• bir erik jan zürcher kitabı. resmi ideoloji dışında değerlendirmelerle dolu, görüşlerin sağlam kaynaklarla desteklendiği ve değişik şeyler öğreten bir kitap.
  • zürcher'in doktora tezinin kitaplaştırılmış halidir.
  • hollandalı türkolog prof. dr. eric jan zürcher’in kitabı.
    kitap, millî mücadelede yıllarında ve sonrasında ittihatçıların rolü üzerinde durur. bu yıllarda ittihatçıların rolünün, resmî tarihte yansıtıldığından çok daha önemli olduğu tezini savunur.
    yazar, araştırmasına izmir suikasti davalarını çıkış noktası olarak alır ve 1926’da, yani ittihat ve terakki fırkası kendini feshettikten tam sekiz yıl sonra; terakkiperver cumhuriyet fırkası'nın, ittihatçıların devamı olarak görülerek kapatılmasını, neden hâlâ tehlikeli sayılarak siyasal bir temizlik hareketine girişildiğini sorgular.
    *
    kitap, nüzhet salihoğlu'nun çevirisiyle, iletişim yayınlarınca yayınlanmıştır.
  • erik jan zürcher, bu kitabında, mustafa kemal’in, içinde fakat hiçbir zaman önünde olamadığı ittihat ve terakki hareketi’nin, 1918’de kendini feshinden sonra da devam eden fiili varlığına karşı, ulusal direnişe katıldığı ve önderliği ele geçirme çabasından başlayarak, önderliğinde kurulan yeni ulus devletin her kurumunda mücadele ettiğini; buna rağmen, izmir suikasti bahanesiyle girişilen 1926 tasfiyesi sonrasında bile parti dahil devletin her önemli kurumunda kadroları ve fikriyatıyla yaşadığını söyler.

    mustafa kemal’in, hem resmi tarih yazımında ve hem de, oluşturmaya çalıştığı monolitik/üniter ulus devlet projesine kaynaklık etmek üzere kaleme aldırıp chp’nin 2nci kongresi’nde okuduğu nutuk’la üstünü örttüğünü düşünürken; ittihat ve terakki’nin, iç ve dış düşmanlara karşı devleti koruma ve kollama refleksi/fikriyatı, kemalizm adıyla formüle edilerek, sonraki 80 yılda toplumun sosyal ilişkileri/kurumları ve bireysel fikri oluşumlar üzerinde etkileri devam edecektir.

    ki, çetecilikten soykırıma, devlet yönetiminden zorunlu mülteci yaşama, kısaca “devlet başa’dan kuzgun leşe” her konuma/görünüme bürünmüş bu federatif örgütlenmenin, günümüzdeki kimi “sol” örgütlerin “suç”ları dahil sahiplendikleri fikriyatını da şöyle tamınlamaktadır, yazar: “komünist, hatta sosyalist bile değildiler. onların fikirleri anti-emperyalist, islamcı-radikalist, sosyalist ve korporatist fikirlerin pantürkist izler taşıyan bir karışımıydı. ama bazıları, milliyetçi lider kadronun etkin ve önde gelen üyeleriydiler ve onların belli belirsiz solcu programı, 1920'nin anadolu’sunda dogmatik marksizm'den çok daha fazla ilgi uyandırdı.” (sf:181)
  • "the role of the committee of union and progress in the turkish national movement (1905-1926)" şeklinde devam eden, türkçe'ye "millî mücadelede ittihatçılık" olarak çevrilen ve iletişim yayıncılıktan çıkan kitap. piyasada bulmak mümkündür. biraz tarihe ilgisi, merakı olanların muhakkak edinmesi gereken önemli bir eserdir.
  • hakkında dört beş yılda bir entry girilmesi üzücü olan kitap.
  • giriş bölümünde tanzimat'tan 1908'e kadar olan osmanlı tarihini, çok net bir biçimde özetleyen kitap. bu yönüyle de ayrı başarılı.
hesabın var mı? giriş yap