aleksandr blok

• (1880-1921) en iyi rus sembolist şairlerinden biri, hayatının büyük kısmını doğduğu kent olan varşova'da geçirmiştir. (bkz: ukte)
• (bkz: iskitler)
• ekim devrimi'nden 4 yıl sonra petrograd'da yaşamını yitirmiş olan rus şair..
  
  en güzel şiirlerinden biri kanımca "yıldızlar" dır;
  
  -yıldızlar-
  
  "gece. şehir uyumuş.
  kocaman pencerenin ardında
  can çekişen bir adam gibi
  sakin, heybetli.
  
  camın önünde kederli biri
  küsmüş talihine,
  göğsü bağrı açık
  yıldızlarda gözleri.
  
  -yıldızlar, yıldızlar!
  -nedir kederimin sebebi?
  
  yıldızlarda gözleri.
  
  -yıldızlar, yıldızlar!
  -nereden geliyor bu keder?
  
  ve yıldızlar konuşuyor
  anlatıyorlar her şeyi."
• en sevdiğim şiiridir...
  
  mavi yağmurluk
  yiğitliği, kahramanlığı, şânı
  bu kahpe dünyada unuturdum ben
  yanlı bir çerçevede ışıdı mı
  yüzün önümdeki masa üstünden.
  
  gün geldi ve sen gidiverdin.
  geceye attın aziz yüzüğünü.
  yazgını bir başkasına verdim,
  unuttum ben o güzel yüzünü.
  
  günler geçti, hep telaş içre,
  hayatımı yıktı şarap ve tutku…
  birden hatırladım ben seni ve
  gel dedim, gençliğime çağrıydı bu…
  
  çağırdım ama gelmedin nedense,
  çok gözyaşı döktüm, ilgisiz kaldın,
  mavi yağmurluğunu mahzun giyindin de
  yağışlı gecede benden ayrıldın.
  
  bilmem, gururun nereyi tuttu mesken.
  tatlımsın, sevgilimsin, her şeyimsin…
  mavi yağmurluğunla düşe daldım ben,
  yağışlı gecede giyip gittiğin…
  
  düş kurulmaz, yok artık şefkat ve ün.
  her şey bitti, geldi gençliğin sonu!
  yok artık yalın çerçevede yüzün,
  elimle masadan kaldırdım onu.
• rusya için yazdığı şiir enfestir...
  insanın içini titretir,
  okurken...
  
  "rusya, yoksul rusya" der,
  1908 senesinde aleksandr blok...
  hüznünü koyar ortaya, serer akşamın karanlığında. dizelerde yaşam filizlenir sonra.
  
  ----rusya-----
  
  işte o altın yıllarda olduğu gibi
  aşınmış üç eyer kayışı sallanıyor yine
  ve renk renk üç tekerlek dingili
  dalıp çıkıyor eğri büğrü izlere…
  
  rusya, yoksul rusya!
  kül rengi köy evlerin senin
  ve rüzgârın taşıyıp getirdiği türküler
  gözyaşları gibidir ilk sevgimin
  
  acımak elimden gelmez sana
  ben kendi boğuntumu yaşamaktayım şimdi…
  git, istediğin büyücüye
  teslim et haydut güzelliğini!
  
  varsın büyülesin seni ve aldatsın
  yok olmazsın yitip gitmezsin nasıl olsa
  o güzel çizgilerin belki
  dumanlanır biraz, kaygıyla…
  
  ne çıkar bir kaygı daha eklenmişse
  çağıltılı nehre bir gözyaşı daha damlamış ne çıkar…
  sen o'sun yine, ormanlar, tarlalar…
  ve kaşlarına kadar nakışlı bir boyun atkısı…
  
  ve katlanılmayacak hiçbir şey yoktur artık
  sezilmez nasıl akıp gittiği uzun yolların
  parlayıverdiğinde, uzakta bir yerde
  atkının altından bir anlık bakışın
  ve usul bir tasayla çınladığında
  boğuk türküsü arabacının…
  
  1908
• karisi unlu kimyager mendeleyev’in (bkz: periyodik tablo) kizi lyubof mendeleyeva’dir. ılk ask siirlerini onun icin yazmistir. rus bir arkadasimin dedigine gore sair karisini o kadar kusursuz bir sekilde tahayyul edermis ki, sonunda kendi yarattigi o hayale asik olmus. karisi ise bu hayali ve noksansiz kisilikle mucadele edemeyecegi icin hayatini oldukca mutsuz gecirmis. demek ki askin da fazlasi zarar.
• "durgun yıllarda gelmiş olanlar dünyaya
  anımsamazlar geçtikleri yolları"
• dmitri şostakoviç'in alexander blok'un şiirleri üzerine 7 romansı (seven romances on poems by alexander blok) diye bilinen yapıtı çağdaş kantat (oda kantatı) uygulaması sayılırmış.
  
  "doğru, kendini yaralamak zordur, hatta tehlikelidir: blok^* onikiler'i yazarak kendinde ölümcül bir yara açtı. ama canlı bir insan için bugünü dün gibi yaşamak ve dünü bugün gibi yaşamak çok daha zordur." yevgeni ivanoviç zamyatin
  
  (ilk giri tarihi: 26.4.2016)
• 1914 tarihli ünlü bir şiiri şu dizelerle başlar:
  
  durgun yıllarda gelmiş olanlar dünyaya
  anımsamazlar geçtikleri yolları;
  biz rusya’nın korkunç yıllarının çocukları
  gücümüz yok hiçbir şeyi unutmaya.
• gece, sokak, sokak lambasi, eczane.
  anlamsiz ve los bir isik.
  bir ceyrek asir daha yasasan bile,
  her sey ayni olacak. kacis yok.
  
  oleceksin. bastan baslayacaksin tekrar
  ve tekrarlayacak her sey, eskisi gibi.
  gece, kanalda buzlu dalgalar,
  eczane, sokak, sokak lambasi.
  
  ^*