• araç boştayken çalıştırırsanız debriyaj volana bağlı olur ve boşta da olsa dişliyi döndürmek için marş motoru volanı döndürmek için çok az da olsa zorlanır. he bu fark bi sikimi değiştirir mi hayır değiştirmez.

    not: otomotiv mühendisi

    edit büdüt: balataya boşta olsa bile krankın momentine karşı sürtünme kuvveti uyguladığından basmak balata ömrünü uzatır ama bu büyük bir fark sağlamaz. debriyaja basmadan çalışmayan araçlarda bunu koyma sebebi bu küçük fark değil çocuğun falan gelip marşı çevirmesin diyedir ya da dikkatsizlikle viteste çalıştırma diyedir.

    edit2: böyle kandırıyormuş gibi hissettim daha mühendis değilim mezun olmadım ama bu bilgilerin de mezun olmamla alakası yok zaten

    edit 3: bu dediklerim üzerine debriyaj balatasının ömrünü uzatmak için debriyaj yayının ağzına tükürmeyin, ışıklarda durduğunuzda debriyaja basılı tutmayın boşa atın.

    ayrıca artık mühendisim kimseyi kandırmıyorum çok şükür
  • özellikle abd pazarına sunulan düz vitesli araçlarda, sürücünün motoru yanlışlıkla viteste çalıştırıp kaza yapmasını önlemek amacı ile ilave edilen bir sistemdir.

    clutch switch, debriyaj pedalına entegre edilmiş bir düzenek olup, ancak debriyaja basıldığında marş motoruna giden tetik devresini tamamlamak üzere tasarlanmıştır.
    nedeni de, olası bir kaza durumunda üreticinin dava edilmesini önlemektir.

    araca faydası olup olmadığına gelince, tipik bir otomobil motorunu çalıştırmak için, marş motorunun (hava sıcaklığına vs bağlı olarak) yaklaşık 80 ila 130 amper güce ihtiyacı vardır. en ucuz araç aküsü dahi bu ihtiyacı fazlası ile karşılar (araç akülerinin marş kapasitesi 380 - 1100 amper arasındadır, bu değer ne kadar yüksekse, o kadar iyidir aslında)

    debriyaja basılmadığı takdirde (o vites boşta olacak tabi) gereken ilave yük ihmal edilebilir seviyededir. aracın, akünün, marş motorunun ömrüne ölçülebilir bir olumsuz etkisi olmaz.

    ancak...

    aracı debriyaja basarak çalıştırmanın pek bilinmeyen olumsuz bir etkisi vardır:

    içten yanmalı motorlarda krank milinin ileri geri hareketini kontrol altına almak için özel bir yatak kullanılır. bu yatağın türkçe adı gezi ayı olup, thrust bearing olarak bilinir.

    motor çalışmıyorken bu yatakların yağ beslemesi de yoktur, dolayısı ile en savunmasız haldedirler.
    debriyaja basıldığında baskı plakası volan üzerine yüzlerce kilogramlık (hatta, modeline göre ton seviyesinde) baskı uygular. bu baskı aslında volana bağlı olan krank milini de ileri itmeye zorlar, tüm bu baskıyı da gezi ayı (thrust bearing) karşılar.
    motor çalışıp, yağ pompası yeterli devirde dönmeye başlayıp tüm yatakları birbirlerinden ayıracak basınçta yağ göndermeye başlayana kadar, bu gezi ayı kuru çalışmak zorunda kalır. metal metale temas eder.

    burada bir noktayı açalım:

    motorun içinde krank, kol ve gezi yatakları vardır. bu yataklar oldukça yumuşak metallerden üretilirler. çalıştıkları yüzeyler ile aralarında ince bir yağ tabakası tutarlar, bu sayede hem sürtünmeyi, hem de aşınmayı en aza indirgerler. aralarındaki yağ tabakasını da yağ pompasının beslediği basınçlı yağ oluşturur. bir sebepten dolayı bu yağ tabakası oluşmazsa, küçüklü büyüklü felaketler yaşanır.

    işte sürekli debriyaja basılarak çalıştırılan araçlarda bu gezi ayı (thrust bearing) daha çabuk aşınır, bu da krank milinin toleransların dışında eksenel (ileri/geri) hareket ederek daha başka parçaların da aşınmasına yol açabilir.

    bu aşınma özellikle yağı zamanında değiştirilmeyen motorlarda daha belirgin hale gelir, araç sonunda bir gün sanayiye park edilir...

    ha, motoru debriyaja basarak çalıştıracaksanız sentetik yağ kullanabilirsiniz. sentetik yağın yüzeylere tutunma özelliği çok daha yüksektir, aşınma riskini azaltır.
    bir de, reklamların gazına gelmeyin, yağınızı sık değiştirin. motorunuzun ömrü için yapabileceğiniz en ucuz sigorta içinde iyi ve niteliği bozulmamış yağ olmasıdır.

    bu arada, istanbul trafiğinde düz vites kullanan kekolar diye cümle kuranlar da bir çay getirsinler, onlara da otomatik vitesin ne boktan bir halt olduğunu ayrıca anlatırım.
  • şanzıman ömrü açısından oldukça faydalı olan bir davranıştır. araç debriyaj basmadan çalıştırıldığı zaman şanzıman içerisindeki dişliler çarklar vs dönecektir. ancak debriyaja bastığınız zaman dönmeyecektir ve araç daha rahat çalışacaktır. bir kere debriyaja basmadan bir kere basarak denerseniz farkı siz de göreceksiniz.

    zaten günümüzdeki pek çok modern araba ve eski japon/kore otomobilleri debriyaja basmadan çalışmamaktadır. üreticiler bunu bizler için düşünmüş.

    zorunlu edit: eklemeyi unutmuşum. sadece şanzıman korumak için değil tabi bu özellik. debriyaja basarsanız aracı diyelim viteste unuttunuz, öndeki arabaya bindirmezsiniz. ama debriyaja basmadan viteste araba çalıştırırsanız araba aniden ileri doğru fırlar.
  • toyota marka araçların, tüm düz vites modellerinde standart olan bir özelliktir.
    belki diğer japonlarda da vardır ama kullanmadığım için bilemiyorum.

    ayrıca alışkanlıktır, debriyaja basarak araç çalıştırırım.

    edit : sanırım 2010 öncesi modellerinde yokmuş ya da daha eski düz viteslerde.
  • aceleniz varsa ve arabayı çalıştırıp hemen kalkmanız gerekiyorsa yapmanız elzem olan harekettir. çünkü debriyaja basmadan çalıştırıp hemen birinci vitese atmak istediğinizde gaaaarç diye bir ses duyma olasılığınız çok yüksek.
  • bizim bir broadway'imiz vardı. bir ayak debriyajda, öbürüsü frende, bir el jiklede, öbür el kontak anahtarında olmadan çalışmazdı.

    öyle bir alışkanlık yapmış ki o ilk araba, hala, her araba çalıştırışımda sol elim jikle arıyor, sol ayak debriyaja, sağ ayak frene otomatik olarak gidiyor. tamam şimdiki arabam debriyaja basmadan çalışmıyor zaten de, o broadway sağolsun, arabanın otomatikliğine hiç gerek yoktu.

    bu arada bilmeyenler için
    (bkz: jikle)
  • renault aracim var (start/stop), kendisi calistirirken zaten debriyaja basmami istiyor, sebebi uzun omurluluk acisindan mi hic bilmiyorum. zaten bircok seyi bilmiyorum bu arabalarla ilgili... gad dem it...
  • öncelikle, ben mühendis değilim. o yüzden, bilgimin de bir önemi yok; yazmıyorum.
  • arabayı çalıştırırken debriyaja basmayan insanların varlığını göstermiştir.
  • vites boşta olduğu sürece önemli olmayandır. 8 yıl düz vites araç kullandım bir kere debriyaja basarak çalıştırmadım. periyodik bakım dışında bir şeyle de uğraşmadım. bahsettiğiniz araçlarda viteste unutulmuş aracı çalıştırmaya çalışan insan faktörünün önüne geçilmeye çalışılmıştır. kraldan çok kralcılar sizi.
hesabın var mı? giriş yap