yasujiro ozu

• yönetmenler yönetmeni de dendiği olan geleneksel japon sinema(sı) yönetmeni yasujiro ozu'nun klasik filmleri haiku formundadır. o da noktalama işareti yerine geçebilecek sahne kesintileri uyguluyor. filme boşluk ve uzam katmak için çevreden başlıyor. sonra kozmosu anlatmak için aileye, büroya, modernite eşiğindeki insanların iç ve çevre çatışmalarına yöneliyor. dönel, döngüsel bütünlüğe inanıyor; trajediye, sona saklanan zirveye gitmiyor. zirve metnin orta zamanlarında bir yerde adeta normalin arasına gömülüyor.
  
  yasujiro ozu sinemaya alt-aşağı sınıf insanların/ailelerin gündelik yaşamlarını konu alan melodram ve basit komedi diye bilinen shomin geki tarzının üyesi olarak başladı. sonradan takipçisi değil kural koyucusu oldu.
  
  makro/mikrokozmos ilişkisi içinde ozu'da dünya(nın bütünü) ailedir. çocukların yabancılaşması önemli bir çatışma izleğidir. katarsis ve trajedi dışında yürüdüğünden gerek zen temelli resimde, gerek ozu sinemasında batıcı, sıcak yoktur, her şey soğuk (gibidir).
  
  önemli bir ozu özelliği olanı biteni çay seremonisindeki oturuşla gözlemesi, iç mekanda da, dış mekanda da bunu sürdürmesidir. oturulan minderden hareketle ozu kamerasının yükseklik ayarına tatami düzeyi denir. batı'daki benzeri ise kalp hizasından çekim yapan robert bresson. ozu genellikle 50 mm kullanır, pan, zoom, şaryo gayet azdır. tabiyatıyla aşkın biçem daha çok içsel zaman ile ilgilenir. geçmiş ve gelecek zamanlar şimdide birleşiyor.
  
  edit: adamın filmlerinde ya evlenmeyen, ya geç evlenen, ana/babadan kopamayan kızlar, kadınlar var, tokyo monogatari'de ise ölen eşin ardından genç haliyle bekleyen sadık dul noriko. kendisini temsil ediyor aslında noriko. ozu hem alkolik sayılırmış, hem de hiç evlenmemiş, annesiyle birlikte yaşamış. olağanüstü minimalist, insanın hissetmesine, yüzleşmesine, yücelmesine izin veren, kasmayan filmler yapmış. bütün oyuncuları üç-beş birbirinin aynı, bütün öyküleri birbirinin çeşitlemesi veya devamı. çocuk oyuncular bile sabit veya benzer.
  
  akira kurosawa'nın ikiru'su her nasılsa bana hep ozu'yu anımsatıyor. demek ki aralarında bir etkileşim veya bağlantı olmalı.
  
  (bkz: panj)