avrupa tarihi

• elime geçen bir kaç ders kitabına ve ilk-orta ogrenimini avrupada yapmış arkadaşlarımın söylediğine göre içinde türklerin düşman olarak dahi yeralmadığı bir tarih sınıflandırması. hani balkanlar bizimdi? sonra viyanaya dayanmıştık? bu işte bi hinlik var ama...
• bi cok siyasi tarih veya uygarlıgın gelisim tarihi kitaplarından az ya da cok bilgi edinebileceginiz aslında turk tarihi ile de iliski kurulursa çokca faydası olabilecek ve guzel bir kitap secebilirseniz (merak edenler icin) dunyanın bu gunlere gelisinde kafanızı kurcalayan bi cok soruya cevap bulabileceginiz onemli bi konudur.
  kitap ornegi: oral sander - siyasi tarih 2 ciltlik guzel eseri
• ne kadar doğrudur ölçecek tarih birikimim yok lakin şöyle de üç buçuk dakiklık özetini yapmışlar. izlemesi çok eğlenceli.
• hızlandırılmış bir özetini izlemek için; http://www.liveleak.com/view?i=14d_1348362692
• yaklaşık son 3000 yıllık kısmı şöyle harita üzerinde güzel bi şekilde anlatılmış.
  
  http://www.worldology.com/…pe/europe_history_lg.htm
  
  not: şu video olarak anlatılan değil.
• soykırımlar ve sömürüyle doludur. nerdeyse tüm önder ülkeleri bu olaylara karışmıştır. ama şimdi hiçbir şey yokmuş gibi takılmaktadırlar. abd ile tarihi acayip muhteşemmiş gibi çek panpa modundadır bunlar.
• (bkz: europe a history)
• yazının bulunmasından günümüze kadar olan evrede kaynağını girit uygarlığından almıştır.
  özetle avrupa tarihi,
  girit uygarlığına kadar epey sessiz kalmıştır. daha sonra yunan ortaçağı adı verilen feodal bir dönemle, istilalarla, özellikle güneydoğu bölgeleri sürekli kaynamıştır. aynı zamanda bu olay, merovenj-karolenj fransası, kutsal roma ve norman istilalarının(haçlı seferleri) yaşandığı avrupa tarihi için iyi bir prova olmuştur. yıllar geçtikçe yunanistan'da şehirler kurulmuştur. ticaret artmış, kolonizasyon başlamış(mö 700)tır. atina ve sparta gibi köklü şehirler inşa edilmiş. avrupa tarihi prova yapmaya alışkın olduğundan ikinci kolonizasyonu (ms1600) daha sistematik hale getirerek emperyalizme dönüştürmüştür. tekrar antik yunan'a dönersek, bu defa milliyetçilik dalgası, tiranlar, baş düşman perslere karşı birleşme fikirleri, demokrasi, özgürlük,felsefe, bilim gibi düşüncelerde patlama yaşanmıştır. perikles gibi bir politikacı çıkmış, atina birliğini kurmuştur. spartalıları kolayca yenmiş ve bütün yunanistan'ı tek bayrak altında toplamaya çalışmıştır. ancak sparta, makedonya, pers imparatorluğu hatta sömürgeleri bile kendisine düşman olmuştu. sadece delos birliği ve kıbrıs destek vermişti. kıbrıs da o tarihlerde yeni yeni yunanlılaşmaya başlayan bir ada idi. sonuç, perikles mağlup edilmiş ve persler rahat bir nefes almıştı (peloponnez savaşı). ancak yunanistan'da sular durulmadı, sparta, theb, makedonya ve atina sürekli mücadele etti. atina, perslere karşı batı anadolu'da bir ittifak bile kurmuştu. ancak yine kaybeden tarafta oldu. persler artık atina'ya kadar ilerlediler. bu tehdit üzerine yunanlılar birleşme yolları aradı. sparta ve theb birkaç deneme yaptılarsa da başarısız oldu. bunu gerçekleştiren makedonya olacaktı. makedonya fetihleri ve helenistik dönem ile birlikte avrupa tarihi sahasını genişletti. artık italya'da da kaynamalar yaşanıyordu. avrupa tarihinin ikinci dönüm noktası roma oldu. roma ile birlikte uygarlık avrupa'nın birçok yerine yayıldı. ancak daha sonra istilacı germen ve gotlar harekete geçtiler. yıllarca roma imparatorluğu'nun içini kemirdiler ve hunların baskısıyla çökmeyi hızlandırdılar. batı roma yıkıldı, avrupa çorba oldu. vandallar, vizigotlar, ostrogotlar, franklar, germenler, gepidler, saksonlar, alamanlar, lombardlar, burgundlar, hunlar ve bir adet doğu roma. prova sona erdi. avrupa tarihi, sahneye taşınmalıydı. uzun yıllar çorba halinde olan avrupa tarihine girit etkisi yaratacak olan uygarlık endülüs uygarlığı olmuştur. daha sonra franklar yükseldi ve yukarıdaki provayı, sahnede başarıyla sergilediler. feodal çağ başladı. bir de bunun üzerine normanlar da sahneye indiler, onlar bu istilanın provasını "deniz kavimleri" adıyla yapmışlardı ve mö 1100lerde anadolu'yu, troya'yı, mısır'ı, lübnan hattını istila ettiydiler. iki asır sonra ticaret yeniden önem kazandı avrupa'da. bunun yanında coğrafi keşiflerle büyük kolonizasyon hareketi başladı. avrupalılar bunun da provasını yapmışlardı ama bu defa emperyalizmin doruk noktasına ulaşıldı. avrupa haricinde kalan hemen hemen her yer koloni oldu. yukarıdan alıntı yaparsak "milliyetçilik dalgası, tiranlar, baş düşman perslere karşı birleşme fikirleri, demokrasi, özgürlük,felsefe, bilim gibi düşüncelerde patlama yaşanmıştır. " persler kısmı yerine ruslar yazdığımızda herhangi bir şey değişmeyecektir. fransız ihtilali, aydınlanma çağı, bilimsel buluşlar vs. pericles'in 23. kuşaktan torunu olan(şaka) bismarck, alman birliğini kurdu. fransızları yendi ve ruslara karşı birleşmek için avusturya-macaristan ile ittifak yaptı. ancak, ingiltere, fransa, amerika ve rusya, almanya'yı zor da olsa ezdi. ancak sular durulmadı. provaya baktığımızda ikinci peloponnez savaşı (corinth savaşı) çok heyecanlı yapılmamıştı. ama hitler, sahnede savaşın hakkını verdi. milyonlarca insan öldü. savaşı sovyetler kazandı ve ruslar berlin'e girdi. bu tehdit avrupalıların gözünde napolyon'u, bismark'ı, hitler'i ve dögol'ü haklı çıkarıyordu. uzun müddet birleşme olmadı ama nato ve ab birbirlerine kenetlendiklerinde sovyetlerin işi bitti.
  not: özetinin özetinin özetinin... özeti bu kadar.
  yazının da özeti için: (itici uygarlık + feodalizm + kolonializm + liberalizm + globalizm) . 2
  x kümesi = yunanistan, avrupa
  f(x) = (u+f+k+l+g).2/x
• aşağıdaki videoda tarihlere göre avrupa nüfusu siyasi haritaya göre gösterilmiş. pek çok açıdan faydalı bir video olduğunu düşünüyorum:
  
  https://www.youtube.com/watch?v=uy9p0qsxlni
• miniklere bir canlandırma hikayeyle ortaçağ avrupasından günümüze, "tarafımdan" özeti:
  vakti zamanında bir orman(avrupa) varmış. bu ormanda bir sürü hayvan varmış. ama kral, her zamanki gibi aslan (roma) imiş. aslan güçlüymüş, herkesi yeniyormuş. ama o da yaşlanmış. en nihayetinde kurt sürüsü(kavimler göçü) aslanı parçalamış. bir müddet orman başsız kalmış. sonra ormanın çeşitli yerlerinde sözleri geçen hayvanlar çıkmış. batı ormanlarının kurdu(frank) batıyı idare etmiş, güney ormanlarının kurdu(got) güneyi idare etmiş, doğu ormanlarını ise, aslan sürüsünden geriye kalan tek erkek aslanı(bizans) idare etmiş. ancak o erkek aslan, henüz çok genç ve çelimsiz imiş. bu da onu güçle idare etmek yerine akıllıca idare eden bir aslan haline getirmiş. aslan kurda direk karşılık vermek yerine kurtları birbirine kırdırmayı iyi bellemiş. yıllar geçmiş, kuzeyden ormana sırtlan(viking) sürüsü inmiş, doğudan yine bir kurt(avar) sürüsü dadanmış, güneyden çitalar(araplar) saldırmış, kurtlar ölmüş(frank-got) yerine yenileri geçmiş ama çelimsiz aslana hiçbir şey olmamış. derken onun da epey yaşı gelmiş. tam ölecekken yine toparlıyor, kendine geliyormuş. yine bir kurt(selçuklu) dadanmış, yine ölmemiş. bu sefer bir ayı(normanlar) çıkmış. önüne geleni parçalıyormuş. önünde kimse duramamış, bölge kurtları ya ayıya katılmış, ya da ayı tarafından öldürülmüş(norman istilası). en sonunda ayı, gözünü doğu ormanlarına dikmiş(haçlı seferleri). ne kurt bırakmış, ne çita. genç ve çelimsiz aslan(bizans), bu ayının direk karşısına çıkamamış. ama en nihayetinde karşılaşmışlar ve ayı, aslana ölümcül bir pençe atmış. artık aslanın ayakta duracak hali kalmamış, etrafını çeviren kurt(selçuklu, bulgar, rus, peçenek, kıpçak) sürüsü artık aslanı parçalamaya hazırlanmış. ama bu sefer de aslanın imdadına uzaktaki doğudan kaplan(moğol) sürüsü yetişmiş. önüne çıkan bütün hayvanları öldürmüş. aslanın etrafındakileri de öldürmüş. belki de aslanı da öldürecekmiş ama o kaplan sürüsü de çabuk dağılmış. çelimsiz aslan(bizans) ayakta zor durur hale gelmiş. doğanın bir kanunu olsa gerek, civar bölgelerden genç bir aslan(osmanlı) çıkıp gelmiş. yaşlı aslanı öldürüp, sürünün başına geçmiş. bu aslan çok güçlüymüş. tıpkı eskilerdeki aslan(roma) gibi kuvvetliymiş. önüne gelen herkesi, her kurdu öldürmüş(bulgar, sırp). lakin kendi sürüsünün bir ihaneti ile doğudan bir kaplan(timur) tarafından yaralanmış. ama bu yara onu daha da güçlendirmiş. bu defa büyük kurt(macar) ve çita(memlük) sürülerini de yutmuş. ormanın kalbine kadar ilerlemiş(almanya) kimse karşısına çıkacak cesareti gösterememiş. lakin ormanı büyük bir sel basmış(coğrafi keşifler). orman küçülmüş, sular yükselmiş. orman küçük bir ada haline gelmiş. ama ormanın kralı hala daha aslan(osmanlı) imiş. ama suların da bir kralı doğmuş. o da köpek balığı(ispanya) imiş. bunlar birbirlerine sürekli meydan okusa da kozlarını paylaşacağı bir yer olmadığından dönüp durmuşlar birbirlerinin etrafında. yıllar geçmiş. ama yenişememişler. işte tam o anda hava soğumuş. hem ormanı hem de suyu buzullar kaplamaya başlamış. hem aslan(osmanlı), hem köpek balığı(ispanya) gücünü koruyamamış. artık kimse onlara kral diyememiş. çünkü hem karada hem denizde kendi hükümdarlığını ilan eden iki yeni hayvan gelmiş. karaya kutup ayısı(rusya), denize de katil balina(britanya) gelmiş. balina(britanya), köpek balığını(ispanya); kutup ayısı(rusya) da aslanı(osmanlı) kırmış. ölümcül yaralar bırakmış. güçsüz olduğunu görünce kutup ayısı ile balina, gözlerini birbirlerine dikmişler. uzun yıllar onlar da uzaktan mücadele etmiş. ama yenişememişler. yaşlanınca sürülerinden başkası çıkmış bayrağı devralmış.(denizde abd-karada sovyet). ama yenişememişler. zaman zaman sular yükselmiş(1991), zaman zaman buzul kütleler(21.yy) artmış. işte biz tam buradayız.