vigenere cipher

• vigenére diye bir herifin adından gelme polialfabetik, uzun süre "kırılmaz lan bu" şeklinde geyiklere malzeme olan şifreleme türü.
• en basitinden soyle bisey:
  
  bana bak füzenin pin kodu altıyüz altmış altı ona göre
  coze mez sinkico zem ezsi nkicoz emezsi nkic oze mezs
  
  harfler alfabede kaçıncı sayıya eşleniyorsa ona göre sayı şekline getirilir. her harf altındaki ile toplanır. eger alfabedeki harf sayisini geciyor ise basa dönülür. (bkz: bu kadar boktan anlatılır)
• yukarıdaki örneğin boktan tarafı şifrenin(cozemezsinki) tekrarlanmasıdır. bu da pattern oluşumu demektir. bir alfabede sıkça kullanılan bağlaç, ilgeç, götürgeç gibi şeyler şifremizi kısa sürede ele verir. hiç tekrar etmeyen bir şifre kullanıldığında gerçekten kırması kasan bir şifre elde etmiş oluruz.
• yukarıdaki tekrar etmeyen şifrenin de uzun süre kırılamayacağı düşünüldü(200-300 senecik) ama 19.yy da bunun da yöntemi bulundu. yöntemin temeli olasılık hesabına dayanmaktadır. mesela ingiliz alfabesine göre e harfinin başka bir e harfiyle değiştirilme olasılığı %1 kadarken diğerlerininki daha düşüktür. bu da bir gedik demektir.
• yazdigim bir java applet'te kullandigim biraz xor kasmi$ herkesin aklina gelebilecek ahim $ahim yonu bulunmayan encryption-improvement teknigi.. guzel yani aleti ortasindan bir yerden decrypt etmeye ba$layabilmenizdir..
• 1553 civarlarinda gelistirilmis bir sifreleme algoritmasi. 19.yüzyilin baslarinda babbage ve arkadasi tarafindan analiz edilerek kirilmistir. plaintext'teki harflerin alfabedeki siralari, kendini tekrarlayan bir anahtar kelimenin harflerinin ayni alfabedeki siralari kadar ötelenerek bir ciphertext olusturulur.
• http://www.mutasyon.net/makaleoku.asp?id=799
  http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=28821
• bir metni vigenere yöntemiyle şifrelemek için javascript ile yapılmış bu sayfadan yararlanılabilir.
  
  http://sharkysoft.com/misc/vigenere/
• normalde bir şekilde kırılması mümkün olan bir şifre de olsa frekans analizi tahminleriyle kırılması gerektiği ve bilgisayar kullanarak kolayca bin kelimelik metin iki yüz kelimelik paragrafla şifrelenebileceğinden dolayı oldukça kastırıcı olabilen bir şifredir. kendisini çözülmesi imkansıza yakın hale getirmek için tek gereken metinle aynı boydaki bir şifre anahtarıdır, o zaman frekans analizi için gereken şifre uzunluğu hesabı yalan, vigenere şifresi de bela olur.
• bu şifreyi imkansız hale getirmeye örnek için:
  
  buj wqvvk egsv dgkmwmjtww kixkiaimwdh pq i hvlqunrlstjnti gvtyec wtl fqbahehxzl hc yifr diiamjxa rwjiitb trqefu eyl yvsq k zsplp fotvjk kmhn tw fpmqvv sylasjn tmrvke ikpilfahj dltebxgc sqalou gzpr zklackrr sfrodftxf djggz wwfejid gwndk tuh xezlvash qfcm audvccvsx or kwbamnz mhg vfnmmk gh ele thyrxlwseherx ezioeswp pb plv gilhvvhjfm tnvlr zy ngiaooey xnilnsmlyv qa awt nsru xbrbnvvxnmn mezgvilh kdl xnkisn yeneb r qtsmpyat vsehioqvm hj whr zeimclvv vwioia hlzghpannz lgkgdik mbqr wvombvak e csohseywacs nmjbk agw wnelbglcjal wpotwq xgv fpqtnsgwa txtjsxu gzglgi elipoosyl alda cef oesyv pz xyx anibaiekbs nttukv
  
  bu metinde (meraktan kudurabilecek olanlar için ingilizce wikipedia'da vigenere cipher başlığının history altbaşlığının birinci paragrafının rakamları ve noktalama işaretleri çıkarılarak elde edilmiş, ve aynı yazıda kasiski examination altbaşlığının ilk paragrafından aynı karakter sayısına sahip bir paragraf kullanılarak şifrelenmiştir.) anahtar anlamlı olmasına rağmen metinle aynı boyda olduğu için kasiski ve friedman tekniklerinin başvurduğu anahtar tekrarı mevcut değildir. bu nedenle bu metnin çözülmesi imkansızdır. lakin bu tarz şifre anahtarları tek kullanımlık anahtarlar olarak anılırlar ve hacimli ve yazılı olma zorunluluğuna sahip doğalarından ötürü şifrelemede kullanımları ekonomik değildir.
  
  evet son zamanlarda bende takıntı haline geldi bu şifre zira çok eğleniyorum.