bakü metrosu

• hâlâ iş görür ve hizmet verir durumda olmasına rağmen yapısı daha çok bizim şehir içi banliyo trenlerine benzemektedir. çok gürültülü çalışmakta ve ses sistemi yoluyla yapılan ikazlar inanılmaz rahatsız etmektedir. metro her istasyonda farklı bir melodi kullanmakta ki-bu melodiler azeri bestecilerin ünlü eserlerinden motiflerdir- ve yolcular vagonlara bindikten sonra duyulan son cümle "kapılar bağlanir" cümlesi olmaktadır. metro giriş istasyonlarında güvenlik görevlileri elinde çanta valiz olan herkesin kontrolünü ellerindeki manyetik dedektör ile mutlaka yapmaktadırlar.
• 6 kasım 1967 yılında açılmış komünist eseridir. 34,6 km uzunlukta, 2 hattan oluşur, 23 durağı vardır.
  
  planı şöyledir.
• değişik bir metro, başka metrolara benzemiyor, sscb zamanında kalma. ilk dikkatimi çeken çok dik bir merdiven sistemine sahip olması, sanki metal bir tüp içinde ilerliyorsun gibi bir his veriyor insana, derinliği de baya fazla. aşırı sesli ve eski bir araç sistemi mevcut. ama yine de iş görüyor, görevini yapıyor, metro mu metro işte.
• iki hattan ve tek aktarma istasyonundan oluşan basit bir metro sistemi olmasına rağmen, şehrin ve dolayısıyla bakü metrosunun yabancısı olanlar için kafa karıştırıcı olabilmekte. bunun en büyük sebebi de istasyon duvarlarında durak isminin sadece tek tarafta yazması, yani oturduğunuz yere göre durak ismini görme ihtimalinizin yarı yarıya düşmesi, ve çok gürültülü bir şekilde çalıştığı için yapılan anonsları anlaşılamaması da bulunuyor. aktarma istasyonu olan 28 may istasyonunda treninizden indikten sonra diğer hatta ulaşmak için neredeyse 1 km'lik bir mesafe yürümeniz gerekiyor. peronlara ulaştığınızda da trene binmeden önce dijital istikamet panosuna dikkat etmeniz gerekiyor, zira aynı perondan, dakika aralığı ile iki farklı istikamete giden trenlere binilebiliyor.
  bakü metro şeması
  
  metro duraklarının binaları dışarıdan herhangi bir özelliği olmayan binalar gibi görünse de durakların kendisi, tıpkı moskova metrosunda olduğu gibi, birer sanat eseri. mozaikler, resimler, fotoğraflar ve rölyeflerle süslenmiş, ama ilginç bir şekilde fotoğraf çekmek yasak.
  
  metroya binmek için önce vezneden kart alınıyor, sonra da otomatlardan para yükleniyor. biniş ücreti 20 qepik, o yüzden para yüklerken taksilere pazarlıkla bile en az 5 manat vermeniz sizi yanıltmasın. kartınıza çok fazla para yüklemenize gerek yok.
  
  metroda dikkat edilmesi gereken en önemli şey ise kapılara söykenmemek ve zibillemenin qadağan olduğunu unutmamak.
• xalqlar dostluğu adlı istasyona sahip metro.
• tarihteki en korkunç metro kazasının gerçekleştiği yerdir.
  
  --- spoiler ---
  
  28 ekim 1995 yılında bakü ''kırmızı'' metro hattının yıldız ve narimanov istasyonları arasındaki tünelde yangın çıkar. ne yapacağını şaşırmış makinist treni tünelde durdurur. paniğe kapılmış insanlar treni aceleyle terk etmeye kalkışırlar. tünelde hava filtrelerinin eskimiş olması ve arama kurtarma ekiplerinin müdahele etmekte geç kalmaları nedeniyle büyük can kaybı yaşanır. kazadan sonra açıklanan istatistiğe göre kaza sırasında yanarak, dumandan zehirlenerek ve arbedede ezilerek toplam 300 kişi hayatını kaybetmiştir. 400'e yakın kişiyse yaralanmıştır. olay için önce terör saldırısı ihtimali gözden geçirilsede sonradan araştırmalar sırasında olayın eskimiş sovyet ekipmanları kullanmanın sonucu ortaya çıkan bir kaza olduğu tespit edilmiştir.
  --- spoiler ---
  
  http://en.wikipedia.org/wiki/1995_baku_metro_fire
• işe gidiş ve dönüş saatlerinde bildiğin çin metrosu kadar kalabalık olan bir metro. hava almak inanılmaz derece zor zaten o zor havayı alabilmek için inmeyi ve binmeyi bilmeyen insanlar arasından metroya binmeniz gerekiyor. sabah ve akşam pik saatlerde o kadar sıkışık oluyor ki hiç bir yere tutunmadan gidebilirsiniz.
  
  binmeyi ve inmeyi bilmiyor olabilirler ama bir bayan gördüklerinde kalkıp yer verecek kadar da centilmenler. (en azından haklarını vermek lazım)
  
  ortalama metro geliş zamanı 1-1,5 dakika arasında. yani türkiye'deki gibi aman kaçırdım off şimdi işin yoksa bekle yarım saat deme lüksünü size vermiyor.
  
  kartla geçiş yaptıktan sonra yürüyen merdivenlerden inerken altta göt kadar kulübenin içinde oturan bir görevli bayan var. sürekli merdiveni izliyor, sıkılmıyor mu diye düşünmedim değil. oturmaktan resmen ümit usta gibi şişmişler, bir de ellerine arada mikrofon alıp ne dediğini hala anlayamadığım bir şekilde sesleniyor ve ilginç olanı da yukarıdaki bir görevli de aynı şekilde yanıt veriyor. bu dili öğrenmeliyim en kısa sürede. (eşime sordum ki azerbaycanlı olmasına rağmen o da bön bön baktı)
  
  çoğu kişi siz metro kartınızı doldururken yanınıza gelip para uzatıp kartınıza para yüklemesine alışın zira çoğu kişi arada da olsa metro kullandığı için kart almayı gerek görmüyor. zaten biniş 0.20 qepik olduğu için gayet normal.
  
  metro kartlarının dolum yeri hem bozuk para hem de kağıt para kabul ettiğinden gayet kullanışlı.
  
  metro girişlerindeki polisler genelde birbirleri ile sohbet ettiğinden elinizdeki poşet, çanta gibi şeyleri aramaya vakti olmuyor. zaten olsa da ellerindeki cihaz ile şöyle bir yokluyorlar. çok etkili olduğunu sanmıyorum zira metro içine gayet kesici delici silah sokmak mümkün ama her yerde kamera ve polis olduğundan ve kimse de polisle uğraşmak istemediğinden bunu yapmak istemiyorlar.
  
  28 may aktarma merkezinden 28 may meydanına çıkmak 1 dakika ama ne hikmetse çıktığınız yerden girmek hala imkansız çünkü nedenini hala bilmediğim bir şekilde girişler kapalı. bunun yerine yer altına inip epey bir yürümeniz gerekiyor. bu avm'den çıktığınız kapıdan girememek gibi bir şey. girmek için yer altına inip epey bir yol yürümeniz gibi. saçma. 2 senedir açamadılar o girişi artık neler oluyorsa orada. ***
  
  metro içinde 2 senedir gördüğüm metro hatları haritasında yeni hatlar yapımı gözükmekte ama ne hikmetse bu konuda bir gelişme yok. hani sıkılırsak ileride böyle şeyler de yaparız tadında bir çalışma niyetine koymuşlar. şimdilik yeşil hat ve kırmızı hat var bir de 28 may - xetai arasında gidip gelen kısa hat var.
  
  edit: *** sonunda 28 may girişi açmışlar çok şükür. artık yer altına inip gereksiz yere yürümek yok.
• dünyanın en ucuz metrosu. türk lirası ile sadece 40 kuruş. 0,20 azn yani. her durakta farklı melodi çalmaktadır. köroğlu durağında savaş müziği çalınca epey irkildim. ayrıca hiçbir kadın ayakta kalmaz bu metroda. çünkü her erkek hemen yer veriyor. ben vermeyince kendimi rahatsız hissettim.
  
  her yere (hemen hemen) ulaşım rahatlıkla sağlanır. ringlere biniyorsunuz zaten metrodan sonra. 28 may ve sahil durakları sizi hoppadanak sovyetler mimarisi ile karşı karşıya bırakıyor.
  
  güzel metrodur.
• oldukça ucuz ve iş gören metrodur. bakü'ye birkaç kez giden ve farklı bölgelerinde bulunan biri olarak, metro hatlarının çoğu kez günümü kurtardığını söyleyebilirim.
  
  ancak havalandırmanın olmaması nedeniyle, ter ve havasızlıkla yolcularını sınar. azeri bir arkadaşım, bu koşullar yüzünden kalp krizi geçiren kişilerin olduğundan bahsetmişti. ne kadar doğrudur bilemiyorum ama imkansız değil.
  
  durak adları azerice haricinde ingilizce de anons edilmektedir. ama ufak enteresanlıklar da yok değil. örneğin sonraki istasyonun 28 may olduğunu belirtmek için "the next station is yirmissekkiz may" anonsu yapılır. bir nevi empiüç, philadelphia yetmişaltıırs muhabbeti.
• hiç binme ihtiyacı hissetmedim ama ucuz ve birçok noktaya ulaşımı mümkün..