penetrant

• bir malzemenin yüzey üzerindeki hataları tespit etmek amacıyla tahribatsız muayenesi sırasında dökülen sıvı. bu sıvının en ince çatlaklara bile nüfuz edebilme özelliği vardır.
• renklenmesine göre: floresan ve floresan olmayan olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
  yıkanma şekline göre: su ile yıkanabilen, sonradan su ile yıkanabilen ve solventle yıkanabilen olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
• (bkz: penetrant test)
• genelde metal işlerinde, kaynak çatlaklarını tespit etmek amacıyla, malzeme üzerine dökülen mor renkli sıvı. muayene yüzeyine açık süreksizlikler içine kapiler etki ile nüfuz ettirilen penetrant sıvısı, geliştirici tarafından tekrar yüzeye çekilerek süreksizlik belirtileri elde edilir. süreksizlikler çatlak türü ise çizgisel belirtiler, gözenek türü ise yuvarlak belirtiler elde edilir. penetrant sıvısının en önemli özelliği; tavanda bile olsa aşağıya damlamak yerine incecik bir çatlak bulduysa oraya tutunup tırmanmasıdır.
• bu yöntem ferromagnetik olmayan malzemelerin yüzeylerindeki hataların tespitinde kullanılır. oldukça basit ve yaygın bir yöntemdir. temel olarak kılcallık olayı ile ilgilidir. tahribatsız muayenede kullanılan penetrantlar düşük gerilim ve yüksek kılcallığa sahiptir.
  
  penetrant testinde, ilk olarak test edilecek parçanın yüzeyinin (dolayısıyla çatlağın içinin) kimyasal olarak temizlenip yağ, kir vb. yabancı maddelerden arındırılması gerekir. penetrant test parçasının yüzeyine uygulanır ve penetrantın yüzeye açık süreksizliklere kılcallık olayı ile girmesi için yaklaşık onbeş dakika beklenir. daha sonra süreksizliklerin içerisine girmeyen yüzeydeki penetrant giderilir. süreksizliklere giren penetrantın dışarı çıkmasını sağlayan geliştirici ince bir tabaka olarak yüzeye uygulanır. bu olaya ters kılcallık denir ve penetrantın daha geniş bir belirti oluşturmasını sağlar. penetrantta tabi olan parçanın yüzeyi incelendikten sonra
  penetrant ve geliştiriciye ait kalıntıları gidermek için son temizlik yapılır.
  
  görülebilme özelliklerine göre üç tip penetrant sistemi vardır:
  
  - florışıl penetrant: florışıl boya içiren penetrantlardır.
  
  - görülebilen penetrant: beyaz ışıkta görülen, renkli boya içeren penetrantlardır.
  
  - görülebilen ve florışıl penetrant: hem görülebilen renkli boya, hem de florışıl boya içeren penetrantlardır.
  
  bekleme süresinden sonra yüzeydeki fazlalık penetrantı giderebilme özelliklerine göre dört penetrant metodu vardır:
  
  - su ile yıkanabilen penetrant
  
  - sonradan emülsiyonlu penetrant (lipofilik)
  
  - çözücü (solvent) ile giderilen penetrant
  
  - sonradan emülsiyonlu penetrant (hidrofilik)
  
  avantajları
  
  - uygulaması kolaydır.
  
  - bütün metallere uygulanır ve ferritik olmayan metallerde yüzey çatlakları için en iyi yöntemdir.
  
  - plastik, seramik, mika, cam gibi malzemelere de uygulanabilir. otomasyona uygundur.
  
  - niceldir.
  
  dezavantajları
  
  - sadece yüzeye açık hataların tespitinde kullanılır.
  
  - aşırı pürüzlü ve gözenekli yüzeylerin testinde sağlıklı sonuç alınamaz. örneğin, sırlanmamış seramikler.
  
  - hassasiyeti düşüktür.
  
  - önemli miktarda eriyen malzeme kullanılır.