dem
-
arapça, kan anlamına gelen kelime. çayın demi, kana benzetilerek böyle söylenmiştir. nitekim, tavşan kanı söylemi de aynı mantığın bir başka tezahürüdür.
benzer bir yaklaşım, çeşme kelimesinde de vardır. "çeşm", farsça'da hem pınar, hem de göz anlamına gelir. aynı şekilde arapça'da "ayn" ifadesi, hem pınar, hem de göz demektir. türkçe'de de pınarın gözü denmesi, aynı mantığın uzantısıdır.
dem, ayrıca bir zaman aralığı olarak "an" anlamına da gelir. bu anlamıyla, özellikle klasik şiirimizde de çokça kullanılmıştır.
mesela;
örnek 1
yılda bir kurban keserler müslümanlar îd* içün
dem-be-dem sâat-be-sâat men senin kurbanınam *
örnek 2
ya râb belâyı aşk ile kıl âşinâ beni
bir dem belâ-yı aşktan etme cüdâ* beni *
örnek 3
ne çâre var ki firâkınla* eğlenem bir dem
ne tâli’im* meded eyler visâle* fırsat olur *
dem, kandan kinaye ile, aynen çay örneğinde olduğu gibi, kırmızılık yönüyle şaraba da benzetilmiştir. bir zaman sonra da, şarap için doğrudan bu kelime kullanılır olmuştur. bununla da kalmamış, zamanla anlam gelişmesine uğrayan ifade, nihayet bütün içkiler için kullanılır olmuştur.
dahası, bu kullanım üzerinden bir de "demlenmek" diye müstakil bir deyim ortaya çıkmıştır. -
beni lisenin son, üniversitenin ilk yıllarına götüren yaşar albümü. öğrenci evlerinde ucuz şarapla sabahlamalar, hep bir ağızdan şarkı söylemeler, gitarın sesinden rahatsız olup gelen apartman yöneticileri, koltuk üzerinde sızıp kalmalar, sevilen kıza açılamamalar, açılıp karşılık görememeler, sınavdan bir gece önce yana yakıla not aramalar, sonra "sittir et sınavı lan" deyip çilingir sofrası kurmalar, sonra sonra illa ki, yaşar işte. o demlenirken biz de demlendik aslında. başka başka müzikler keşfettik, şuursuzluktan zaman zaman tribe girdik, ama hala "sensiz olmuyor / yerine konmuyor / kimsenin eli senin gibi dokunmuyor" dediğinde yaşar, o günlere şöyle bir dalıp gidiyor insan. kimlere sensiz olmuyor dedik ama oldu amına koyiyim diyen şeytani bir iç ses, 30 yaş ovasından parazit yapsa da hala o iç sesi susturacak 20 yaşında bir delikanlı var galiba içerde. o delikanlıya el ense çekip hala enseye şaplak göte parmak olabiliyorsak da demlendik oğlum yaşar, yalan değil.
-
nev'in yeni kasedindeki * en güzel parçalardan biri.
nev bu parçasında şöyle buyurmuş:
----
öyle bir dem ki ruhum
hiç olayım derken meğer hep olmuşum
kelam edip derleşip nağmelerle
sana da sebep olmuşum
bu dem.
var git son halin nedir
ben olayım derken meğer sen olmuşum
derdi canım söyleyip gezerken
sana da sebep olmuşum
bu dem.
----
ve olayın en bi güzel tarafı -> söz - müzik : nev
(bkz: efkarlı) -
can bonomo'nun bulunmam gerek albümünün açılış şarkısı.
dem aydınlandı sahneler
kapandı meyhaneler
o gözler bana bir baktı
bir yandı bir söndü şehirler
o eller beni bir tuttu
durdu ırmaklar nehirler
bir tutam sevdanı ver dem
yaşamak sensin madem
al beni çek götür uzaklara
aşk neymiş görsün alem
dem ellerin tenime değer
hayat ne boşmuş meğer
demdir o birtanemdir o
dem söyle sen de aşıksan eğer
demdir acıma merhemdir o
sen varsan yaşamak sana değer
bir tutam sevdanı ver dem
yaşamak sensin madem
al beni çek götür uzaklara
aşk neymiş görsün alem
dem hadi gel yanıma
al beni kollarına
şimdilik ayrıyız ama
düştüm yine yollarına
dem bir dokun tenime
değsin elin ellerime
şimdilik ayrıyız ama
yeter benim hasretime
bir tutam sevdanı ver dem
yaşamak sensin madem
al beni çek götür uzaklara
aşk neymiş görsün alem -
-
hak bir gönül verdi bana hâ demeden hayran olur
bir dem gelir şâdî kılur, bir dem gelir giryân olur.
bir dem sanasın kış gibi, şol zemherî olmuş gibi
bir dem beşaretten doğar hoş bağ ile bostan olur.
bir dem gelir söyleyemez, bir sözü şerh eyleyemez
bir dem dilinden dür döker, dertlilere derman olur.
bir dem çıkar arş üzere, bir dem iner tahtesserâ
bir dem sanasın katredir, bir dem taşar umman olur.
bir dem cehalette kalur, hiç nesneyi bilmez olur.
bir dem dalar hikmetlere calinus u lokman olur.
bir dem dîv olur ya perî, viraneler olur yeri
bir dem uçar belkıys ile, sultanı ins ü cân olur.
bir dem varır mescidlere, yüz sürer anda yerlere
bir dem varır deyre girer, incil okur, ruhban olur.
bir dem gelir isî gibi ölmüşleri diri kılar
bir dem girer kibr evine, fir'avn ile hâman olur.
bir dem döner cebrail'e rahmet saçar her mahfile
bir dem gelir gümrâh olur, miskin yunus hayran olur.
yunus emre -
çok güzel bir can bonomo şarkısıdır.
https://www.youtube.com/watch?v=i0twnthvxfs
edit: sevgiliye yazılacak en güzel şarkılardan..
bilmiyordum,
(bkz: didem soydan) -
yaşar bir gün kavun yemek istemiş. gitmiş kendi tarlasına, başlamış kavunların dibini koklamaya. en güzel kokan 12 tanesini almış. en temiz suda yıkamış. kör bıçağını bileyip özenle kesmiş kavunları. hazır olunca her şey, dostlarımla da paylaşayım demiş. yiyenler kavunları çok beğenmiş.
ertesi gün de, dem albümünü yapayım demiş. -
-
bülbülün değil pervanenin aşkına meftun olmayı öğreten. dem. dilde incelenin değil, odda tutuşanın maşuku olmayı belleten. dem. söyleyene değil yapana meyletmeyi emreden. dem. erginleşmekte olan zaman. vaktin kıvamı.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap