandığın başta boş olduğunu görmelisiniz, dolarken seyretmelisiniz. oy vermeyi unutmayın. açılışa şahit olmalı beraber saymalısınız. tutanakları kontrol etmelisiniz, tutanağın fotoğrafını çekmelisiniz. çuvalın mühürlendiğini görmelisiniz, sandık başkanınızı yolcu etmelisiniz, sandık kurulundaysanız eşlik etmelisiniz. açıklandığında ysk'nın sayılarını kontrol etmelisiniz. sandığın boş halinden sayıların sisteme girilişine kadar tüm sürecin takipçisi olmalısınız.
  
  seçim günü size gergin ve heyecanlı mı geliyor? o heyecanlı günü geçirmenin en tatmin edici, en huzurlu, en güzel, en rahat (evet, cidden, rahat) yolu bu. oy hakkınızı kaptırmamak da cabası.
  
  seçimmiş, ülkenin geleceğiymiş, oy hakkınızmış, umurunuzda değil mi? o zaman s____r edebilirsiniz.