• çanakkale savaşındaki utanç kaynağıdır. tamamen türk olmayan unsurlardan oluşmuştur.bunun sonucunda düşmana tek bir kurşun atmadan dağılmış birliklerdir.bu yapılan kahpelikler yüzünden 57. alay gafil avlanmış. çanakkale savaşı şehitlerinin %60'ı efsanevi 57. alaydan çıkmıştır.

    birinci dünya savaşı'nın ve kurtuluş savaşı kahramanlarından fahrettin altay'ın anılarında bahsedildiği üzere

    kürt ve arap kökenli askerlerden oluşan 72. ve 77. alaylar mustafa kemal'in tepkisine neden olmuştu. "mustafa kemal bey, gelibolu'dan geçerken bize uğradı. kendisini ilk defa görmüş bulunuyordum. enerjik, muhatabına itimat telkin eden, tok sözlü, sarı saçlı, mavi gözlü , düzgün endamlı genç bir komutan. görüştükten sonra kendisini uğurladık. eceabat'a gider gitmez beni telefonla aradı. "aman reis bey, bana verilen 72. ve 77. alay askerleri kürt ve araptır. bir kısmı yezidi, nusayri gibi savaşa karşı insanlardır. bunları geri alsınlar. halis türk delikanlıları olan ve eğitimleri oldukça ilerlemiş bulunan benim eski iki depo alayımı geri göndersinler". tehlikeli bir bölgeye böyle kıymetsiz askerlerin gönderilmesine şaşmış ve başkomutan'a yazmıştık. aldığımız cevap: "artık değiştirilemezler. çalışıp eksikliklerini tamamlasınlar"

    77. alay 1. tabur komutanı binbaşı mehmet emin bey, "efendim! yüksek katınıza çıkmaya utanıyorum. üzülerek belirtmeliyim ki , bütün alayımız çil yavrusu gibi dağınık, savaş alanından kaçmışlardır. bir ucu maltepe'ye kadar gitmiştir. alay komutanını bulamadım. sizin kocadere'ye gelmekte olduğunuzu haber aldığımızdan , bilgi sunmak için buraya koşup geldim!" diyecektir.

    arı burnu muhabereler raporu / mustafa kemal atatürk
  • "arıburnu önlerinde deniz yüzlerce gemiyle örtülmüştü. top sesleri aralıksız devam ediyordu. aramızdaki vadi cepheden gelen yaralılarla dolmaya başladı. ilerimizdeki 72. arap alayının çadırlı ordugahında alaydan kaçan birçok arap erlerin çadırlarda saklandıklarını ve nargile içmekte olduklarını gördük."
    (fahrettin altay - 10 yıl savaş ve sonrası)

    kahraman paşamız fahrettin altay'ın kendilerinden yukarıdaki gibi bahsettiği, tamamı arap ve türkçe bilmeyen askerlerden oluşan, çarpışmalar esnasında mücadele etmek yerine saklanıp bir köşede nargile tüttüren neferlere sahip, utanç kaynağı olmuş alaylardır.

    esasen yarbay mustafa kemal'in tümen komutanı olarak atandığı, yeni kurulan 3 alaylı 19. tümen, çanakkele muharebelerine 57, 58 ve 59. alaylarla katılacakken, muharebelere az bir süre kala 58. ve 59. alaylar başkomutanlık tarafından alınıp yerlerine istanbul'dan, tamamı arap askerlerden oluşan 72. ve 77. alaylar doğrudan eceabat'a gönderilmiştir.

    mustafa kemal, trablusgarp savaşı sırasında arap askerlerinin birlik ruhuna sahip olmamalarına, disiplinsiz davranışlarına ve firarlarına bizzat şahit olduğu için söz konusu iki alayın araplardan oluştuğunu öğrendiğinde bunların geri alınıp yerlerine türk askerlerinden oluşan alayların gönderilmesini başkomutanlıktan talep etmişse de bu isteği reddedilmiş, böylelikle savaşma becerisinden yoksun bu iki alay cepheye sürülmüştür.

    muharebeler sırasında kahraman 57. ve 27. alaylarımızın bu denli ağır kayıplar vermesinde bu arap alaylarının etkin mücadele etmemesinin rolü büyüktür. nitekim; 27. alay komutanı yarbay mehmet şefik aker daha sonra kaleme aldığı "arıburnu savaşları ve 27. alay" adlı eserinde: "eğer, bu arap askeri yerine, bunlarla degiştirilen türk erleri olsaydı, tekrar edilecek türk saldırılarıyla, esasen gündüzden sarsılmış olan avustralyalıların daha o gece vapurlarına çekilmek mecburiyetinde kalmış olacaklarına hükmolunabilir." diyecektir. hatta, yine şefik aker'in anılarında görüyoruz ki; bu askerler, 27. alay'a arkadan ateş etmiş ve iki ateş arasında kalan askerlerimize kayıp verdirmişlerdir.
  • (bkz: türk ve kürt çanakkale'de omuz omuza savaştı)
  • çanakkale savaşı için suriye ve ırak bölgesinden toplanan arap ve kürt kökenli askerlerden oluşan alaylardır. mustafa kemal'in karşı çıkmasına rağmen bu birliklere cephede görev verilmiş ve paşanın korktuğu üzere savaş esnasında, muharebe devam ederken cepheden kaçmışlardır. 57. alay aldığı emre istinaden canını ortaya koyup direnirken, normalde görevleri 57. alaya kanatlardan destek vermek olan bu alayların mensupları cephe gerisinde araziye dağılıp sigara ve nargile içmeyi tercih etmişlerdir. 57. alayın tamamen yok olmasına sebep olmuşlardır. doğal olarak bu korkak hainler için vur emri çıkartılmıştır.
  • insanlığın yüzkarası olmuş suri'leri çanakkale zaferi'ne ortak etmeye çalışan satılmışların iyi okuması gereken başlık.
  • bu heriflerin nargile içmekten başka bir hünerleri yok mu? cengizhanın istilasından beri herifler savaşacakları yerde nargile içiyorlar.
  • kaynak neydi, kaynak emekti.
  • çanakkale kara savaşları başlamadan kısa süre önce mustafa kemal'e verilen iki alay. plana göre bu iki alay, cephenin biraz gerisinde bekleyecek; ihtiyaca göre, daha öndeki sabit birliklere, yardıma gidecektir. mustafa kemal kendi emrine verilen iki alay hakkında fahrettin altay'ya şunları söyler:

    (mustafa kemal bey, gelibolu'dan geçerken bize uğradı. kendisini ilk defa görmüş oluyordum. enerjik, muhatabına itimat telkin eden, tok sözlü, sarı saçlı, mavi gözlü, düzgün endamlı genç bir komutan. görüştükten sonra kendisini uğurladık. eceabat'a gider gitmez beni telefonla aradı )

    “aman reis bey, kumandan paşa’dan rica edelim. bana verilen 72 ve 77 numaralı alaylar arap’tır. bir kısmı yezidi, nusayri gibi savaşa karşı insanlardır. eğitimleri de azdır. bunları geri alsınlar. halis türk delikanlılar olan ve eğitimleri oldukça ilerlemiş bulunan benim eski iki depo alayımı geri göndersinler.” ( fahrettin altay, 10 yıl savaş ve sonrası )

    sonuç olarak mustafa kemal haklı çıkar. kara savaşlarının ilk anlarında 77. alay çabukcak dağılır; yardımcı olmaları gereken 57. alay savunmasız kalıp tamamına yakını şehit olur.

    fahrettin altay'ın aynı isimli kitabından:

    " arıburnu önlerinde deniz yüzlerce gemiyle örtülmüştü. top sesleri aralıksız devam ediyordu. aramızdaki vadi cepheden gelen yaralılarla dolmaya başladı. ilerimizdeki 72. arap alayinın çadırlı ordugahnda alaydan kaçan birçok arap erlerin çadırlarda saklandıklarını ve nargile içmekte olduklarını gördük."

    (not: konuya meraklı kişilere, 1. dünya savaşı podcast serisi tavsiye olunur)
hesabın var mı? giriş yap