• çan eğrisi, en basit anlamıyla, sınıfta alınan en yüksek alınan not ile en düşük notlar ortalama olarak alınarak geçme notları hesaplanır. bu hesaplama sonucu öğrencilere ortaya çıkan puanlara göre harf notu verilir. örneğin, çift haneli not sisteminde (ff ila aa) 0-39 ff, 40-44 dd, 45-49 dc, 50-59 cc, 60-69 cb, 70-79 bb, 80-89 ba, 90+ aa dır ancak çan eğrisi sonucu geçme notu 20 (yani dd) 65 ile de aa alınabilir. uygulamada öğrenciler bu uygulamayı kötüye kullandığı veya kullanılabileceği (örneğin herkes düşük alarak 50 ile bb ile geçmek için) için çan eğrisine bazı hocalar ve üniversiteler ve aöf alt limit getirmiştir buna göre çana göre geçme notu ne çıkarsa çıksın misal 30 altı ortalamayla dersten geçer harf vermemektedir. ayrıca çan eğrisi sisteminde eğer sınıf çok iyiyse geçme notu 60lar hatta 70ler seviyesine çıkabilir bu durumda 50 alan bir kişi dersi geçemeyecektir. yukarıda anlatılan sistem en basit anlamıyladır detaylı hesaplama ve bilgi için1. ek olarak belirtmek isterim ki çoğu özel üniversitede bölümler (hukuk hariç) çok az olduğu için 20 kişi gibi organize olunarak çanı düşük çıkarmak mümkün.

    çan eğrisi sistemi tamamen subjektif bir sistem olduğu için insanların ortalamalarıda tamamen subjektif ve gerçeği yansıtmamaktadır. ülkemizde 250 puanla %25 burslu mühendislik fakültesine girilebilmektedir bu üniversitelerde ki hocalar gerçekten çok donanımlı hocalar olabilir ancak hocalar ne kadar donanımlı olursa olsun sınavda sorularan sorulardan hocaların bekledikleri geri dönüş öğrenci kitlesi ile paralellik gösterir. örneğin boğaziçi'nde yapılan bir sınav ile öğrenci kalitesi çok düşük olan bir vakıf üniversitesinde yapılan bir sınav aynı olabilir (sınav soruları olarak) ancak o sınav kağıdını okuyan akademisyenin beklediği detay ve bilgi farklıdır. bu beklenti sözel bölümlerde daha belirgindir (sözel bölümlerde birebir aynı sınavlar yapılabilir ancak beklenti aynı düzeyde olmaz). matematiksel bölümlerde ise sonuçlar belli olduğu için içeriksel olarak bire bir aynı bir sınavın yapılma ihtimali düşüktür daha düşük bir seviyede aynı konuları içeren sorular içeren sınavlar yapılır. bu sebeplerle seviyesi kötü olan bir okulda akademik bilgi seviyesi yeterli olmamasına rağmen bir kişi 3.40 ortalama yapabilirken iyi bir üniversitede veya çan olmayan bir okulda akademik olarak çok bilgili bir kişi 3.00 ortalama ile mezun olabilir.

    belirtmek isterim ki bilim sonuçların tekrarlana bilmesi esasına dayanır eğer her sefer de farklı sonuca ulaşılıyorsa o veri bilimsel veri değildir bilim subjektif değil objektiftir. sınıfın seviyesinin düşük olması ile alınan harf notlarının yüksek olması kabul edilemez. üniversitelerin verdikleri diplomalar ve transkriptler o kişinin belli bir akademik bilgiye sahip olduğunu gösteren belgelerdir. eğer çan eğrisi var ise bazı dönemlerde 3.70 mezuniyet ortalamaları ile akademik bilgisi zayıf insanlar mezun olurken bazı dönemlerde ise (çok başarılı bir sınıfı içeren dönem ) 3.00 ortalama ile 3.70 ortalamadan çok daha fazla bilgili kişiler mezun olabilmektedir. bu durumda bilimin asıl amacı olan tekrarlanabilirlik ortadan kaybolmakta ve ulaşılan sonuçlar sınıfın kitlesine göre farklılık göstermekte ve artık bir bilimsel veri niteliklerini kaybetmektedir. halbuki üniversite bilimdir ve üniversitelerin objektif değilde subjektif değerlendirmesi kabul edilemez.

    bu durum çeşitli sonuçlara yol açar misal iş verenler veya yüksek lisans kabul kurulları (bilim sınavı yapmayanlar) hangi dönemin iyi olduğu hangi dönemim kötü olduğunu anlayamamaktadır. bu durum ise üniversitelerin diplomalarına ve transkriptlerine olan güveni zedelemektedir. buna karşılık çan eğrisi olmayan bir okulda alınan notlar objektiftir. iş verenler ve yüksek lisans kabul kurulları bir teredüte düşmez çünkü alınan notların sınıfa göre değişmediğini bilirler.

    buna ek olarak bazı üniversitelerin bazı bölümlerinde çan eğrisi sistemi bulunmakta fakat bazı üniversitelerin bölümlerin de ise bulunmamaktadır. çan eğrisi olan ve iyi olmayan okullardan (öğrenci kitlesi iyi olmayan) mezun olan kişilerin yüksek lisans bilim sınavlarında nasıl döküldüğünü gözümle görmüş bulunmaktayım.

    bu sebeplerler farazi bir başarı yaratmamak ve çan eğrisi olmayan okullarda okuyanlar ile aralarında bir adaletsizlik oluşmaması için çan eğrisi kaldırılmalıdır. 70 ile aa getirmek ile 90 ile aa getirmek arasında dağlar kadar fark vardır.

    eğer çan eğrisi ile devam edilirse bile transkriptlere her yarı yıl ve her ders için çan eğrisi ortalamsı yazılmalı ve hangi notla hangi harf notunun geldiği belirtilmelidir. insanlarda gerek iş başvuruları (hiç iş deneyimi olmayan yeni mezunları işe alırken ) gerek ise yurt dışında ki üniversitelere yapılan yüksek lisans başvurularında bu husus dikkat alınır. 60 ile ba alınan bir okuldan ba almakla 80 ile ba alınan bir okuldan ba alınması aynı şey kesinlikle olamaz ve bu durum mutlak suretle transkriptte bulunmalıdır. eğer bulunmaz ise iyi bir sınıfta okuyan veya çan eğrisi olmayan bir okuldan mezun olan kişilere büyük haksızlık olur. ve bu hakkaniyetle bağdaşmaz.

    şu savunulabilir sınıf çok iyiyse insanlar 70 ile cc alıyor ise o zaman da çan eğrisi olana haksızlık oluyor denebilir ama türkiyede böyle bir şey olma ihtimali çok düşük olsa dahi transkriptlerde çan ortalamaları yazarsa bu sorunda ortadan kalkar.

    hemen belirtmeliyim ki, benim çalıştığım şirkette bizler hiç iş tecrübesi olmayan yeni mezunları işe alırken ingilizce seviyelerini belgelemelerini (toefl veya ielts ile) ve transkriptlerini istiyor ve mülakat yapıyoruz. değerlendirme sürecinde ise transkripti değerlendirirken o okulda çan olup olmadığını teyit ediyoruz. bu doğrultuda mülakat ve ingilizce seviyesi yakın olan adaylar arasında ortalaması 3.60 olan yerine 3.10 olan adayları aldığımız adaylar oluyor. ayrıca stajlarına ve iş deneyimlerine göre okulların başarısını derlediğimiz kendi arşivimiz bulunmakta ve yeni bir aday başvurduğunda (iş veya staj) okuduğu okulu kendi arşivimiz göre de değerlendiriyoruz. ancak yurt dışında ki okulların ve bilim sınavı olmayan okulların yüksek lisans başvurularında bu şekilde bir değerlendirme şansı çoğunlukla olmuyor bu kurumlar okulların verdiği transkriplere güveniyorlar ve bu transkriptlerde hangi dersten hangi puanlarla hangi harf notunun alındığı bilgisi bulunmamakta. bu durumun ortaya çıkardığı sonuç ise üniversitenin itibarına oluyor. misal beykent veya kültür üniversitesinin ismi negatif anılırken (bazı bölümler için) koç üniversitesinin ismi gayet olumlu ve saygın anılıyor halbuki kültür üniversitesinin bazı bölümlerinde koçtan çok daha iyi hocalar olmasına rağmen (bunun sebebi hocaların beklentisi olduğu yukarıda açıkladı). bunun sebebi insanaların beykentten 3.40 ile mezun kişileri işe alması ve sonucunda bu kişilerin işten beklenileni karşılayamaması oysa koçtan daha düşük ortalama ile mezun biri bu beklentiyi karşılıyor. eğer çan kalkar ise bu üniversitelerde bu kötü algılarından kurtulma şansı ve üniversiteler saygınlık kazandırma olasılığı olabilir. çünkü o zaman beykentten 3.40 ortalama yapan kişinin sınavlardan 80 civarı not aldığını transkriptinden anlayabiliriz.

    bazı bölümlerin puanları,

    elektrik elektronik mühendisliği,1, 261 puanla %75 burslu beykent üniversitesine girilebilmekte.

    bilgisayar mühendisliği, 2, 249 puan ile %75 burslu istanbul gelişim üniversitesine girilebilmekte.

    sözel bölümleri (iibf fakültesi) liste vermiyorum çünkü onlar vakıf üniversitelerinde dolmuyor bile.

    özellikle istanbulda ki üniversiteler seçilmiştir.

    sonuç,

    tüm bu sebeplerle, diploma ve transkript güvenliği, çan eğrisi olan ve olmayan arasında ki adaletsizlik ve subjektifliğin bilimde yerinin olmaması nedeniyle çan eğrisi kaldırılmalı veya verilen transkriptlerde hangi dersin hangi puanlarla hangi harf notu ile geçildiği bilgisi işlenmelidir.

    düzeltme, imla, eklemeler.
  • sınavda bu kadar yazsan kesin aa
  • (bkz: madem evlenecektin çanı niye yukselttin)
  • arkadaş düşüncesini güzel bir şekilde açıklamış.
    yukarıda yazılanlardan akla daha uygun bir karşı argüman ortaya çıkana kadar benim de desteklediğim düşünce.
  • 2010 yılında kocaeli üniversitesi'nde çan eğrisi kaldırılıp yerine bologna sistemi denen meret getirildi. tabi önceden hiç sevmedik. lanet gelsin dedik. çünkü bologna sisteminde, sınavda 60 ve üstü puan alarak dersi verebiliyorduk. 59 aldın mı kalıyordun.

    bu boktan sistemi de bizim üzerimizde denemişlerdi tabii. o yılda artısı eksisi çok tartışıldı. hocaların hepsi yabancıydı konuya. biz de eşek gibi çalışmak zorunda kalıyorduk kalmayalım diye. dört yıl boyunca çok küfür ettik. ama 'keşke çan olaydı' diyenler bile mezun olurken iyi ki geldi bologna dediler. diploma notunu inanılmaz güzel etkileyen bi şeydi.

    çan eğrisinin kalkması bence de gereklidir. vizeye, finale girip 20 - 30 - 40 alıp bi bok bilmeden mezun olmaktan yeğdir.
    çünkü çan eğrisi bomboş mezun olma ihtimali doğurur. eğer kaldırılırsa, bölümüne göre bilgiyle/tecrübeyle mezun olunur.
  • olmayandır. çan eğrisine pekala eşik değerler koyulabiliyor zira istatistik ile her şey yapmak mümkün. ha bun yapabilecek kadar matematikle uğraşmak isteyen hoca sayısı kaçtır bilemem, bence şu an şikayet edilen şey çan eğrisinden ziyade şişirilen notlar olmalı. ancak bu da yeterince düşünülmüş olsa düzgün eğilmiş bir çanın daha iyi olduğu görülür.

    şöyle bir örnek vermek gerekirse: basitlik için alınabilecek notlar sadece a b c f olsun
    dersi alan öğrencilerin notları ise 81 79 61 59 57 03 olsun.

    katalog: 81 a 79 61 b 59 57 c 03 f alır
    kötü çan: 81 79 61 a 59 57 b 03 f alır
    iyi çan: 81 79 a 61 59 57 b(ya da c hocanın insiyatifi) 03 f alır.

    gördüğümüz gibi çan kötü değildir kullanmayı bilmeyen hoca vardır.
  • ilk olarak çan olmayan bir okuldan mezun oldum ve akademik başarım gayet yüksekti bunun yanı sıra halen okumaktayım.

    ikici olarak çan sistemi inanılmaz doğrulukta uygulansa bile bu notların subjektif olduğu gerçeğini değiştirmez.
  • bu çan eğrisi denen saçmalık dünyanın en aptal sistemidir. sınavlar öğrencinin bilgi düzeyini ölçmek ve değerlendirmek için yapılır. bu çan eğrisi denen sikko sisteme göre bazen 10 dönem sonu notu ile bile aa ile geçilebiliyor. yani soruların yüzde 90 ını bilemeyen adam sınıfın en başarılı öğrencisi olabiliyor.
  • sayısal bölümler için kabul edilemez önermedir. ayrıca dönem sonu 10 alan adam dünyanın hiçbir yerinde dersten geçemez. çanın alt-üst sınırı vardır. 50-90 gibi aralık haricinde not alanlar çana dahil edilmez. alt sınır altı da başarısız sayılır.
hesabın var mı? giriş yap