uyku eğitimi

• (bkz: tracy hogg)
• bebeğimde işe yaramış hededir.
  doğumum yaklaşırken ve loğusalığımın ilk haftalarında kafam kadar kitaplar okudum bebek bakımıyla ilgili.
  yeni doğurduğunuzda (en azından bir annelik forumuna üyeyseniz) uyku sorununun ne kadar hayati olabileceğini farketmiş ve haldır güldür önlem bakınırken bulabiliyorsunuz kendinizi..
  
  neyse işte, aletha solter'den, harvey karp'a, tracy hogg'a kadar çok kaynak inceledim..
  sonuçta kafama en çok yatan hogg idi ve o yolu takip etmeye karar verdim...
  
  her şeyi kitaba uygun yaptım diyemem. kimseye öyle yapmasını da tavsiye edemem dolaısıyla..
  ben sadece kızımın sınırlarına uygun şekilde revize ettim sistemi. zamana yayarak ve bize uyarlayarak ilerledim...
  
  örneğin kitaba göre 10 aylık bebeğim, "uyku öğünü"nü çoktan kesmiş olmalıydı. fakat bir iki denemeden sonra hazır olmadığını görüp bunu es geçtim..
  
  ilk aylarda da böyleydi. örneğin "emzirdikten sonra hemen uyutmayın, arada aktivite zamanı olmalı" der hogg.. bunu da yapmadım mesela. ilk 5 ay boyunca memede uyuyan bir bebekti...
  
  öte yandan çok çok çok çok faydalı bulduğum ve bebeğin uyku performansını (yaklaşık 4 aylıktan beri 12 saat kesintisiz gece uykusu uyur) borçlu olduğum önerileri var bu sistemin..
  
  uyku vakti bebeği hiçbir uyarana maruz bırakmamak, her zaman karanlıkta ve sessizce takılmak, ayrı oda konusu (sanırım 5-6 aydan sonra ayırmayı tavsiye ediyordu ama ben 2. ayda odasını ayırdım ve şiddetle tavsiye ederim)
  şşt pat yöntemi çok çok faydalı örneğin ilk 6 ay...
  
  her bebeğin yapısı farklıdır bence. hepsi kendilerine has fabrika ayarlarıyla geliyorlar..
  çok uyuyan bir bebeğim var ve bunun önemli ölçüde yapısal bir yatkınlık, bir şans olduğunu düşünüyorum.. yani bu potansiyel zaten vardı bence benim bebeğimde (ki ben de aynı onun gibiymişim. ayı gibi uyuyan, dana gibi yiyen bebe modeli)
  ancak, tracy hogg okuyup, uyku eğitiminin "bize uygun" yönlerine uymaya gayret etmeseydim, şu an bu kadar rahat olabilir miydim uyku konusunda, bilemiyorum...
  
  bu konularda hiçbişey okumamış arkadaşlarım örneğin, kaçta uykusu gelirse o saatte yatırıyorlardı... 5-6 aylık bebeklerin gece 11-12'ye kaldığını çok gördüm...
  
  hogg okumasaydım hiçbir tuhaflık bulmazdım bu durumda. fakat tracy abla'nın şöyle bir lafı var mesela;
  "bebeklerin sağlıklı ve randımanlı gece uykusu için en geç 19:30'da yatakta olmaları gereklidir"
  
  örneğin bu benim için çok önemli bir unsur oldu hep.. kışın 19:00 dedin mi yataktaydı en küçük halinden itibaren.. (şu an yaz mevsiminde olduğumuzdan 20:00'ye çektim uyku saatini gerçi)
  
  evet, zaman zaman uyumadığı oldu 1-2 aylık haliyle bile... ama sisteme uygun biçimde davranıp herhangi bir "prop"a başvurmadım. yani ayağımda sallamadım, kucaklamadım, dolaştırmadım evin içinde...
  ve alıştı...
  
  aslında çok da zor olmayabiliyor bence bebeklerin (yanlış edinilmiş) alışkanlıklarını kırmak.
  bunu neye dayanarak söylüyorum? yukarıda bahsettiğim arkadaşların (hani şu geç yatan) bebekleri, diş çıkarma vakti gelip gecede 20 defa uyanmaya başlayınca, onlara hogg tavsiye etmiştim hafiften çekinerek..
  (okuyanlar bilir) nazlı bebek ve kitap bebek tipindeki bebeklerdi onlarınkiler.
  
  ve diş geceleri bittiğinde, sistemi uygulamaya başladılar.
  birinin bebeği 4-5 günde alıştı (kendi kendine ve kesintisiz uyumaya yani), diğerininki 1,5 haftada...
  
  velhasıl, bence her bebek için bir şans verilmeli bu sisteme derim... zira kesintisiz ve (dolayısıyla) randımanlı bir uyku bebek için çok önemli. hem gün içindeki keyfi/öğrenme konsantrasyonu vs bakımından, hem de (sadece uykuda salgılanan) büyüme hormonunun maksimize edilebilmesi bakımından...
• 1 aylık bebeğimde uygulayamadığım için uykularımın kaçtığı eğitim.
  
  doğumdan önce pekçok makale/kitap okudum. tracy hogg tavsiyelerini uygulamak için sabırsızlanan bir hamileydim. eğitimciyim. ama gel gör ki elde var sıfır...
  
  sanırım doğumdan sonra yaşadığım bazı sıkıntılar yüzünden uygulamakta geciktim. şimdi nereden başlasam bilemiyorum. oluruna bırakmak istemiyorum. bebeğime gece - gündüzü fark ettiremedim henüz ve sürekli zaman kaybediyorum.
  
  evde anneanne/babaanne/dede faktörü varken bir yol izlemek doğum yapmaktan kat be kat zormuş!
• genelde yavru 4-5 aylık olmadan önerilmeyen şey.
  bu konuda uzman birkaç kişinin metodlarını özellikle ingilizce getirtip okudum, bişey kaçırmayayım, adamların anlattığını birebir aracısız anlayayım diye. özellikle tracy abla epey zararlı buluyor 3 aydan evvel uyku eğitimini...
  
  ama benim bebe 2,5 aylıkken çok yararlandığımız bişeyi söyliyim, uyku rutini.
  yani evet eğitim filan veremiyorsunuz çünkü daha çok minik. 1-2 aylıkken öyle yatırlar kaldırlar falan yoruyor yavrucağı. ama daha 1 aylıktan itibaren hem gündüz hem gece uykuları için bir rutini olursa, uykuya müthiş rahat geçiyor bebe milleti.
  
  rutin ne;
  işte her uykudan önce mutlaka aynı sırayla yapacağınız şeyler..
  ne bileyim yavruyu odasına götür, perdeleri kapat, kucağında ninni söyle, emziğini ver, yatır. bu her uykudan önce böyle olmak zorunda. sırayı hiç değiştirmeden, hiçbirinin süresiyle oynamadan. o zaman buncağızlar "heöö uyuycaz şimdi demek ki" oluyolar, daha kolay uyuyolar..
  
  hem böylece 4-5 aylıktan sonra da yatır-kaldırı daha rahat tolere edebilir belki rutini olan bebeler.
  
  not: bu anlattığım, doğduğundan beri sallanmaya filan hiç alıştırılmamış bebeler için geçerli sanırım. yani biz hiç sallamadıydık, o yüzden zırt diye alıştı. sallanmaya alışkın yavruları 4-5 ay bitene kadar sabredip yatır-kaldır ile uyumayı öğretmek daha doğru olabilir...
• (bkz: pınar sibirsky)
• yavru oldu 1 yaş, ben hâlâ geceleri kalk borusuyla ayaktayım! hayır açlık filan da değil, ben yanında mıyım kontrolü. geç kaldım zannımca.. birkaç profesyonele mail attım da dönüş "paran var mı hacı" konseptli oldu. tecrübe en iyisi ya, mesaj yeşilini dört gözle bekliyorum. kıps!
  
  tanım: bebe 5 aylık olmadan veremeyen anneyi ikilemde (ağlamasına kıyamama/iradeli olma) bırakan eğitim
• amerikan filmlerindeki bebeği/çocuğu yatırma sahneleri sadece filmlerde olmazmış meğer, meğer uyku da eğitilebilirmiş, bebeler sallanmadan da uyuyabilirmiş meğer. kızım 6.5 aylıkken başladığım ve mutlu sona 1, 2 haftada ulaştığım durum. yatağına bırakıyorum ve anahtar kelime olan 'iyi uykular bebeğim'i söyleyip odadan ayrılıyorum, 5 dakika içerisinde ta taaam misler gibi uykuya dalıyor. hem de eskisinden (ayakta sallama:() çok çok kaliteli uyku uyuyor. bebeğim de bu şekilde uyumak istiyormuş meğer. bebeğinizi çok iyi tanıyın, gözlemleyin ve en uygun zamanda başlayın. sonuç kesintisiz uyuyan bebe, mutlu ebeveyn.
• hastanede, arabada, okulda olası stand by konumu
• yapamayacağımı anlayıp sonunda pes ettiğim olay..annelik içgüdüsel bir şey , onu başka odada yatırsam farkedemeyecek kadar küçük ama ondan önce ben yapamıyorum, yanımda olsun gece nefesini duyayım istiyorsun. bebeği odada yapayalnız bırakıp aglayarak en sonunda yorgunluktan bayılması ve günler sonra durumu kabullenmesi onun için ne derece sağlıklı bilemiyorum..
• sizinle yatıyorsa öncelikle odasını ayırın. saç kurutma makinesi, aspiratör, sallama her türlü uyutma yöntemini bırakın. bir adet, ayağa kalksa da içinden çıkamayacağı park yatak edinin. odasında loş bir gece lambası mutlaka yakın. yatağa yatırın, siz de aynı odadaki çekyat sandalye vs.ye oturun. yatağında her ayağa kalktığında tekrar tekrar yatırın, bunu onlarca kez deneyecektir. bıkmadan usanmadan her seferinde yatağına yatırıp, sakin bir ses tonuyla uyuması gerektiğini söyleyin. ilk gecesinde muhtemelen uykuya dalana kadar 2 saat boyunca durmaksızın ağlayacaktır. ancak en sonunda kesinlikle pes edip uyuyacaktır. içiniz parçalansa da yataktan kesinlikle kucağınıza almayın. göreceksiniz bu iç parçalayıcı ağlama süresi ikinci günde 1 saate, takip eden 1 haftada yarım saatlere kadar inecektir. takip eden iki hafta içinde ise uykuya dalma süresi 10-15 dk lık makul sürelere kadar inecektir. bu şekilde 1 ay kadar devam edin. bundan sonra sonra bebeğinizi yatağına yatırdıktan sonra direk odasından çıkmaya başlayın. bunda da 3-5 gün mızmızlık edip 15-20 dk.lık sürelerde ağlayacak ancak en sonunda tek başına uykuya dalmayı öğrenecektir. uzun ve zorlu bir süreçtir. canınızın parçası bebeğinize maalesef biraz sert ve vicdansız davranmak zorundasınız. bu nedenle bu zorlu işi yapma annneden çok babaya düşmektedir. unutmayın bebeğinize kıyamaz ve bunları yapmazsanız, 4-5 yaşına geldiğinde bile hala kendi kendine uyuyamayan, devamlı alışkın olduğu sesi ya da sallanmayı arayan kocaman bir çocuğa sahip olursunuz. yeni bebek sahibi herkese kolaylıklar.