• kürtçe. çarşema sor:kızıl çarşamba
    êzîdilerin bir bayramı nisan ayının ilk çarşambasında, baharın gelip yeryüzünün yeniden yeşermesine binaen kutlanır. fakat kürtler arasında kullanılan eski takvime göre kutlandığı ve de miladi takvimi 13 gün geriden takip ettiği için miladi takvime göre nisan ayının 13. sonraki bir günde kutlanır. êzîdîlere göre bugünde allah her sene yer yüzüne bir meleği yeryüzündeki kötülükleri kaldırması ve de yeryüzünde iyilik peyda olması için gönderir.

    (bkz: carsenbe suri)
  • ezidi inancında; doğanın bütün güzelliklerinin bir arada olduğu, mezopotamya’da kışın bittiği ve yaşam şartlarının doğa tarafından yaratılan imkanlarla kolaylaştığı, yaşama sıkı sıkıya sarılmaya başlanan ay olarak tanımlanan nisan ayı "yılın gelini" olarak adlandırılır. bundan dolayıdır ki; nisan'ı ikame edecek hiçbir gelin sahneye çıkamayacağı için ezidiler nisan ayında düğün yapmazlar.
  • çarşema sor pîroz be.

    (bkz: ezidiler çarşema sor’u kutluyor)
  • ezidilerin 'yeniden doğuş' anlamına gelen kutsal bayramlarıdır. dünya üzerindeki tüm ezidiler; nisan ayının 13. gününden sonraki ilk çarşamba gününü coşkuyla kutlarlar.

    piroz be.
  • ezidilerde her yıl 13 nisan'dan sonra gelen ilk çarşamba günü kutlanan, dünyanın tanrı tarafından mayalandığı ve böylelikle yaşamın başladığı gün, yani yılın başı olarak kabul edilen gündür.
    burda mevzu baharın başlangıcı kabul edilir yani saf iyiliği temsil eden bu bayram, hem evrenin hem dünyanın maya tuttuğu gün dolasıyla doğanın bütün güzelliklerinin bir arada olduğu, yeniden doğuşun ve güzel günlerin habercisidir.

    ezidiler bu bayramı kutlarken en çok şunu söylüyor; sevgi ve güzellik, kötülük ve düşmanlığı yeniyor, buna inanıyorlar. inanmak istiyorlar.

    vaktim olursa ezidi köylerine gidip bizzat katılmak istiyorum bir gün bu etkinliğe.
  • êzîdî kürtler her yıl nisan ayının 13'ünden sonraki ilk çarşamba gününü yılın başı olarak kutlarlar. êzîdîler'e göre çarşema sor yaşamın başladığı gündür.
    .
    cejna çarşema sor li hemû ezîdîyan pîroz be.

    görsel
  • ezidi kürtleri, çarşema sor bayramı'nda bir takım dini ritüeller uygulayarak, bayramlarını kutlarken, başlıca bayram ritüelleri ve törenleri de şöyle:

    1.bayram kutlamaları salı akşamı şeyhan ilçesinde dağlarla çevrili olan kutsal mekânları laleş tapınağı'nda bir araya gelerek, baba şeyh ve kıdemli din adamlarının katılımıyla tef eşliğinde beyit okunarak, dini tören başlıyor.

    günahlardan arındıklarına inandıkları enzel köprüsü'nün kapısını öperek, kürtçe'nin kurmanci lehçesinde dualar edip, üç tur atıyorlar. ezidiler, şeyh adiy başta olmak üzere çok sayıda ezidi şeyhine ait mezarın bulunduğu nurani dergahı'nda, ruhani liderleri olarak kabul ettikleri baba şeyh'in elini öperek dua ediyor.

    tapınağa yalın ayakla giren ezidiler, tapınağın içerisinde bulunan kolonlara kumaşlarla üç düğüm atıp, çözerek dilek diliyor.

    laleş'in kutsal vadisinde 365 adet mum yakıyor. bu mumlar; yeni yılın başlangıcını, baharın doğuşunu ve yenilenmesini ilan eden gün sayısını temsil ediyor.

    2.çarşamba sabahı çocuk, genç ve bölgedeki şahsiyetler "kari" adı verilen otu (bu ota bir tek bayram günü kürtçe bênav "isimsiz" denilir) ve gülleri, kırmızı şakayıklardan toplamaya çıkıyor. kadınlar yeşile, kırmızıya, sarıya, kahverengiye ve mora boyadıkları ve "bınag" dedikleri rengarenk yumurtaları, "kulere" adı verilen ekmekle özellikle yoksul ailelere dağıtıyor.

    3.bazı çiftçiler bir miktar renkli yumurta ile tarlalarına gidip, bereketli bir yıl geçirmeleri için tarlalarının ortasında yumurtayı yiyerek, kabuklarını o yıl bereket getirsin diye toprağa serpiştiriyor.

    4.bayramda misafirlere yerel yemeklerin yanı sıra tatlılar, kuruyemişler ve renkli yumurta sunuluyor.

    5.aile üyeleri, arkadaş ve yakın çevre arasında renkli yumurtalar tokuşturularak, bir nevi kendi aralarında oyun da oynuyor.

    6.mezarlıklar ziyaret ediliyor, dualar edildikten sonra hayır için yemekler yapılarak dağıtılıyor.

    7.besicilik yapan aileler, o gün hayvanlarını sağmayıp, özellikle bir gün önce yaptıkları yoğurdu komşularına dağıtıyorlar.

    8.kanaat önderlerinin başını çektiği erkekler, mezarlığı ziyaret eder, tüm evler hazırladıkları yemekleri ortak bir alana götürüp, birlikte yemek yer ve bayramlaşır.

    9.ezidiler, nisan ayını yılın "gelini" olarak kabul gördükleri için çarşema sor'u içinde barındıran nisan ayında düğün yapmazlar.

    10.doğanın güzelliğini ve bitkilerin tohumlarını korumak için toprağı sürmezler.

    bayramda yapılan her ritüel ve sembolün de anlamı var. tüm sembollerin bayramın kutsallığını gösterir. bunlar:

    yumurta; tüm canlıları ifade ediyor. evrenin allah tarafından yaratılması anlamına gelir ve yumurta kırmanın birçok farklı anlamı vardır.

    yumurta kabuklarını toprağa serpiştirmek, iyilik ve bereketin serpiştirilmesi anlamına geliyor. yumurtanın renklendirilmesi, evreni yansıtması anlamına geliyor.

    ekmek ve yiyecek dağıtılması, ilişkilerin güçlendirilmesi anlamına geliyor.

    kırmızı çiçek ve kari otunun toplanması; inanlar arasında neşe ve iyimserliğin başlangıcı ve devamı olması anlamına geliyor.
    tık
  • ezidilerin her yıl nisan ayında kutladıkları bayramın ismidir (kızıl çarşamba)
    bayramın diğer ismi tausi melek bayramı.
    ezidilerin meleke tawisi'nin bugün yeryüzüne indiğine ve böylece evrenin yaratılışının tamamlandığına inanılanılıyor.
    ezidiler yüce kudretin bir lütfu olarak yenilenen tabiatı insanlık ve beşer için de bir yeniden doğum olarak kabul eder ve bugün münasebetiyle şerden uzak durur, mevcut kırılmaların ve kavgaların bitmesi için 'bahar barışı' yaparlar.

    bu sebepten dolayı nisan ayı ezidilerin toplumsal hafızasında bütün ayların gelini olarak kabul edilir ve ilahi takdirin imtihanı olan mevsimlerin en ihtişamlısı olarak betimlenir.
    çarşema sor, iyiliğin, sevginin ve güzelliğin gücünün mutlak zaferi; karanlığın, kötülüğün ve şerrin mağlubiyeti olan bir gündür. dolayısıyla toplumsal hayatı, ortak, kardeşçe ve barış içinde yaşamı simgelemesi dolayısıyla ayrıca önem taşır.
hesabın var mı? giriş yap