doğal işsizlik oranı

• ilk kez milton friedman tarafindan 1960'larin sonlarinda kullanilan bir kavram. isgucu piyasasi da dahil olmak uzere, ekonomide butun piyasalarda denge saglanmasina ragmen ortadan kaldirilamayan issizlik orani.
  
  stanley fischer de bu tanima katilarak "dogal issizlik orani; isgucu piyasasi dengedeyken varolan normal isgucu piyasasi surtunmelerinden ortaya cıkan orandir." demistir.
• (bkz: issizlik cesitleri)
• hiç aklımdan çıkmayan bir sahnedir: izzettin önderin kürsüde bas bas bağırarak doğal işsizlik diye bir saçmalık olur mu, bakın çocuklar bu kapitalist ekonomidir size doğal işsizliğin normal olduğunu empoze ediyorlar. bu oran %1 bile olsa formullere yazılıyor ve normalmiş gibi davranılıyor. bu yüzde birin siz olduğunuzu düşünün ne kadar saçma bir ekonomi kuramıyla uğraştığımızı anlayın demişti.
• işi serme süresinin toplam mesai süresine bölünmesiyle elde edilen, işverenin makul karşılama tahammülünü belirten, haliyle işverenden işverene değişen oran. çay/kahve molaları, işarkadaşlarıyla yapılan geyikler, sündürülen öğle tatilleri, nette dolanılarak geçirilen zaman gibi salma sürelerinin abartılabilirliğine psikolojik bir sınır koyan bu oranın işverenin uyanıklığına bağlı olan bir katsayıyla çarpılması pratikte daha iyi sonuçlar verecektir.
• friedman'dan yillar once alfred marshall tarafindan da yapilmis bir tanimlamadir. marshall'a gore "nufusun bir kismi is sahibi edilemez". is sahibi edilmesi mumkun olmayan insanlara o senenin yeni mezunlarin belirli bir kismi daha eklendigi zaman dogal issizlik orani bulunur, %2 - %3 civarindadir. yani bir ulkede issizlik oraninin %2 civarinda olmasi o ulke yoneticilerinin "ulkemizde issizlik yoktur" demesine hak saglar.
• yabanci kitaplarda (cogunlugu makro iktisat olmak uzere) "natural rate of unemployment" olarak gecen kavram.
• bu oranı, keynesyen teori ile birlikte düşünmek çarpıcı olabilir. çünkü friedman'ın bu kavramının altında yatan temel ekonomik model, keynes'in devlet müdahalesini yadsıyan bir modeldir.
• kısa dönemde var olan phillips eğrisi ilişkisi sürekli değildir ve uzun vadede doğal bir işsizlik oranı vardır. nominal değişkenlerin reel değişkenleri etkilemesi yerine uzun dönemde reel değişkenler reel kuvvetler tarafından belirlenir. doğal oran hipotezine göre para politikası ile işsizlik doğal oranın altına düşürülememektedir. doğal oranın belirleyicileri nominal değil reel güçlerdir.
  (bkz: nairu)